‘Εθιμα Χριστουγέννων στο Θεοδωράκι

 

 

Τα έθιμα που υπήρχαν στο Θεοδωράκι είχε καταγράψει σε ανέκδοτη ακόμα συλλογή στοιχείων  ο αείμνηστος Γιώργος Παπαντωνίου. Μερικά από αυτά αναφέρονται στις γιορτές  των Χριστουγέννων .

 

Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά μάζευαν στη γειτονιά κουλήτση (κουλούρια) και φώναζαν: «κόλιντα μπάμπου». Ίσως η λέξη κάλαντα έχει τις ίδιες ρίζες. Μια εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα, οι νεαροί κατά ομάδες κάθε βράδυ, χτυπούσαν τα κουδούνια που έβγαζαν από τα κοπάδια από τα γιδοπρόβατα. Μ’ αυτό προμήνυαν τον ερχομό της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά μαζεύανε σουρουβέσκοι και φώναζαν: «Σούρουβα μπάμπου».

            Αυτά τα έθιμα πήγαν να τα αναβιώσουν στις μέρες μας άλλα δυστυχώς δίχως επιτυχία.

            Για να αναβιώσεις κάποιο έθιμο ανάλογο μ’ αυτό χρειάζονται παιδιά, τότε υπήρχαν παιδιά και πολλά μάλιστα στην κάθε οικογένεια. Σήμερα δυστυχώς λείπουν τα παιδιά από την χωριάτικη κοινωνία του Τούντουρτσε και το χωριό αργοσβήνει. Εκσυγχρονισμός βλέπεις και παγκοσμιοποίηση, όλοι ψάχνουν την εύκολη ζωή στο Άστυ.

            Οι κάτοικοι πιστεύανε και ίσως ακόμη, στην μεταθανάτια ζωή. Έβλεπες στα νεκροταφεία, σε κάθε τάφο και ένα ποτήρι νερό να πίνουν τη νύχτα οι νεκροί. Συμπόσια και τελετές πάλι «για να βρεθεί» όπως λένε να φάνε «οι δικοί μας» στον άλλο κόσμο.

            Άλλο έθιμο ήταν η Μαρτίγκα. Δένανε στα χέρια τους την 1^η του Μάρτη κάθε χρόνο άσπρη και κόκκινη κλωστή. Όλο τον μήνα την έφεραν δεμένη στο αριστερό χέρι και συμβόλιζε υγεία και τύχη.

Άλλο θρησκευτικό έθιμο ήταν το «κουρμπάνι» που το γιορτάζουμε του Αγίου Αθανασίου στα τέλη του Γενάρη. Κάποτε λένε οι ηλικιωμένοι απεβίωναν τα μικρά παιδιά, τα μωρά. Παιδίατροι φυσικά δεν υπήρχαν να διαγνώσουν τα αίτια της επιδημίας. Η θρησκοληψία λοιπόν ήταν η μόνη ελπίδα αυτού του τεράστιου προβλήματος υγείας. Καθώς πίστευαν μέχρις εσχάτων στον Θεό σκέφτηκαν ότι είχαν πέσει στη δυσμένεια του από κάποιο κοινό αμάρτημα. Για να τον εξευμενίσουν σκέφτηκαν να κάνουν το «κουρμπάνι», που ήταν τουρκική λέξη και σημαίνει θυσία. Μην φανταστεί κανείς ότι έκαναν την θυσία της Ιφιγένειας. Σφάξανε πρόβατα, βράσανε και μαγείρεψαν το κρέας σε μεγάλα καζάνια και αφού τα ευλόγησε ο παπάς του χωριού κάνανε συμπόσιο στο προαύλιο της εκκλησίας, με δεήσεις στον Θεό να σώσει το χωριό από το κακό αυτό που τους βρήκε.

            Φυσικά, το κακό σταμάτησε μόνο του αλλά το ιερό φολκλορικό αυτό έθιμο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα και ακόμα έχει την ονομασία «κουρμπάν». Ίσως δε βρέθηκε άλλη Ελληνορθόδοξη έκφραση, να έχει την ανάλογη σημασία!