Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και Ελληνική πραγματικότητα

Τον τελευταίο μήνα είχα την τύχη να συμμετάσχω, μαζί με πολλούς Έλληνες και άλλους Ευρωπαίους Δημάρχους, σε δύο πολύ σημαντικά συνέδρια στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο.

Το πρώτο συνέδριο είχε συμμετοχές από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ το δεύτερο αφορούσε την Ελληνογερμανική Συνέλευση για τη συνεργασία μεταξύ φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης των δύο χωρών.

Οι «έξυπνες πόλεις», η καινοτομία στην ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων, η εξοικονόμηση ενέργειας και οι ολοκληρωμένες δράσεις για την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει το Σύμφωνο των Δημάρχων για μείωση των εκπομπών αερίων, ήταν το αντικείμενο αυτών των συνεδρίων. Δεν θα ήθελα να παραλείψω το γεγονός ότι παρακολουθήσαμε πολύ σημαντικές εισηγήσεις και παρουσιάσεις καλών πρακτικών από εκπροσώπους οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών που έχουν αναπτύξει σημαντικές και πολλές φορές καινοτόμες δράσεις. Επίσης, είναι σημαντικό το γεγονός ότι στα συνέδρια αυτά καλλιεργούνται συνεργασίες και πιθανές εταιρικές σχέσεις για την αξιοποίηση Κοινοτικών προγραμμάτων.

Το κακό σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση προσέρχεται ως ο «φτωχός συγγενής», κάτι που δεν έχει να κάνει μόνο με την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση της χώρας μας ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε την οικονομική ανεξαρτησία που απολαμβάνουν οι αυτοδιοικητικοί φορείς σε όλη την Ευρώπη. Είναι γνωστό σε όλους ότι το κεντρικό κράτος της χώρας μας, με τις συγκεντρωτικές λογικές του παρελθόντος που επικρατούν δυστυχώς μέχρι και σήμερα, δεν έδωσε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τους πόρους και τις δυνατότητες να χαράξει μία αυτόνομη πορεία, αλλά πάντα επεφύλασσε ρόλο κομπάρσου για την αυτοδιοίκηση, την οποία μάλιστα χρηματοδοτούσε κατά το δοκούν και πολύ συχνά παραβιάζοντας το θεσμικό πλαίσιο που το ίδιο είχε θεσμοθετήσει.

Στο στρεβλό αυτό πλαίσιο ήρθε η οικονομική κρίση να αποτελειώσει κάθε δημιουργική προσπάθεια, μειώνοντας τους αυτοδιοικητικούς πόρους κατά 60% και πλέον από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα, ενώ υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι οδεύουμε προς νέα μείωση.

Έτσι, μείναμε απλοί διαχειριστές της καθημερινότητας, χωρίς ουσιαστικές δυνατότητες παρέμβασης στα ζητήματα της τοπικής ανάπτυξης παρεκτός τις παρεμβάσεις που κάνουμε με χρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Από φτωχοί συγγενείς, γίναμε φτωχότεροι!

Παρ’ όλα αυτά η Αυτοδιοίκηση προσπαθεί να σταθεί όρθια ακόμη και σε αυτές τις συνθήκες. Ενώ διάφοροι κρατικοί θεσμοί έχουν πάψει να παρέχουν τις υπηρεσίες που παρείχαν και μάλιστα με πολύ μικρότερες περικοπές δαπανών, η Αυτοδιοίκηση δίνει τη μάχη! Συνεχίζουμε να παλεύουμε με όσες δυνάμεις έχουμε και πολύ περισσότερο με τη θέληση να προσφέρουμε στους πολίτες κάτι καλύτερο, ειδικά στους δύσκολους οικονομικά καιρούς που ζούμε. Για το λόγο αυτό ήταν κάτι παραπάνω από ικανοποιητικό το γεγονός ότι είδαμε πως ο σχεδιασμός μας για τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και τη διαχείριση των απορριμμάτων βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Είναι γνωστό ότι ο Δήμος Έδεσσας υλοποίησε δύο σημαντικά προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος, την αλλαγή σημαντικού αριθμού λαμπτήρων πυρακτώσεως με λαμπτήρες led για τον οδοφωτισμό και την ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτηρίων. Τα προγράμματα αυτά είχαν άμεση επίπτωση στην καθημερινή μας λειτουργία, ενώ κάτι που δεν έχει γνωστοποιηθεί ευρέως είναι ότι έχουμε ολοκληρώσει μελέτη για την αντικατάσταση του συνόλου των κλασσικών λαμπτήρων οδοφωτισμού με λαμπτήρες νέας τεχνολογίας. Η υλοποίηση αυτούς του σχεδιασμού θα επιφέρει πολλαπλά αποτελέσματα διότι θα μειωθούν κατά πολύ τα κόστη για ενέργεια, θα βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα του οδοφωτισμού και θα μειωθεί σημαντικά το ενεργειακό μας αποτύπωμα συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος. Η αλλαγή όλων των λαμπτήρων οδοφωτισμού και φωτισμού δημοτικών κτηρίων είναι μία τεράστια επένδυση, που υπερβαίνει τα 2.000.000 €, όμως θα αποφέρει άμεσα οικονομικά αποτελέσματα και θα αποπληρωθεί τα πρώτα χρόνια λειτουργίας των νέων συστημάτων φωτισμού μέσα από την οικονομία που θα γίνει.

Με την υλοποίηση των έργων αυτών ο Δήμος Έδεσσας αφενός εκπληρώνει με το παραπάνω τις δεσμεύσεις που έχει λάβει στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων προσδοκώντας εντονότερη συμμετοχή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και μεγαλύτερες κοινοτικές χρηματοδοτήσεις και αφετέρου μειώνει δραστικά τα λειτουργικά του κόστη, έτσι ώστε τα χρήματα της εξοικονόμησης να δοθούν για τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει στους πολίτες.

Σε ότι αφορά στη διαχείριση των απορριμμάτων το πρώτο βήμα που κάναμε ήταν η εφαρμογή της ανακύκλωσης στην πόλη της Έδεσσας. Ένα σημαντικό δεύτερο βήμα ήταν η αποκομιδή των απορριμμάτων από ιδιώτες, ένας σχεδιασμός που έχει διαχειριστικό χαρακτήρα, όμως επηρεάζει άμεσα την πολιτική του Δήμου Έδεσσας, καθώς αφενός βελτιώθηκε η ποιότητα της αποκομιδής των απορριμμάτων και μάλιστα με μικρότερο κόστος και αφετέρου ελευθερώθηκαν ανθρώπινοι πόροι και μηχανήματα, που θα μας επιτρέψουν την εφαρμογή της ανακύκλωσης σε όλο το Δήμο Έδεσσας.

Η εφαρμογή της ανακύκλωσης σε όλο το εύρος του Δήμου Έδεσσας είναι ένα ακόμη σκαλοπάτι που θα διαβούμε το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, για να φτάσουμε στο τελικό στάδιο που είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Ήδη έχει ξεκινήσει η μελέτη για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων του Δήμου Έδεσσας, που ενδέχεται να συμπεριλάβει και τα απορρίμματα των γειτονικών Δήμων. Ο στόχος μας είναι να υπάρξει σχεδόν απόλυτος διαχωρισμός και αξιοποίηση των απορριμμάτων, έτσι ώστε να μην απορρίπτεται στον ΧΥΤΑ Έδεσσας τίποτα που να μπορεί να αξιοποιηθεί.

Βασιζόμενοι στην αρχή ότι η πλειοψηφία των σκουπιδιών μπορεί να ανακυκλωθεί και να αξιοποιηθεί, μπορούμε να προχωρήσουμε σε αυτό τον φιλόδοξο σχεδιασμό, κάνοντας τα πρώτα ουσιαστικά «ευρωπαϊκά» μας βήματα σε ότι αφορά στη διαχείριση των απορριμμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος. Το σημαντικό είναι ότι με την εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων θα δημιουργηθούν πολλά σημαντικά αποτελέσματα όπως ο περιορισμός των σκουπιδιών που απορρίπτονται στον ΧΥΤΑ, γεγονός που θα μειώσει το κόστος λειτουργίας του ΧΥΤΑ, η προσπόριση εσόδων από την πώληση των ανακυκλώσιμων προϊόντων, η δημιουργία θέσεων εργασίας στη διαλογή και επεξεργασία των ανακυκλώσιμων υλικών και, φυσικά, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Δημήτρης Γιάννου

Δήμαρχος Έδεσσας