Η κρίση της κοινωνίας ως κρίση του εκπαιδευτικού συστήματος.

 Η κρίση της κοινωνίας ως κρίση του εκπαιδευτικού συστήματος.

     Γράφει ο  Γιάννης Καλαϊτζίδης  Εκπαιδευτικός

Στη σημερινή εποχή των αμφισβητήσεων και των ανακατατάξεων που χαρακτηρίζει την μετανεωτερικότητα, αλλά και για λόγους της γενικευμένης κρίσης που περνά η χώρα μας, απαιτείται μια άλλη αλτρουιστική κουλτούρα από όλους μας, εάν βέβαια θέλουμε να κάνουμε κάτι για την πατρίδα μας, τα παιδιά μας και την ιστορία μας, και όχι για τον εαυτό μας. 

    Είναι γνωστό ότι την γενικευμένη αυτή  κρίση την δημιούργησαν κυβερνήσεις οι οποίες με δανεικά επεδίωκαν να κάνουν πολιτική, αντί να δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις να αυξήσουν την παραγωγή και δη την γεωργοκτηνοτροφική, η οποία αποτελεί κατά τον γράφοντα, και την βαριά βιομηχανία της χώρας μας. Απεναντίας αργά αλλά σταθερά κατάφεραν να συρρικνώσουν την γεωργική-κτηνοτροφική παραγωγή, με αποτέλεσμα να εισάγουμε αγροτικά προϊόντα αξίας 6,5 δισεκατομμυρίων Ευρώ, ενώ οι εξαγωγές σε αγροτικά προϊόντα είναι 3 δις. Ευρώ. Συνεπώς, αναλογιζόμαστε τι σημαίνει αυτό για την οικονομία της χώρας μας.

    Έτσι λοιπόν σήμερα, οι πολιτικοί οι οποίοι φοβούνται να κυκλοφορήσουν ελεύθερα στους δρόμους, ήρθαν να λεηλατήσουν το δημόσιο πλούτο της χώρας και να κάνουν μάλλον ψυχοθεραπεία, αντί να  εστιάσουν τις προσπάθειές τους στο κοινό συμφέρον. Το μοναδικό κριτήριο λειτουργίας και συμπεριφοράς τους ήταν το προσωπικό  και το κομματικό τους συμφέρον. Γι’ αυτό πέτυχαν να κάνουν κόμμα, αλλά ταυτόχρονα  διέλυσαν  και  τη χώρα αρχής γενομένης  από την δεκαετία του ’80.

    Δεν είναι βέβαια και του παρόντος να αναλύσουμε και τις εκατοντάδες στρεβλώσεις και φαρσοκωμωδίες που επικράτησαν και επικρατούν στη χώρα μας (αρκεί να σας αναφέρω ότι σε ισόγειο κέντρο υγείας επαρχιακής πόλης υπήρχαν διορισμένοι δύο συντηρητές ανελκυστήρων, χωρίς βέβαια να υπάρχει ανελκυστήρας).

   Ως εκπαιδευτικός όμως, δεν θα μπορούσα παρά να εστιάσω και να συσχετίσω τη γενικευμένη αυτή κρίση, με την πολυεπίπεδη κρίση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και των τριών βαθμίδων. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εδώ και χρόνια προχωρά χωρίς προσανατολισμό εφόσον δεν υπόκειται σε καμιά αξιολογική διαδικασία με σκοπό βέβαια την ανατροφοδότηση και τη βελτίωση του. Αναφορικά με την αξιολόγηση, προς αποφυγή παρεξηγήσεων και όπως δημοσιεύσαμε στο παρελθόν, αυτή θα εννοείται ως μια διαδικασία στην οποία ο εκπαιδευτικός, θα αξιολογεί και θα  αξιολογείται, προκειμένου να υπάρχει η ανατροφοδοτική λειτουργία της αξιολογικής διαδικασίας και για να μη θεωρείται αυτός πάντα το εξιλαστήριο θύμα, όπως ύποπτα μεθοδεύει με το νέο σχέδιο νόμου για την εκπαίδευση το αρμόδιο υπουργείο, ενώ οι «συνδικαλιστές» μάλλον συνεχίζουν την ηλιοθεραπεία τους εν’ μέσω θέρους.

     Πολύ περιληπτικά, στίγμα του εκπαιδευτικού μας συστήματος αποτελεί και η «ψύχωση του καλού βαθμού» , η βαθμοθηρία., παραγνωρίζοντας την ουσία της εκπαίδευσης που είναι βέβαια ο εξανθρωπισμός και η αυτογνωσία του ανθρώπου.

Οι αγκυλώσεις αυτές  του συστήματος αξιολόγησης και βαθμολογίας αποδεικνύουν με σχετικές έρευνες, ότι η εσωτερική λογική του εκπαιδευτικού συστήματος προσδιορίζει έναν μονοδιάστατο και κατακόρυφο προσανατολισμό στην εκπαίδευση. Ταυτόχρονα σχετικές έρευνες δείχνουν ότι το σχολείο διευρύνει αντί να αμβλύνει, το χάσμα των εκπαιδευτικών ανισοτήτων, ενώ επίσης αδυνατεί το σχολείο  να κρατήσει όλους τους μαθητές/τριες και δεν είναι καθόλου ελκυστικό για σημαντική μερίδα του μαθητικού πληθυσμού.

     Ταυτόχρονα ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο προσπαθεί να «παράγει» όλο και περισσότερο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, για να καλύπτει τις ανάγκες της αγοράς. Το  οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι στη συνέχεια το απορρίπτει (το ανθρώπινο δυναμικό, βλέπε ανεργία πτυχιούχων), αφού το φορολογικό σύστημα κάνει πανάκριβη την εργασία , ενώ επιδοτεί τη χρήση κεφαλαίου, (το οποίο φορολογεί και ελάχιστα) και την κατάχρηση των φυσικών πόρων(για του λόγου το αληθές, αρκεί να σκεφτεί ο καθένας μας ο Φ.Π.Α στα 18%, ενώ οι φόροι κεφαλαίου το 2003 ήταν 3,1%, και δυστυχώς οι φόροι για ρύπανση στο 0%. Πηγή: Προϋπολογισμός, 2003, βέβαια ο Φ.Π.Α σήμερα είναι στα 23% ).  Έτσι λοιπόν, φτάσαμε σ’ ένα εκπαιδευτικό σύστημα που διοχετεύει στην κοινωνία μας εξειδικευμένους επιστήμονες που γνωρίζουν όλο και περισσότερα για λιγότερα θέματα. Γι’ αυτό και τα πιο μορφωμένα και ηγετικά στοιχεία της κοινωνίας μας γνωρίζουν να χειρίζονται ένα μικρό κομμάτι του συστήματος, χωρίς καμία ευρύτερη γνώση για το σύνολο και γι’ αυτό αποτελεί και διαλυτικό στοιχείο.

 Όλα είναι λοιπόν, υπό αναθεώρηση, η διδακτέα ύλη, τα αναλυτικά προγράμματα , το ωρολόγιο πρόγραμμα  ακόμη και το ωράριο εργασίας.

    Παράλληλα μ’ αυτόν τον σύντομο ορυμαγδό των προβλημάτων στην εκπαίδευση, η εξουσία κατάφερε να   «εξαγοράσει» κυριολεκτικά όλο το συνδικαλιστικό κίνημα. Αρκεί ο αναγνώστης να θυμηθεί τις δεκάδες των περιπτώσεων, όπου συνδικαλιστές  έχουν πουλήσει εν μια νυκτί όλο το κίνημα για να εξαργυρώσουν με κάποια βουλευτική ή οποιαδήποτε άλλη καρέκλα( ή οι κωμικοτραγικές περιπτώσεις εκείνων των συνδικαλιστών να είναι ταυτόχρονα και σε κομματικά όργανα. Βέβαια η ταύτιση με την εξουσία αποδεικνύεται περίτρανα στην περίπτωση των εκπαιδευτικών, που έμειναν στα υπόγεια των μισθολογικών κλιμακίων και συνολικά στις δεκάδες των περιπτώσεων όπου εργασιακά δικαιώματα εξαφανίστηκαν τον τελευταίο χρόνο. Επίσης δεν λείπουν ακόμα και τώρα οι προσχηματισμένες απεργίες των συνδικάτων(Δ.Ο.Ε.,Α.Δ.Ε.Δ.Υ, O.Λ.Μ.Ε, Γ.Σ.Ε.Ε) οι οποίες διακατεχόμενες από αντιλήψεις που επικράτησαν στη βιομηχανική εποχή, έφτασαν στο σημείο να ζητούν περισσότερα χρήματα με λιγότερη εργασία. Γεγονός το οποίο αποδεικνύει περίτρανα την υποκρισία αλλά και τον κοινωνικο-πολιτικό αυτισμό που διακατέχει τους επαγγελματίες εκβιαστές και εκβιαζόμενους  συνδικαλιστές, ανίκανοι να ορθώσουν ένα εναλλακτικό λόγο, ο οποίος θα βοηθούσε και τη διέξοδο της χώρας από την κρίση. Πράγματι όλα αυτά γίνονται μάλιστα, μέσα από «εκλεγμένες διοικήσεις» στις οποίες φαίνεται ότι ο λαός εκλέγει, αλλά δυστυχώς όμως, άλλοι αποφασίζουν, ζώντας έτσι σε μια ψευδαίσθηση δημοκρατίας που περιπλέκει ακόμα πιο πολύ τα πράγματα.  Η συντεχνιακή κουλτούρα ανήκει πλέον στο παρελθόν της βιομηχανικής εποχής του 19ουαιώνα.

    Ωστόσο μέσα σ’ αυτήν την πολύχρονη και παρακμιακή περίοδο φτάσαμε σ’ ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο εκτός των άλλων αδυναμιών του, διακατέχεται από την αποκαλούμενη «τραπεζική αντίληψη», όπου ο μαθητής/τρια παραμένει παθητικός δέκτης στη διδακτικομαθησιακή διαδικασία, εφόσον αυτό που του ζητείται είναι να ταξινομεί και να διατηρεί καταθέσεις γνώσεων με τη μέθοδο της παπαγαλίας. Γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι στο εκπαιδευτικό μας σύστημα υφέρπει μια μορφή βίας, σωματικής και ψυχικής, εφόσον οι εκπαιδευόμενοι λαμβάνουν έτοιμη την άποψη της κοινωνικής πραγματικότητας και έτσι δεν τους δίνεται η ευκαιρία να εμπλακούν στην πραγματική πράξη της γνώσης. Στα πλαίσια του παραπάνω προβληματισμού οι συνέπειες όπως αντιλαμβάνεστε είναι τραγικές, διότι οι εκπαιδευόμενοι/νες διαμορφώνουν μια αλλοτριωμένη συνείδηση. Απόρροια αυτών των καταστάσεων είναι ο απλός λαός να μένει έκπληκτος και προδομένος από τα διαπραχθέντα αίσχη «εκπαιδευμένων - σπουδαγμένων» πολιτικών της αποκαλούμενης και «γενιάς του Πολυτεχνείου».

   Παρόλα αυτά μόνο μια  αληθινή εκπαίδευση η οποία θα έχει σκοπό την ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ και όχι τις καταθέσεις γνώσεων, η οποία θα μορφώνει και θα εξανθρωπίζει τον άνθρωπο, θα χειραφετεί και όχι  να χειραγωγεί, θα μπορέσει να μας οδηγήσει σε μια ανθρώπινη κοινωνία, και όχι σε μια κοινωνία ακοινώνητων ανθρώπων. 

    Ένα νέο ξεκίνημα λοιπόν θα μπορούσε να γίνει κατά την ταπεινή μας άποψη, εάν ο εκπαιδευτικός κόσμος διαπνεόμενος από έναν συλλογικό εγωισμό, ζητούσε όχι για να πάρει επιπλέον χρήματα με λιγότερη εργασία, αλλά να αυξήσει το ωράριό του κατά δύο ώρες την ημέρα. Πρόταση η οποία ας εκληφθεί ως ελάχιστη ένδειξη αλλαγής νοοτροπίας κυρίως από όλους τους υπαλλήλους του κράτους, σε ώρες δύσκολες γι’ αυτό, καθώς επίσης, η λογική της πρότασης είναι, εφόσον θέλουμε περισσότερα χρήματα, εργαζόμαστε περισσότερο και όχι περισσότερα χρήματα με λιγότερη εργασία. Μια αλλαγή νοοτροπίας  η οποία μπορεί να ξεκινήσει, παραδειγματίζοντας την κοινωνία, από το σύνολο των εκπαιδευτικών. Ο εργασιακός χρόνος,   θα μπορεί να διανεμηθεί είτε στην εκπαίδευση, με σκοπό να κλείσει η μάστιγα και η στρεβλή πρωτοτυπία της παραπαιδείας που ταλανίζει οικονομικά χιλιάδες οικογένειες, είτε για την κάλυψη άλλων κοινωνικών αναγκών. Για λόγους οικονομίας δεν γίνεται εκτενέστερη αναφορά, για τον τρόπο αξιοποίησης αυτού του χρόνου που βέβαια εκτός από ποσοτικός δείκτης μπορεί να βρεθούν και τρόποι για την ποιοτική αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.  Να θυμίσουμε ότι στις Η.Π.Α κάθε μέρα για μια ώρα οι εκπαιδευτικοί πριν αρχίσουν τη διδασκαλία, παρακολουθούν σεμινάρια, δηλαδή η μία ώρα διατίθεται στις επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών.

 Εν κατακλείδι,  οι σύγχρονες ανάγκες των κοινωνιών έως ενός σημείου, μπορούν να καλυφθούν από τέτοιες κουλτούρες συνεργασίας, αλληλεγγύης και αυτοπροσφοράς. Αυτό είναι και ένα από τα χαρακτηριστικά του αποκαλούμενου αειφορικού μοντέλου ανάπτυξης και οργάνωσης της κοινωνίας, σ’ έναν πλανήτη όπου η φέρουσα του ικανότητα, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, είναι σε αρνητική πορεία .

               

                                                                                                     Με εκτίμηση

                                                                                              Γιάννης Καλαϊτζίδης

                                                                                                   Εκπαιδευτικός

.

                                                                                                  .