Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του Συμπαραστάτη του Δημότη;

 

  Στην πρώτη  άκαρπη εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη Συμπαραστάτη του Δημότη  τον Απρίλη του 2024 , πολλοί αναγνώστες  μας είχαν ζητήσει   να δημοσιεύσουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τις αρμοδιότητες του Συμπαραστάτη του Δημότη και ποιους  τελικά αφορούν .  Τι είναι τελικά αυτό που κάνεις τις δημοτικές αρχές να μην τον θέλουν;

Αρμοδιότητες Συμπαραστάτη

1. Διαμεσολάβηση - Διερεύνηση καταγγελιών

Ο Συμπαραστάτης αποτελεί θεσμό διαμεσολάβησης μεταξύ των πολιτών, των επιχειρήσεων και

του Δήμου, αποσκοπώντας στον έγκαιρο εντοπισμό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση

φαινομένων κακοδιοίκησης, στη διασφάλιση της αμεροληψίας των δημοτικών αρχών και στην

αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Δήμου.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 77 παρ. 3 του ν. 3852/2010, ο Συμπαραστάτης

δέχεται και διερευνά επώνυμες6 καταγγελίες πολιτών ή επιχειρήσεων, διά των οποίων του

γνωστοποιούνται φαινόμενα κακοδιοίκησης δημοτικών υπηρεσιών ή δημοτικών νομικών

προσώπων. Στις ανωτέρω περιπτώσεις, έργο και αποστολή του Συμπαραστάτη αποτελεί η

διαμεσολάβηση μεταξύ του θιγόμενου φυσικού ή νομικού προσώπου και της αρμόδιας

υπηρεσίας, καθώς και η λήψη όλων των απαραίτητων πρωτοβουλιών, προκειμένου να επιλυθεί

το καταγγελθέν πρόβλημα7. Με τον τρόπο αυτό, την ίδια στιγμή, εγκαθιδρύεται μία μορφή

μηχανισμού εσωτερικού ελέγχου, ο οποίος έχει ως στρατηγικό στόχο τη διασφάλιση της

σύννομης λειτουργίας των υπηρεσιών και των νομικών προσώπων του δήμου8.

Υπογραμμίζεται ότι, σύμφωνα με το γράμμα της διάταξης του άρθρου 77 παρ. 3 του ν.3852/2010,

δικαίωμα υποβολής αναφοράς στον Συμπαραστάτη αναγνωρίζεται μόνο στο πρόσωπο του/της

άμεσα θιγόμενου πολίτη - επιχείρησης. Συνεπώς, η ύπαρξη άμεσου έννομου συμφέροντος

αποτελεί προϋπόθεση του παραδεκτού της υποβαλλόμενης καταγγελίας, ενώ πρέπει να

χαρακτηρίζονται, άνευ ετέρου, απαράδεκτες και να τίθενται στο αρχείο οι καταγγελίες που

υποβάλλονται για υποθέσεις τρίτων. Σημειώνεται ειδικά ότι δεν υπάρχει δυνατότητα

αυτεπάγγελτης διερεύνησης ατομικών υποθέσεων πολιτών.

6 Οι ενδιαφερόμενοι δύνανται να ζητήσουν τον ανώνυμο χειρισμό της καταγγελίας τους, ο οποίος συνίσταται στην μη ανακοίνωση του ονόματος τους στην καταγγελλόμενη αρχή.

7 Εξωτερικό αποτέλεσμα διαμεσολάβησης.

8 Εσωτερικό αποτέλεσμα διαμεσολάβησης.

Αναφορικά με τον τρόπο χειρισμού των καταγγελιών, ο Συμπαραστάτης διεκπεραιώνει τις

ενώπιων του υποθέσεις, είτε εγγράφως, με αλληλογραφία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου

και των νομικών του προσώπων, είτε προφορικά, ενημερώνοντας και στις δύο περιπτώσεις

πλήρως τον/την ενδιαφερόμενο/η πολίτη ή επιχείρηση ως προς τις ενέργειες στις οποίες ο ίδιος

προέβη. Η ενημέρωση πρέπει υποχρεωτικά να λαμβάνει χώρα, εγγράφως ή προφορικά, εντός

προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την υποβολή της σχετικής αναφοράς - καταγγελίας.

Επισημαίνεται, τέλος, ότι η υποβολή καταγγελίας ενώπιον του Συμπαραστάτη δε διακόπτει

προθεσμίες για την κίνηση δικαστικών ή διοικητικών διαδικασιών, όπως, ιδίως την

δεκαπενθήμερη προθεσμία για την άσκηση ειδικής διοικητικής προσφυγής ενώπιον της χωρικά

αρμόδιας Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ9, κατά των αποφάσεων των συλλογικών ή

μονομελών οργάνων των δήμων και των νομικών τους προσώπων. Επίσης, όπως ορίζει το άρθρο

77 παρ. 4 του ν. 3852/2010, η υποβολή της καταγγελίας ή αναφοράς στο Συμπαραστάτη δεν

αναιρεί τη σχετική αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη ως ανεξάρτητης αρχής, ούτε τις

αρμοδιότητες άλλων ελεγκτικών οργάνων και αρχών, ιδίως του Επόπτη ΟΤΑ.

Στο πλαίσιο άσκησης της διαμεσολαβητικής αρμοδιότητάς του και προκειμένου να διαπιστώσει

την ουσιαστική βασιμότητα των καταγγελλομένων και εν συνεχεία να διευθετήσει το

καταγγελθέν περιστατικό κακοδιοίκησης, ο Συμπαραστάτης δύναται να αιτείται από τις αρμόδιες

υπηρεσίες του δήμου ή των νομικών του προσώπων, κάθε πληροφορία, έγγραφο ή άλλο στοιχείο

που αφορά την καταγγελλόμενη υπόθεση, υπό τη ρητή επιφύλαξη του πδ. 28/2015 για την

πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα και στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση και με σκοπό την ουσιαστική

εφαρμογή των προβλεπόμενων ρυθμίσεων, οι καταγγελλόμενες υπηρεσίες οφείλουν να

αποκρίνονται και να απαντούν τεκμηριωμένα στην αλληλογραφία του Συμπαραστάτη,

αναφέροντας, ιδίως, τις απόψεις και τις ενέργειές τους, όσον αφορά το καταγγελθέν περιστατικό.

Σε περίπτωση που οι ενέργειες ή η απάντηση της καταγγελόμενης υπηρεσίας κριθούν

ικανοποιητικές, ο Συμπαραστάτης περατώνει την υπόθεση. Σε διαφορετική, όμως, περίπτωση,

όταν η καταγγελλόμενη υπηρεσία δεν παρέχει επαρκείς απαντήσεις ή δεν συμπράττει προς την

κατεύθυνση της ικανοποίησης δίκαιου αιτήματος διοικουμένου, ο Συμπαραστάτης δύναται να

υποβάλλει συστάσεις στην υπηρεσία για την αποτροπή επανάληψης αντίστοιχων φαινομένων

κακοδιοίκηση

 

 

 

Τί είναι ο συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης με απλά λόγια ;

 

Ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης θεσπίσθηκε με το άρθρο 77 ν. 3852/2010, τον γνωστό σε όλους μας «Καλλικράτη» και τροποποιήθηκε στη συνέχεια με τον ν. 4555/2018. Ο Συμπαραστάτης του Δημότη, άτομο εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας, είναι μία ανεξάρτητη αρχή, δίπλα στη διοίκηση, αλλά δεν είναι μέρος της διοίκησης. Για το λόγο αυτό και ο νόμος απαιτεί αυξημένη πλειοψηφία των 3/5 των παρόντων συμβούλων, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται μία ευρύτερη συναίνεση στο πρόσωπο του εκλεκτού και να μην είναι απόφαση μόνο της εκάστοτε πλειοψηφίας.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του Συμπαραστάτη;

 

Ο Συμπαραστάτης:

 

    δέχεται έγγραφες καταγγελίες άμεσα θιγομένων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και

    διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα, ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός 30 ημερών στους ενδιαφερόμενους

 

Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης συντάσσει ετήσια έκθεση, η οποία παρουσιάζεται από τον ίδιο και συζητείται σε ειδική δημόσια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον απολογισμό της δημοτικής αρχής.

 Ο Συμπαραστάτης μπορεί να προβαίνει στη διατύπωση προτάσεων βελτίωσης της δημοτικής διοίκησης και των σχέσεών της με το κοινό, τόσο στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσής του, όσο και επ’ ευκαιρία σημαντικών προβλημάτων κακοδιοίκησης που ο ίδιος εντοπίζει. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, οι ειδικές προτάσεις του Συμπαραστάτη υποβάλλονται στον Δήμαρχο και κοινοποιούνται στο Δημοτικό Συμβούλιο και στον Γενικό Γραμματέα του Δήμου.

 

Τόσο η ετήσια έκθεση όσο και οι ειδικές προτάσεις του Συμπαραστάτη αναρτώνται, υποχρεωτικά, στην ιστοσελίδα του Δήμου με φροντίδα των δημοτικών υπηρεσιών.

 

Τα βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά του Συμπαραστάτη, όσον αφορά στις λειτουργίες του, είναι:

 

    η ανεξαρτησία

    η αμεροληψία

    η επάρκεια

 

Τι εννοούμε κακοδιοίκηση;

 

Κακοδιοίκηση σημαίνει ανεπαρκής ή πλημμελής διοίκηση. Συντρέχει περίπτωση κακοδιοίκησης, όταν ένα θεσμικό όργανο δεν ενεργεί σύμφωνα με το νόμο ή δε σέβεται τις αρχές περί χρηστής διοίκησης.

 

Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα κακοδιοίκησης είναι τα παρακάτω:

 

    διοικητικές παρατυπίες

    άδικη μεταχείριση

    αθέμιτες διακρίσεις

    κατάχρηση εξουσίας

    παράλειψη οφειλόμενης απάντησης

    άρνηση παροχής πληροφοριών

    αδικαιολόγητη καθυστέρηση

 

Πώς ενεργεί ο Συμπαραστάτης;

 

Ο Συμπαραστάτης:

 

    Ελέγχει την επώνυμη καταγγελία

    Απαντά στον πολίτη εντός 30 ημερών

    Διαμεσολαβεί στην υπηρεσία με ευελιξία

    Ασκεί ήπιο έλεγχο

    Προωθεί την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών

    Υπερασπίζεται τη διαφάνεια και τη νομιμότητα

    Συμβάλλει στη βελτίωση των υπηρεσιών του Δήμου

    Παραπέμπει στις αρμόδιες αρχές

 

Ποια είναι τα οφέλη του θεσμού;

 

Στόχος του Συμπαραστάτη πρέπει να είναι να καταστήσει τις διαδικασίες που αφορούν τον δημότη πιο απλές· να βοηθήσει τον δημότη να διαχειριστεί το ζήτημά του αποφεύγοντας μία πρόσθετη προσφυγή στους ελεγκτικούς μηχανισμούς ή τη δικαιοσύνη· να σταθεί δίπλα του προκειμένου να λυθούν τα προβλήματά του μέσα στα πλαίσια του Δήμου. Ο Συμπαραστάτης είναι με το μέρος του δημότη, έτσι ώστε να τον βοηθήσει να εξοικονομήσει χρόνο και χρήματα και να αποφύγει την ταλαιπωρία. Αν δεν επιτευχθεί ο στόχος αυτός, τότε ο θεσμός γίνεται ακόμη ένα γρανάζι στην γραφειοκρατία της δημόσιας διοίκησης, ένα όργανο ωραίο στα λόγια, αλλά χωρίς αποτελέσματα στην πράξη. Ο Συμπαραστάτης πρέπει να είναι δίπλα στον δημότη και να συνεργάζεται με τις υπηρεσίες, ώστε τελικά να μπορεί να προτείνει λύσεις εφικτές που θα κάνουν ευκολότερη τη ζωή όλων.

 

Έτσι, επιγραμματικά, η παρέμβαση του Συμπαραστάτη οδηγεί σε:

 

    Καταπολέμηση της κακοδιοίκησης

    Βελτίωση υπηρεσιών

    Διασφάλιση αμεροληψίας

    Διαφάνεια

    Εξωδικαστική επίλυση διαφορών