«Ψαλιδίζουν» τις αγροτικές επιδοτήσεις

Μπορεί τα κονδύλια για την αγροτική ανάπτυξη να «κλείδωσαν» χωρίς απώλειες για την Ελλάδα στη συμφωνία για τον κοινοτικό προϋπολογισμό της περιόδου 2014-2020, δεν ισχύει το ίδιο όμως για τον πρώτο πυλώνα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που αφορά τις ελληνικές αγροτικές επιδοτήσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, έρχονται περικοπές εκατοντάδων εκατομμυρίων για τις επιδοτήσεις των Ελλήνων αγροτών την ερχόμενη επταετία, καθώς παραμένει ακόμη ανοικτό το τελικό ύψος των άμεσων ενισχύσεων στον γεωργικό τομέα ανά χώρα, παρά τη συμφωνία των 27 αρχηγών στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.

Το «ψαλίδι» στις άμεσες ενισχύσεις που μπορεί να φθάσει ακόμη και το 15%, εκ των πραγμάτων οδηγεί σε μείωση των επιδοτήσεων στους παραγωγούς ελαιολάδου και βαμβακιού, που αποτελούν μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού αγροτικού πληθυσμού.

Οι αγροτικές δαπάνες χωρίζονται σε δύο πυλώνες: ο πρώτος πυλώνας περιλαμβάνει τις άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις και κάποια πρόσθετα μέτρα όπως η αποθεματοποίηση, ενώ ο δεύτερος πυλώνας αφορά τα διαρθρωτικά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, που στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο έφεραν την ονομασία, για την Ελλάδα, «Αλέξανδρος Μπαλτατζής».

Το απροσδόκητα ευτυχές γεγονός για τη χώρα μας σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα των γεωργικών δαπανών ήταν ότι, ενώ η συμφωνία προβλέπει τη μείωση κατά 11% σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, η Ελλάδα κατάφερε να διατηρήσει «αλώβητα» τα κονδύλια της επερχόμενης προγραμματικής περιόδου σε σχέση με τον προϋπολογισμό της επταετίας 2007-2013 ύψους 3,7 δισ. ευρώ. Γυρίστε σελίδα

ΠΥΛΩΝΑΣ Ι

Το ποσοστό της μείωσης των περικοπών στα κονδύλια που προορίζονται για τις αγροτικές επιδοτήσεις προς την Ελλάδα την επόμενη επταετία εκτιμάται ότι μπορεί να αγγίξει το 15%.

ΠΥΛΩΝΑΣ ΙΙ

Η Ελλάδα κατάφερε να διατηρήσει «αλώβητα» τα κονδύλια της επερχόμενης προγραμματικής περιόδου σε σχέση με τον προϋπολογισμό της επταετίας 2007-2013 ύψους 3,7 δισ. ευρώ.

Απώλειες έως 2 δισ. € θα έχουν οι αγρότες στην επταετία

Τα πράγματα όμως είναι αρκετά διαφορετικά σε σχέση με τα κοινοτικά χρήματα του πρώτου πυλώνα που οδεύουν για τις αγροτικές επιδοτήσεις. Αρχικά, η Επιτροπή είχε προτείνει μείωση των δαπανών για τον πρώτο πυλώνα της τάξης του 12,5%. Η απόφαση όμως των ηγετών των 27 χωρών της ΕΕ ήρθε και ανέβασε το ποσοστό της περικοπής στο 13,6%.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις κυβερνητικών αξιωματούχων στις Βρυξέλλες, κάθε άλλο παρά έκπληξη θα πρέπει να αποτελεί αν το ποσοστό της μείωσης των αγροτικών επιδοτήσεων για την Ελλάδα, είναι μεγαλύτερο και φθάσει και το 15%.Και αυτό έγκειται στο γεγονός ότι η Ελλάδα μαζί με τη Μάλτα, ήταν οι πλέον ευνοημένες χώρες λαμβάνοντας τις υψηλότερες αγροτικές επιδοτήσεις ανά εκτάριο και σαφής πλέον επιδίωξη της Επιτροπής είναι να κλείσει αυτή η ψαλίδα με τις υπόλοιπες χώρες.

Στην πράξη

Αυτή η μείωση σημαίνει ότι ενώ στη διάρκεια της επταετίας 2007-2013 οι κατ΄ έτος επιδοτήσεις προς τους Ελληνες αγρότες ανέρχονταν σε 2,3-2,4 δισ. ευρώ, υπολογίζεται ότι στην επόμενη προγραμματική περίοδο, οι ετήσιες άμεσες ενισχύσεις μετά το «ψαλίδι» θα ανέρχονται σε 2,14 δισ. ευρώ περίπου. Αθροιστικά δηλαδή στη διάρκεια των επτά ετών μέχρι το 2020, οι απώλειες μπορεί να κυμαίνονται από 1 έως και 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση Ευρωπαίου ευρωβουλευτή στη διάρκεια της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών ότι οι Ελληνες αγρότες θα πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι, μετά από μία μεταβατική περίοδο, θα δικαιούνται χαμηλότερες εισοδηματικές ενισχύσεις. Παρά τις περικοπές αυτές που θεωρείται βέβαιο ότι θα είναι αυτής της κλίμακας, η κυβέρνηση θεωρεί επιτυχία της χώρας που κλείδωσε τα κονδύλια αυτά για την επόμενη επταετία, δεδομένης όλης αυτής της συζήτησης που είχε αναπτυχθεί τα προηγούμενα χρόνια στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης περί κατάργησης των άμεσων εισοδηματικών ενισχύσεων με μεταφορά των κονδυλίων στα διαρθρωτικά προγράμματα ανάπτυξης της κάθε χώρας.

Υποστήριξη

Σύμμαχοι της Ελλάδας στη διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους των γεωργικών δαπανών στον πρώτο πυλώνα, ήταν κυρίως η Γαλλία και ακολούθως η Ιταλία, που αντιστάθηκαν σθεναρά στις απαιτήσεις χωρών όπως η Βρετανία και η Ολλανδία για μείωση δαπανών στις αγροτικές επιδοτήσεις.

Η άκαμπτη στάση της Γαλλίας σε ό,τι αφορά τις αγροτικές επιδοτήσεις, ήταν αυτή που θωράκισε τα κονδύλια για τη γεωργία και την περιφερειακή ανάπτυξη.

Σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρώπης που συνέπεσε με μεγαλύτερο αριθμό κρατών-μελών, η Ελλάδα κατάφερε να διασφαλίσει την ανάπτυξη του τομέα της Γεωργίας με την απρόσκοπτη χρηματοδότηση κοινοτικών πόρων για την περίοδο 2014-2020.

Ετσι, στον πυλώνα Ι (άμεσες ενισχύσεις), παρά τις αξιοσημείωτες μειώσεις του προϋπολογισμού της γεωργίας, οι Ελληνες αγρότες θα συνεχίσουν να ωφελούνται από τις άμεσες ενισχύσεις με περισσότερα από 2,145 δισ. ευρώ ετησίως, μέσω του εθνικού μας φακέλου, που συνολικά στην περίοδο 2014-2020 διαμορφώνεται κοντά στα 15 δισεκατομμύρια ευρώ.

Επιστροφή στις στρεμματικές ενισχύσεις

Ωστόσο, σημαντικές αλλαγές επέρχονται, όπως όλα δείχνουν, στο συνολικό καθεστώς των επιδοτήσεων που φέρνει η νέα ΚΑΠ, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από τις αρχές του 2015, δίνοντας αναβολή για έναν χρόνο στο ισχύον καθεστώς των ιστορικών δικαιωμάτων.

Η βασική διαφοροποίηση της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που θα εφαρμοστεί την περίοδο 2014-2020 είναι η μετάβαση από το «ιστορικό» μοντέλο ενισχύσεων στο νέο «περιφερειακό» μοντέλο. Μέχρι σήμερα οι αγρότες έπαιρναν επιδοτήσεις με βάση τον αριθμό των δικαιωμάτων που είχαν εξασφαλίσει όταν άλλαξε το σύστημα (δηλαδή την τριετία 2000-2002).

Πλέον όμως θα πληρώνονται με κριτήρια την έδρα και το είδος της εγκατάστασής τους. Ουσιαστικά, η νέα ΚΑΠ σηματοδοτεί την επιστροφή στις στρεμματικές ενισχύσεις, ανεξάρτητα όμως από το είδος της καλλιέργειας.

Στον αντίποδα

Πάνω από 6 δισ. € για νέες δράσεις

Στον πυλώνα ΙΙ (διαρθρωτικές και αναπτυξιακές δράσεις) το ύψος των πόρων διατηρήθηκε στο ίδιο επίπεδο με αυτό που διαχειριζόμαστε στο τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013, δίνοντας τη δυνατότητα απορρόφησης 3,7 δισ. ευρώ προκειμένου να προωθηθούν αναπτυξιακές δράσεις για την ελληνική γεωργία και την αναδιάρθρωση της υπαίθρου στην περίοδο 2014-2020.

Εάν σε αυτό το ποσό προστεθεί και η εθνική συμμετοχή και η ιδία συμμετοχή των ιδιωτών, το συνολικό ποσό που θα διατεθεί για την αγροτική ανάπτυξη της χώρας θα ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ. Στα χρήματα αυτά αναμένεται να προστεθούν πρόσθετοι πόροι όπως:

    ποσά ύψους 150-200 εκ. κατά τη διάρκεια της νέας περιόδου, όπως συνέβη και στην τρέχουσα περίοδο, για την ενίσχυση καινοτόμων δράσεων

    ποσά για την επέκταση επέκταση δράσεων του ΕΣΠΑ

    ποσά από το ΕΚΤ για την απασχόληση και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην ύπαιθρο.

    ποσά από το ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της ανεργίας

    ποσά από τον τετραπλασιασμό των χρημάτων της ΕΕ για την έρευνα, την καινοτομία και την εκπαίδευση κλπ. (Πρόγραμμα ORIZON 2020).

    τα επιπρόσθετα ποσά πού ίσως προκύψουν από την αποτίμηση των δικαιωμάτων της χώρας μας με τα σημερινά επικαιροποιημένα οικονομικά στοιχεία.