Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Επιμέλεια  π, Κων/νος Χοροζάνης

Σάββατο του Λαζάρου, συμπληρώθηκε η νηστεία των σαράντα ημερών, και την  Κυριακή των Βαΐων, αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα. Καθώς γράφεται στο Τριώδιο, λέγεται «Μεγάλη Εβδομάς, ούχ ότι μείζονες εισίν αι ημέραι αυταί ή αι ώραι, αλλ’ ότι τα μεγάλα και υπερφυή, τεράστια και εξαίρετα του Σωτήρος ημών έργα εν ταύτη επράχθησαν…». Δηλαδή η εβδομάδα αυτή λέγεται μεγάλη, όχι γιατί οι ημέρες αυτές ή οι ώρες είναι μεγαλύτερες, αλλά γιατί σ’ αυτές έγιναν τα μεγάλα και υπερφυσικά και υπερθαύμαστα έργα του Σωτήρα μας. Σ’ αυτές τις ημέρες έπαθε και σταυρώθηκε και πέθανε για τη σωτηρία του κόσμου ο Χριστός.

Μας ενδιαφέρει να πούμε τώρα για τις ιερές ακολουθίες της Εκκλησίας αυτών των ημερών. Και πρέπει πρώτα – πρώτα να ξέρομε ότι όλες οι βραδινές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι οι πρωινές ακολουθίες της άλλης ημέρας. Αυτό είναι μια οικονομία, που γίνεται για να μπορούν οι χριστιανοί να πηγαίνουν στην Εκκλησία. Το πρωί έχουν όλοι τις δουλειές των και δικαιολογημένα δεν μπορούν να εκκλησιασθούν. Το βράδυ όμως, μετά την εργασία του, ο κάθε χριστιανός μπορεί και πρέπει να είναι στη σύναξη της Εκκλησίας, να παρακολουθήσει διαδοχικά όπως έγιναν και να ζήση τα θεία γεγονότα και να προσευχηθεί μαζί με τους αδελφούς χριστιανούς. Στη σύναξη της Εκκλησίας «εν ενί στόματι και μια καρδία» προσευχόμαστε και ζούμε τα θεία γεγονότα.

Έτσι λοιπόν, την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ ψάλλεται η ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Δευτέρας. «Τη αγία και Μεγάλη Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα του μακαρίου Ιωσήφ του παγκάλου και της υπό του Κυρίου καταρασθείσης και ξηρανθείσης συκής». Ο Ιωσήφ, ένα από τα δώδεκα παιδιά του πατριάρχη Ιακώβ που τα αδέλφια του τον φθόνησαν και τον πούλησαν στους Αιγύπτιους εμπόρους, και που ύστερα στην Αίγυπτο πήρε μεγάλη θέση και δόξα, είναι προφητικός τύπος του Ιησού Χριστού. Αυτός, που πρώτα μισήθηκε ύστερα έγινε ο ευεργέτης και σωτήρας εκείνων που τον μίσησαν. Όλα τα τροπάρια της ιερής ακολουθίας αυτή τη βραδιά αναφέρονται στον Ιωσήφ και στην άκαρπη συκιά, που συμβολίζει τη συναγωγή των Ιουδαίων.

Τη Μεγάλη Δευτέρα το βράδυ ψάλλεται η ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Τρίτης. «Τη αγία και Μεγάλη Τρίτη της των δέκα Παρθένων παραβολής, της εκ του ιερού Ευαγγελίου μνείαν ποιούμεθα».

 Τη Μεγάλη Τρίτη το βράδυ ψάλλεται η ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης. Η ακολουθία αυτή αναφέρεται στην πράξη της αμαρτωλής γυναίκας, που λίγο πριν από το άγιο Πάθος άλειψε με μύρο τα πόδια του Ιησού Χριστού. Σ’ αυτή την ακολουθία ψάλλεται το περίφημο τροπάριο της Κασσιανής.

 Τη Μεγάλη Τετάρτη το βράδυ ψάλλεται η ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης. Η ακολουθία αυτή αναφέρεται σε τέσσερα ιερά γεγονότα, στον ιερό Νιπτήρα, στο μυστικό Δείπνο, στην προσευχή του Ιησού Χριστού και στην προδοσία του Ιούδα.

Τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί γίνεται η θεία Λειτουργία και βράδυ ψάλλεται η ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Παρασκευής. Η ακολουθία αυτή, στην οποία διαβάζονται τα δώδεκα Ευαγγέλια, αναφέρεται στα Άγια Πάθη του Κυρίου και σωτήρα μας Ιησού Χριστού. 

Τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί διαβάζονται οι Μεγάλες Ώρες και γίνεται ο Εσπερινός και το βράδυ ψάλλεται η ακολουθία του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου ή όπως αλλιώς λέγεται, η ακολουθία του ιερού Επιταφίου. 

Το Μέγα Σάββατο το πρωί ψάλλεται ο Εσπερινός της εορτής του Πάσχα και γίνεται η Θεία Λειτουργία. Η ακολουθία αυτή λέγεται «Πρώτη Ανάσταση» γιατί τότε ψάλλεται θριαμβευτικά το «Ανάστα, ο Θεός, κρίνον την γήν…».

Πολύ σύντομα και πολύ απλά είπαμε για τη Μεγάλη Εβδομάδα. Δεν είναι τρόπος τώρα να πούμε περισσότερα για τα θεία γεγονότα, που εορτάζουμε αυτές τις ημέρες. Αυτό μόνο μπορούμε και λέμε, ότι δεν τα εορτάζουμε μόνο αναμνηστικά, ως ιστορικά γεγονότα που έγιναν μια φορά, αλλά και ως το έργο του Θεού, που συνεχίζεται να γίνεται μέσα στην Εκκλησία για τη σωτηρία των ανθρώπων. Όσα έγιναν στο θείο Πάθος δεν χωράνε στο λογισμό μας και δεν εξηγούνται. Γι’ αυτό η Εκκλησία απόψε μας καλεί να ανεβούμε μαζί με τον Ιησού Χριστό στα Ιεροσόλυμα, να σταυρωθούμε μαζί του και να προσκυνήσουμε τα Άγια Πάθη, «Προσκυνούμέν σου τα Πάθη, Χριστέ…». Αμήν.