Οι κρίσιμες συμφωνίες...

...που υπογράφηκαν στα Σκόπια...

Πέντε βασικές συμφωνίες και αρκετές, όσο και σημαντικές, παράλληλες υποθήκες για την πολιτική και οικονομική αναβάθμιση των σχέσεων Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας αφήνει η...
σημερινή, ιστορική επίσκεψη Τσίπρα στα Σκόπια. Πρόκειται για συμφωνίες οι οποίες, είτε σε γεωπολιτικό είτε σε επιχειρηματικό-οικονομικό επίπεδο δημιουργούν τις βάσεις για έναν νέο ενισχυμένο – και ηγετικό – ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή των δυτικών Βαλκανίων.

Σε γεωπολιτικό επίπεδο, κομβικής σημασίας θεωρείται η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας που υπεγράφη σήμερα στα Σκόπια. Είναι η συμφωνία που αναθέτει στην Eλλάδα το air policing, δηλαδή τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι εάν καταγράφεται ύποπτο συμβάν στο FIR των Σκοπίων, τα ελληνικά μαχητικά θα είναι εκείνα που θα σηκώνονται για αναγνώριση και θα αναφέρουν στις αρχές της Βόρειας Μακεδονίας τί συμβαίνει.

Είναι μια πρακτική που ακολουθείται και με άλλες χώρες των Βαλκανίων που δεν διαθέτουν Πολεμική Αεροπορία και, ήδη, η Ελλάδα ελέγχει από κοινού με την Ιταλία και τον εναέριο χώρο της Αλβανίας. Η διεύρυνση όμως του ρόλου της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας στα δυτικά Βαλκάνια έχει ιδιαίτερη αξία καθώς περιορίζει περαιτέρω την επιρροή και δράση της Τουρκίας στην περιοχή, η οποία επεδίωκε να αναλάβει εκείνη το air policing του FIR των Σκοπίων.

Στο ενεργειακό πεδίο, νέα ώθηση στον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου δίνει η Προσθήκη που υπεγράφη σήμερα στο Μνημόνιο Κατανόησης του 2016 μεταξύ της εταιρείας ΔΕΣΦΑ και της εταιρείας της Βόρειας Μακεδονίας. Πρόκειται για τις εταιρίες που διαχειρίζονται τα συστήματα φυσικού αερίου στις δύο χώρες και ο στόχος της αναβάθμισης της συνεργασίας τους είναι η διασύνδεση των εθνικών συστημάτων φυσικού αερίου Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας. Πρόκειται ουσιαστικά για την αφετηρία δημιουργία ενός νέου αγωγού μέσα από ένα project ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ. Ο αγωγός θα έχει μήκος 120 χιλιόμετρα, χωρητικότητα 3 δις κυβικών μέτρων και θα συνδέεται με τον ΤΑΡ και η τελική προοπτική του είναι να υπάρξει διασύνδεση και με το Κόσοβο και το Μαυροβούνιο.

Το σημερινό επιχειρηματικό φόρουμ στα Σκόπια έδωσε νέα ώθηση και στο σχέδιο για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού από τις εγκαταστάσεις των Ελληνικών Πετρελαίων στη Θεσσαλονίκη μέχρι τα διυλιστήρια της Βόρειας Μακεδονίας ΟΚΤΑ, τα οποία έχουν εξαγοραστεί από την ελληνική πετρελαϊκή εταιρεία. Στόχος είναι να επαναλειτουργήσει ο αγωγός πριν από το τέλος του 2019, με προοπτική επέκτασης και στον νότο της Σερβίας όπου επίσης έχουν επιχειρηματική παρουσία τα ΕΛΠΕ. Όπως είπε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, έργο άμεσης προτεραιότητας είναι και η αναβάθμιση των γραμμών ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών. Οι σχετικές μελέτες ήδη προχωρούν από την πλευρά του ΑΔΜΗΕ και του αντίστοιχου διαχειριστή της Βόρειας Μακεδονίας και αφορούν κυρίως τις δύο γραμμές υπερυψηλής τάσης που ήδη συνδέουν τις δύο χώρες. Η μία συνδέει το Κέντρο Υψηλής Τάσης Θεσσαλονίκης με το Ντούμπροβο και η δεύτερη το Κέντρο της Μελίτης με την Μπίτολα.

Ιδιαίτερη σημασία για τον τουρισμό αλλά και την διασυνοριακή εμπορική ανάπτυξη στην περιοχή έχει και η συμφωνία που υπεγράφη για την δημιουργία νέου σημείου διέλευσης μεταξύ των δύο χωρών, που θα συνδέει τους Πρόμαχους στην Ελληνική Δημοκρατία με το Μάιντεν στην Βόρεια Μακεδονία - ένα έργο για το οποίο φέρεται αν έχει ήδη εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση -, καθώς και το Μνημόνιο Κατανόησης για την Ανάπτυξη της Οδικής και Σιδηροδρομικής Σύνδεσης Θεσσαλονίκης- Σκόπια-Ταμπανόφσε.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων στα Σκόπια βρέθηκε και η διεύρυνση της συνεργασίας των δύο χωρών στους τομείς της τεχνολογίας και της ψηφιακής ασφάλειας (μείωση τιμών περιαγωγής, ανταλλαγή τεχνογνωσίας για ψηφιοποίηση του Δημοσίου, και κυβερνοασφάλεια). Σε ό,τι αφορά τα εμπορικά σήματα,  Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία αποφάσισαν τη σύσταση επιτροπής εντός του Μαΐου, η οποία προβλέπεται ήδη από την συμφωνία των Πρεσπών και θα αναλάβει τη διευθέτηση των προβλημάτων για τα ζητήματα εμπορικών σημάτων και επωνυμιών. Το χρονοδιάγραμμα για την τελική διευθέτηση των ζητημάτων που ανακύπτουν ως προς τα εμπορικά σήματα είναι, όπως επίσης ορίζεται από την συμφωνία, τριετές.

tvxs.gr