Κανόνι Ήχου: Ποιό είναι το νέο όπλο της ΕΛ.ΑΣ

Του Γιάννη Τσεκούρα

Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του, το Associated Press, αναφέρθηκε σε μια νέα τεχνολογία καταστολής, την οποία διαθέτει πλέον η ελληνική συνοριακή αστυνομία. Πρόκειται για τα λεγόμενα «κανόνια ήχου», τα οποία σε πρώτη φάση χρησιμοποιούνται στα σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας, και εντάσσονται στις «ακουστικές συσκευές μακράς εμβέλειας» (υπάρχουν διάφοροι τύποι).

Τοποθετημένα πάνω σε όχημα, τα κανόνια ήχου έχουν το μέγεθος μιας μικρής τηλεόρασης, ωστόσο μπορούν να εκπέμψουν ήχο, ισοδύναμο με αυτόν που παράγει ένας κινητήρας jet.
Είναι ένα από τα πολλά ψηφιακά εμπόδια, τα οποία έχουν εγκατασταθεί και δοκιμαστεί στην περιοχή των ελληνοτουρκικών συνόρων τους ήσυχους μήνες της πανδημίας, με στόχο να αποτρέπουν ανθρώπους να εισέρχονται σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Άλλωστε, μετά και τις μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών το 2015-2016, κυρίως λόγω του πολέμου στη Συρία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δαπανήσει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να αναπτύξει τεχνολογίες προστασίας. Πύργοι με κάμερες μεγάλης εμβέλειας, νυχτερινή όραση, αισθητήρες, ανιχνευτές ψεύδους, drones, ακόμη και σαρωτές της παλάμης για βιομετρική αναγνώριση, είναι κάποιες από τις τεχνολογίες αυτές.

 Ας εξετάσουμε λίγο καλύτερα όμως τι είναι αυτά τα κανόνια ήχου, τα οποία είναι αρκετά επικίνδυνα. Πρέπει να έχουμε στο νου μας πως «ό,τι βλέπουμε τώρα στα σύνορα, και γενικότερα την αντιμετώπιση των ξένων, είναι πολλές φορές ένα δοκιμαστικό πεδίο για τεχνολογίες που στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν και για τους Ευρωπαίους», δηλώνει ο Patrick Breye, νομοθέτης από τη Γερμανία, στο AP.

Τι είναι το «κανόνι ήχου»

Σύμφωνα με το Pitchfork, αυτή η «ακουστική συσκευή μακράς εμβέλειας», είναι τόσο ένα σύστημα ομιλίας, όσο και ένα κανονικό όπλο. Προφανώς, στην περίπτωση που εξετάζουμε, επιτελεί τον δεύτερο ρόλο του. Η συσκευή λοιπόν, παράγει ήχο, φτάνοντας σε ακραία ένταση, ενώ δίνει τη δυνατότητα στον χειριστή να τον κατευθύνει σε όποιο σημείο επιθυμεί με ακρίβεια, ακόμη και σε μεγάλη απόσταση. Διαθέτει μια μικρή οθόνη και στόχαστρο, ενώ οι συχνότητες που πιάνει είναι εξαιρετικά επώδυνες για το ανθρώπινο αυτί.

Για παράδειγμα, σε μια πορεία, η αστυνομία μπορεί να χρησιμοποιήσει και τους δύο τρόπους, θέλοντας να αντιμετωπίσει ένα πλήθος. Αρχικά, μέσω του μικροφώνου, μπορεί να απευθυνθεί στους διαδηλωτές σαν να έχει μεγάφωνο, ενώ στη συνέχεια, μπορεί να κάνει χρήση αυτού του «αποτρεπτικού ήχου», διαλύοντας το πλήθος.

 

Πόσο βλαβερό είναι;

Σε αντίθεση με άλλα όπλα της αστυνομίας, τα οποία μπορούν να τραυματίσουν, αλλά με τα τραύματα να γίνονται ορατά, η συγκεκριμένη τεχνολογία, μπορεί να βλάψει κάποιον αποκλειστικά μέσω του ήχου. Η απόσταση κάποιου/ας από την πηγή του ήχου, η διάρκεια έκθεσης, αλλά και η προηγούμενη σωματική κατάσταση, είναι παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο, ως προς τον τρόπο με τον οποίο κάποιος/α θα βιώσει αυτή την «επίθεση».

Μια σύντομη έκθεση σε αυτές τις συχνότητες, μπορεί να προκαλέσει μια αίσθηση κουδουνίσματος ή να εμποδίσει ακόμη και την δυνατότητα ακοής. Οι επιπτώσεις αυτές κρατούν από μερικά λεπτά μετά την έκθεση, μέχρι κάποιες μέρες μετά. Ωστόσο, μπορεί κανείς να νιώσει επιπλέον ναυτία, πονοκέφαλο, εφίδρωση, ίλιγγο και έλλειψη ισορροπίας. Τα πράγματα όμως μπορούν να γίνουν και χειρότερα. Αν κάποιος/α τραυματιστεί περισσότερο από αυτή την τεχνολογία, μπορεί να κάνει εμετό, να βγάλει αίμα από τα αυτιά, ή ακόμη και να χάσει μόνιμα μέρος της ακοής του.

Σύμφωνα και με την ιστοσελίδα Howstuffworks, μια καθημερινή συζήτηση, μπορεί να παράγει έναν ήχο της τάξης των 60 dB. Μια μηχανή που κουρεύει το γκαζόν, τα 90 dB. Τα 130 dB, αποτελούν κατά μέσο όρο το σημείο εκείνο, όπου το άτομο αρχίζει να πονάει. Οι συσκευές για τις οποίες γίνεται λόγος, μπορούν να παράγουν συνεχόμενα ήχο, που να φτάνει σε ένταση τα 162dB.

 Παρελθόν και μέλλον

Σύμφωνα με την Genasys, εταιρεία που κατασκευάζει τέτοιες συσκευές, οι ακουστικές συσκευές μακράς εμβέλειας χρησιμοποιούνται σε 72 χώρες παγκοσμίως, και σε παραπάνω από 450 πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Πότε δημιουργήθηκαν όμως για πρώτη φορά;

Όπως σημειώνει το PopularMechanics, οι πρώτες συσκευές τέτοιου είδους, αναπτύχθηκαν από τον Αμερικανικό στρατό, πριν από περίπου 20 χρόνια, και συγκεκριμένα το 2000. Δημιουργήθηκαν ως απάντηση σε βομβαρδισμό ενός πλοίου του Αμερικανικού στρατού στα ανοιχτά της Υεμένης.

Ωστόσο, από τότε, ουκ ολίγες φορές έχουν χρησιμοποιηθεί και από την αστυνομία σε διαδηλώσεις, ειδικά στην Αμερική (Black Lives Matter, Women’s March). Πρόσφατα, διαδηλωτές κατήγγειλαν στα social media πως κατά τη διάρκεια των αντιδράσεων για τη δολοφονία του George Floyd, η αστυνομία έκανε ξανά χρήση του «κανονιού ήχου».

Το History.com, αναφέρει πως, συσκευές που βγάζουν ήχο, χρησιμοποιήθηκαν κι άλλες φορές στην ιστορία, ακόμη και πριν χιλιάδες χρόνια. Οι «ακουστικές συσκευές μακράς εμβέλειας», όπως τις γνωρίζουμε σήμερα, ξεκινώντας από τον Αμερικανικό στρατό επεκτάθηκαν και στην αστυνομία, σε διάφορες χώρες. Στις διαδηλώσεις που ξέσπασαν το 2011 με το κίνημα «Occupy Wall Street», σε διαδηλώσεις Παλαιστίνιων, σε δράσεις περιβαλλοντικών ομάδων, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο ήχος λειτούργησε ως αποτρεπτικός παράγοντας. Τώρα θα χρησιμοποιείται, όπως φαίνεται, και από τις ελληνικές αρχές εναντίον μεταναστών και προσφύγων, τουλάχιστον σε πρώτη φάση.

 

Μήνυση εναντίον της αστυνομίας για τη χρήση του

Το 2014, ο Eric Garner χάνει τη ζωή του, έπειτα από κεφαλοκλείδωμα αστυνομικού. Σε έναν από τους εμπλεκόμενους αστυνομικούς στο συμβάν, δεν ασκήθηκε δίωξη. Έτσι, ξέσπασαν διαμαρτυρίες, με την αστυνομία να κάνει χρήση του κανονιού ήχου, το οποίο προκάλεσε προβλήματα σε κάποιους από τους παρευρισκόμενους, οι οποίοι αφού έκαναν μήνυση στην αστυνομία της Νέας Υόρκης, κατέληξαν σε συμβιβασμό μαζί της, έναντι 750 χιλιάδων δολαρίων. Η αστυνομία υποσχέθηκε από τότε πως θα μειώσει τη χρήση του.

Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί και στο Pittsburgh, το 2009, όταν μια γυναίκα, η Karen Piper, έχασε μέρος της ακοής της μόνιμα, έπειτα από τη χρήση από την αστυνομία της ίδιας συσκευής. Αποζημιώθηκε με 72 χιλιάδες δολάρια.

Ψάχνοντας τον ανθρωπισμό στην Ευρώπη

Μαζί με φράχτες και πελώρια τείχη, όπως αυτά που έχουν χτιστεί στον Έβρο, η Ελλάδα, και κατ’ επέκταση η Ευρώπη, θέλουν να θωρακίσουν κι άλλο τα σύνορά τους, χρησιμοποιώντας μια τόσο επικίνδυνη συσκευή.

Η Ella Jakubowska, μέλος μιας οργάνωσης για τα ψηφιακά δικαιώματα, υπογραμμίζει ότι είναι βαθιά ενοχλητικό πως, και στο παρελθόν αλλά και τώρα, τα χρήματα της ΕΕ ρίχνονται σε ακριβές τεχνολογίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται με τρόπους που οδηγούν στην ποινικοποίηση των ανθρώπων που μετακινούνται, αντιμετωπίζοντας τους σαν πειραματόζωα και σαν να μην είναι άνθρωποι.

Ο Edin Omanovic, της οργάνωσης Privacy International, υποστηρίζει στο Associated Press πως, αν οι μετανάστες αντιμετωπίζονται μόνο σαν ένα πρόβλημα που αφορά την ασφάλεια και που πρέπει να αντιμετωπιστεί, τότε το αναπόφευκτο σενάριο θα είναι οι κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία, προκειμένου να τους ελέγξουν.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ο ίδιος συνεχίζει, λέγοντας πως «σε όλη την Ευρώπη έχουμε μονάρχες, οι οποίοι ψάχνουν για δύναμη στοχεύοντας τους ξένους, διαφορετικά έχουμε προοδευτικούς αρχηγούς που έχουν αποτύχει να ανέβουν με τυχόν εναλλακτικές προτάσεις, και τελικά υιοθετούν την ατζέντα των πρώτων, αλλά και μια ανεξέλεγκτη βιομηχανία όπλων, με τεράστια πρόσβαση στα κέντρα αποφάσεων».

Πόσο πιθανό είναι να το δούμε και σε κάποιο κεντρικό δρόμο της Αθήνας, σε κάποια μεγάλη διαδήλωση; 

Πηγή: tvxs.gr