Η Ελλάδα αποτελεί μια μοναδική παγκόσμια περίπτωση κατά την οποία επισυμβαίνουν οι εξής τρεις συνθήκες:
α) ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης παγκόσμια που ανέρχεται σε ποσοστό 70%,
β) το υψηλότερο κατ´ αναλογία πληθυσμού ιδιωτικό χρέος παγκοσμίως,
γ) συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 25% την περίοδο της οικονομικής κρίσης που περιόρισε συντριπτικά το εισόδημα των πολιτών.
Η ως άνω μοναδική και εξαιρετική συνθήκη απαιτεί εξαιρετική και ειδική νομοθεσία για την επίλυση ενός προβλήματος με οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό βάθος, που δημιουργεί αδιέξοδα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Σε αυτή την ανάγκη απαντά η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τη ρύθμιση οφειλών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.
Η πρόταση έχει μια ολιστική προσέγγιση και τη διέπουν τρία χαρακτηριστικά:
- 1. Ρεαλισμός - λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας.
- 2. Αποτελεσματικότητα - με την έννοια ότι επιχειρεί να δώσει μια άμεση και οριστική λύση στο πρόβλημα χωρίς να το μεταθέτει χρονικά.
- 3. Δικαιοσύνη - δηλαδή δίκαιη ρύθμιση, δίκαιη κρίση, δίκαιη κατανομή υποχρεώσεων και βαρών.
Θεμέλιος λίθος της πρότασης είναι η νομοθέτηση της προστασίας της κυριότητας της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης - με ευρεία εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ώστε να υπαχθούν στη ρύθμιση όχι μόνο οι ευάλωτοι οφειλέτες αλλά το σύνολο της μεσαίας τάξης.
Τέτοια προστασία σήμερα δεν υφίσταται αφού καταργήθηκε με το 4738/20 (νέο πτωχευτικό κώδικα) και δύνανται οι πιστωτές να επισπεύσουν αναγκαστική εκτέλεση (κατάσχεση και πλειστηριασμό) κατά της περιουσίας των οφειλετών για είσπραξη ακόμη και ενός ευρώ οφειλής.
Δεύτερο θεμέλιο της πρότασης είναι η θέσπιση κανόνων υποχρεωτικής συμμετοχής για τους πιστωτές στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, ώστε να καταστεί αυτός λειτουργικός και αποτελεσματικός.
Τρίτο θεμέλιο, η παραγόμενη προτεινόμενη ρύθμιση θα προκύπτει από υπολογιστικό εργαλείο με αντικειμενικούς όρους που θα λαμβάνει υπόψιν τις πραγματικές δυνατότητες του οφειλέτη με μέγιστη δόση τα 3/10 του μηνιαίου εισοδήματος.
Τέταρτο θεμέλιο της πρότασης, η δυνατότητα δικαστικής προσφυγής σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν ικανοποιείται από τη ρύθμιση για να πετύχει λύση πιο εξατομικευμένη.
Πέμπτο θεμέλιο, η επιδότηση μέρους της δόσης για τους ευάλωτους οφειλέτες με ταυτόχρονη αύξηση των ορίων ευαλωτότητας κατά 50%.
Έκτο θεμέλιο η θέσπισης κανόνων διαφάνειας στη λειτουργία των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων και άσκηση πραγματικής εποπτείας.
Ειδικότερα, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ περιλαμβάνει:
ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ:
- 1. Δημιουργία Υφυπουργείου στο Υπουργείο Οικονομικών για θέματα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και Στεγαστικής Πολιτικής.
Σκοπός: Θεσμική αναβάθμιση του θέματος, συγκέντρωση αρμοδιοτήτων, ολοκληρωμένες και ενοποιημένες πολιτικές αντιμετώπισης. - 2. Σύσταση Δημόσιας Εποπτικής Αρχής υπαγόμενης στο Υπουργείο Οικονομικών για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους.
- 3. Δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα που υποστηρίζει μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων:
Α. τις ρυθμίσεις κόκκινων δανείων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας
Β. τις δόσεις δανείων ενήμερων δανειοληπτών που αυξήθηκαν υπέρμετρα λόγω αύξησης επιτοκίων, ώστε τα δάνεια να παραμείνουν εξυπηρετούμενα
Γ. τις δόσεις χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέα ζευγάρια, στο πλαίσιο της ειδικής στεγαστικής πολιτικής - 4. Εξασφάλιση Διαφάνειας: Κατάθεση στη Δημόσια Εποπτική Αρχή από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων του συνόλου των πληροφοριών (δεδομένων και επιχειρηματικών σχεδίων) των τιτλοποιήσεων και αγορών πακέτων δανείων.
- 5. Αναβάθμιση των ΚΕΠ δανειοληπτών που υπάγονται στην ΕΓΔΙΧ για συμβουλευτική και νομική υποστήριξη των ευάλωτων οφειλετών.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ της ρύθμισης:
- Μόνιμη και γενική αδυναμία ικανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών
- Απουσία καταδολιευτικής ή απατηλής συμπεριφοράς
- Υποχρέωση ειλικρίνειας (άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου)
ΠΕΔΙΟ ΙΣΧΥΟΣ: φυσικό πρόσωπο, με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα, που έχει περιέλθει σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του και έτσι να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του/ την επαγγελματική στέγη/ την αγροτική γη από την αναγκαστική ρευστοποίηση.
ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ: οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές (Πιστωτικά Ιδρύματα, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο, Ασφαλιστικά Ταμεία)
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης
Α)πρώτη κατοικία -το ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία ή εν δυνάμει κύρια κατοικία,
Β) επαγγελματική στέγη -το ακίνητο χρησιμεύει ως φορολογική και πραγματική έδρα άσκησης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας,
Γ)αγροτική γη – το ακίνητο ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη
1. Το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτηδεν ξεπερνάει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%.
2. Η αντικειμενική αξία του υπό προστασία ακινήτου δεν υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ(ανάλογα με τα μέλη του νοικοκυριού)
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:
Πρώτο στάδιο: Εξωδικαστική ρύθμιση με υποχρεωτικότητα συμμετοχής του πιστωτή με δυο εναλλακτικά σενάρια ρύθμισης:
Εναλλακτική 1: Ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της και σύντομη διάρκεια αποπληρωμής
- Αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων
- Ειδικά χαρακτηριστικά ρύθμισης:
- όριο διαγραφής οφειλής από 40% έως 60%
- κρατική επιδότηση για την εξυπηρέτηση της προς πληρωμή οφειλής, με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. Μέγιστο όριο επιδότησης δόσης: 50%
- σύντομη διάρκεια αποπληρωμής από 5 έως 10 έτη (εξαρτάται από την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, συνυπολογιζόμενης της επιδότησης από το δημόσιο και τις προς αποπληρωμή οφειλές).
Σε περίπτωση μη ευδοκίμησης ή μη υπαγωγής στο πρώτο στάδιο:
Εναλλακτική 2: Ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής και χαμηλές δόσεις
- Καταβάλλεται το εκατό τοις εκατό (100%) της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου (πρώτη κατοικία /επαγγελματική στέγη/ αγροτική γη) σε μηνιαίες ισόποσες δόσεις.
- Σταθερό χαμηλό επιτόκιο (ίσο με 2%).
- Διάρκεια ρύθμισης: από 10 έως 35 έτη (εξαρτάται από την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, συνυπολογιζόμενης τυχόν επιδότησης από το δημόσιο και τις προς αποπληρωμή οφειλές)
- Μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού (δεν ξεπερνά τα 3/10 εισοδήματος).
- Για ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων, ώστε να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα της ρύθμισης, τόσο προς όφελος του οφειλέτη όσο και του πιστωτή. Τα όρια ευαλωτότητας που ισχύουν σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4472/2017 (Α’ 74), διευρύνονται κατά 50% προκειμένου να διευρυνθεί η περίμετρος των ωφελούμενων προσώπων, δεδομένης και της ιδιαίτερη αύξησης του κόστους διαβίωσης.
Δεύτερο Στάδιο : Δικαστική προσφυγή
- Στην περίπτωση κατά την οποία ο οφειλέτης θεωρεί ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης στον εξωδικαστικό, ή εάν η παραχθείσα λύση έλαβε υπόψη εσφαλμένα στοιχεία, ή εάν κρίνει αιτιολογημένα την ρύθμιση ως μη βιώσιμη και επιθυμεί εξατομικευμένη κρίση από δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση.
Δ. ΕΚΤΑΚΤΟ ΜΕΤΡΟ
ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ με ΠΝΠ πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για διάστημα τριών (3) μηνών, έως τη θέσπιση και θέση σε εφαρμογή του νέου πλαισίου ρύθμισης οφειλών.
Ε. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Α. Επιβολή φορολογίας στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.
Β. Πρόγραμμα επιδότησης δόσεων δανείων ενήμερων δανειοληπτών με
εισοδηματικά κριτήρια, για τις περιπτώσεις που παρουσιάζουν σημαντική
αύξηση λόγω αύξησης επιτοκίων
Γ. Αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας των εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων.
(Ο Δημήτριος Α. Λυρίτσης είναι Δικηγόρος, Μέλος Δ.Σ. ΔΣΑ, Μέλος Εκλογικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ)
Αναρτήθηκε από: ieidiseis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου