Ανάμεσα στα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης ήταν η ανεξέλεγκτη, «τοξική» αλληλεξάρτηση των Μέσων, του κράτους και των τραπεζών, η αδύναμη ή ανύπαρκτη ρύθμιση του μιντιακού τοπίου τις προηγούμενες δεκαετίες και η μερική έλλειψη διαφάνειας ως προς την πραγματική ιδιοκτησία των ΜΜΕ.
Η ερευνητική δημοσιογραφική ομάδα του Solomon παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα την πολύμηνη έρευνά της με τίτλο «Ποιοι ελέγχουν τα media» σε μια εκδήλωση που ξεπέρασε κάθε προσδοκία ως προς τη συμμετοχή του κόσμου. Πολλοί ωστόσο αναρωτήθηκαν «και τι καινούργιο μάθαμε από αυτή την έρευνα;». Κατ’ αρχάς, στην περίπτωση των ΜΜΕ η συγκέντρωση των μέσων παραγωγής καθορίζει όχι απλώς μια βιομηχανική δραστηριότητα, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της -κατά Χάμπερμας- δημόσιας σφαίρας. Η καταγραφή στην ελληνική περίπτωση συμπληρώνει ένα σημαντικό κενό καθώς μέχρι τώρα δεν υπήρχε καμία επικαιροποιημένη, ανοιχτά διαθέσιμη βάση δεδομένων για τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ και (σχεδόν) όλες τις επιχειρηματικές δραστηριότητές τους.
Ενα πρώτο συμπέρασμα είναι πως η πίτα μοιάζει να έχει μοιραστεί σε λίγο περισσότερους ολιγάρχες σε σχέση με τη δεκαετία του 2000, παρότι παραμένει ο υψηλός βαθμός συγκέντρωσης του ελληνικού επικοινωνιακού συστήματος, ενώ πλέον λιγότεροι από τους σημερινούς ιδιοκτήτες ασχολούνται με τον κατασκευαστικό τομέα σε σχέση με το παρελθόν. Μέρος της παλιάς φρουράς έχει αποχωρήσει προ πολλού (Λαμπράκης, Κοντομηνάς, Τεγόπουλος, Μπόμπολας κ.ά.) και νέοι πρωταγωνιστές έχουν ανέβει στη σκηνή, χωρίς ωστόσο να επηρεάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του επικοινωνιακού συστήματος.
Αυτό που δεν έχει διαφοροποιηθεί είναι πως τα ελληνικά ΜΜΕ παραμένουν -σε οικονομικό επίπεδο- μια μη επικερδής επιχείρηση για τους ιδιοκτήτες, γεγονός που αυξάνει τις υποψίες αν, εκτός από την εμφανή προσπάθεια επιρροής και τη δυνατότητα χρησιμοποίησης ενός μέσου ενημέρωσης για τη διαφήμιση άλλων κοινής ιδιοκτησίας (cross promotion) και τη δυσφήμηση ανταγωνιστών, τα κίνητρα των ιδιοκτητών σχετίζονται και με τη νομιμοποίηση εσόδων από άλλες σκιώδεις επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Η «Εφ.Συν.» δίνει σήμερα τον λόγο στους συντάκτες της έρευνας του Solomon, οι οποίοι παρουσιάζουν τους λόγους που τους οδήγησαν στην επιλογή αυτής της καταγραφής, εξηγούν τη μεθοδολογία και καταλήγουν στα δικά τους συμπεράσματα.
* Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα
Κ. Ζαφειρόπουλος
Με την πεποίθηση πως τα Μέσα Ενημέρωσης δεν μεταδίδουν απλώς, αλλά διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο τα γεγονότα προβάλλονται και συζητιούνται, ή δεν προβάλλονται και δεν συζητιούνται σε μια κοινωνία, το Solomon ξεκίνησε την έρευνα «Who owns the media» («Σε ποιον ανήκουν τα ΜΜΕ») πριν από περίπου 18 μήνες.
Σκοπός μας ήταν να διερευνήσουμε δύο κεντρικά ερωτήματα: Ποιοι κορυφαίοι επιχειρηματίες της χώρας ελέγχουν τα ΜΜΕ που εμπιστευόμαστε για την ενημέρωσή μας; Και πόσα γνωρίζουμε πράγματι για τις υπόλοιπες επιχειρηματικές δραστηριότητές τους;
Εστιάσαμε σε συνολικά δέκα περιπτώσεις κορυφαίων παραγόντων της οικονομικής ζωής της χώρας. Στους επιχειρηματίες Γιάννη και Θεμιστοκλή Αλαφούζο, Βαρδή Βαρδινογιάννη, Δημήτρη Γιαννακόπουλο, Θόδωρο Κυριακού, Βαγγέλη Μαρινάκη, Δημήτρη Μελισσανίδη, Βίκτωρα Ρέστη και Ιβάν Σαββίδη, καθώς και στο επιχειρηματικό τρίδυμο των Δημήτρη Μπάκου, Γιάννη Καϋμενάκη και Αλέξανδρου Εξάρχου.
Μετά από έρευνα χιλιάδων ισολογισμών, εταιρικών ανακοινώσεων και δικαστικών αποφάσεων σε εμπορικά μητρώα περισσότερων των 30 χωρών, δημιουργήσαμε μια ελεύθερα προσβάσιμη πλατφόρμα (whoownsthemedia.gr) που αποτυπώνει τις διασυνδέσεις ανάμεσα στις κάθε είδους επιχειρηματικές δραστηριότητες των κυρίαρχων επιχειρηματιών που ελέγχουν τα ΜΜΕ στην Ελλάδα. Καταγράψαμε ιδιοκτήτριες εταιρείες, μετόχους και πραγματικούς δικαιούχους όχι μόνο των ΜΜΕ αλλά και κάθε άλλης εταιρείας ανά τον κόσμο που τεκμηριώσαμε πως τους ανήκει. Τα βασικά συμπεράσματα θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής:
Εκατοντάδες εταιρείες ανά τον κόσμο
Καταγράψαμε συνολικά 762 εταιρείες σε 32 χώρες. Οι μισές (386) καταγράφηκαν στην Ελλάδα. Την πρώτη τριάδα συμπληρώνουν η Κύπρος (122) και οι Νήσοι Μάρσαλ (61) - δύο χώρες που η ελληνική Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) αναγνωρίζει ως φορολογικούς παραδείσους. Ακολουθούν η Ρωσία (38) και η Λιβερία (34), η Ολλανδία (24) και το Ηνωμένο Βασίλειο (19). Επονται τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (14), που επίσης αποτελούν φορολογικό παράδεισο για το ελληνικό κράτος, η Νορβηγία (10) και το Λουξεμβούργο (8).
Πρώτος ο Βαρδινογιάννης
Χωρίζοντας τις 762 εταιρείες με βάση τα συμφέροντα στα οποία ανήκουν, προκύπτει πως 155 εξ αυτών είναι συμφερόντων Βαρδινογιάννη. Ακολουθούν οι εταιρείες συμφερόντων Μπάκου - Καϋμενάκη (132), σε μεγάλο βαθμό λόγω της πρόσφατης εξαγοράς της Ιντρακάτ και των δεκάδων θυγατρικών της από την οικογένεια Κόκκαλη, και ακολουθούν οι εταιρείες συμφερόντων Κυριακού (89), Μαρινάκη (87) και Μελισσανίδη (87), Σαββίδη (68), Ρέστη (62), Αλαφούζου (57). Στην τελευταία θέση, οι εταιρείες συμφερόντων Γιαννακόπουλου, που εντοπίσαμε 24.
Πρώτη η ναυτιλία
Διαχωρίζοντας τις εταιρείες σε 14 κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, διαπιστώσαμε ότι η Ναυτιλία εξακολουθεί να καταγράφεται ως ο πλέον ισχυρός επιχειρηματικός τομέας δραστηριοποίησης των Ελλήνων ολιγαρχών με συνολικά 164 εταιρείες. Ακολουθούν τα Χρηματοοικονομικά (153), που περιλαμβάνουν από εταιρείες συμμετοχών μέχρι τράπεζες, funds και συμβουλευτικές, και η Ενέργεια (114), τα ΜΜΕ (94), το Real Estate (61), οι Κατασκευές (47) και η Βιομηχανία (46). Στις τελευταίες θέσεις ο Αγροτικός τομέας (7) και η Υγεία (3).
Ανεβαίνει η ενέργεια
Αποτυπώνεται το αυξανόμενο ενδιαφέρον των κορυφαίων επιχειρηματιών για επενδύσεις στην Ενέργεια τα τελευταία χρόνια. Από την οικογένεια Βαρδινογιάννη (με συνολικά 68 εταιρείες στην Ενέργεια), που ελέγχοντας παραδοσιακά τη Motor Oil επεκτείνεται στις πράσινες μορφές ενέργειας, ώς τους επιχειρηματίες Μπάκο - Καϋμενάκη - Εξάρχου (40 εταιρείες στην Ενέργεια) που πέραν της ιδιοκτησίας της Volton δραστηριοποιούνται σε φωτοβολταϊκά ανά την Ελλάδα και ελέγχουν ένα εκ των τεσσάρων διυλιστηρίων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Βαρδινογιάννης: Υπερκέρδη Motor Oil, χρέη Star και Alpha
Η οικογένεια Βαρδινογιάννη έχει βρεθεί στο επίκεντρο τα τελευταία δύο χρόνια λόγω των υπερκερδών που σημειώνει η Motor Oil εν μέσω ενεργειακής κρίσης (κέρδη 806,6 εκατ. ευρώ μόνο για το 2023). Την ίδια ώρα, οι τραπεζικές υποχρεώσεις των καναλιών που ελέγχει ξεπερνούν τα 110 εκατ. ευρώ: η εταιρεία Νέα Τηλεόραση Α.Ε. (Star Channel) του ομίλου Βαρδινογιάννη έχει σχεδόν 56 εκατ. ευρώ χρέη προς τις τράπεζες, ενώ ο Alpha (όπου επίσης συμμετέχει η οικογένεια Βαρδινογιάννη) έχει τραπεζικά χρέη ύψους περίπου 47 εκατ. ευρώ.
Ναυτιλία - ομάδα - ΜΜΕ
Η οικονομική κρίση του 2008 δημιούργησε ένα αποδυναμωμένο τοπίο στα Μέσα. Νέοι επιχειρηματίες αναζήτησαν ευκαιρίες να κυριαρχήσουν στην αγορά, εξαγοράζοντας πτωχευμένους ομίλους, όπως ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη (ΔΟΛ) και η Πήγασος Εκδοτική του Φώτη Μπόμπολα, και αναπτύσσοντας ένα μοντέλο συγκέντρωσης ιδιοκτησίας που θα μπορούσε σχηματικά να περιγραφεί με το τρίπτυχο ναυτιλία - ΜΜΕ - ομάδα.
Σήμερα, η τάση φέρεται να επιβεβαιώνεται: από τις εννέα περιπτώσεις κορυφαίων επιχειρηματιών που εξετάσαμε, μόλις τρεις δεν ήταν ταυτόχρονα ιδιοκτήτες κάποιας αθλητικής ομάδας (ενώ πέραν του Ολυμπιακού ο Βαγγέλης Μαρινάκης έχει τη Νότιγχαμ Φόρεστ στην Αγγλία και τη Ρίο Αβε στην Πορτογαλία). Μέσα από αυτό το πρίσμα μπορεί να ιδωθεί η περίπτωση του Μάριου Ηλιόπουλου: αφού πρόσφατα απέκτησε την ΑΕΚ, ο εφοπλιστής δεν απέκλεισε (για πρώτη φορά δημόσια) να αποκτήσει και κάποιο ΜΜΕ.
Αδιαφάνεια ιδιοκτητών
Κεντρικό ζητούμενο της έρευνας ήταν η ενίσχυση της διαφάνειας ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς κορυφαίων ΜΜΕ αλλά και των υπόλοιπων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των ιδιοκτητών τους. Μήνες πριν από τη δημοσίευση, γνωστοποιήσαμε τα ευρήματά μας στους μιντιακούς ομίλους που εξετάζει η έρευνα, θέτοντας υπόψη τους τα στοιχεία που είχαμε συγκεντρώσει και ζητώντας τις επισημάνσεις τους σε περίπτωση που υπήρχε κάποια πρόσφατη εταιρική αλλαγή. Μόνο ο όμιλος DPG Digital Media του Δημήτρη Γιαννακόπουλου μας απάντησε, στέλνοντας προσθήκες τις οποίες ενσωματώσαμε στην έρευνα.
Στο αίτημα που αποστείλαμε στη «Ναυτεμπορική», ιδιοκτησίας Δημήτρη Μελισσανίδη, μας απάντησε η επικεφαλής του νομικού τμήματος της Aegean Shipping. Με επανειλημμένες επιστολές, που έκαναν λόγο για «προσωπικά δεδομένα» και μας απέτρεπαν να δημοσιεύσουμε, και με «επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματος» των εντολέων της Δημήτρη και Γιώργου Μελισσανίδη. Στις άλλες περιπτώσεις, παρά την τηλεφωνική διαβεβαίωση, δεν λάβαμε καμία απάντηση.
Ιβάν = Θεσσαλονίκη
Μέσα από την εξέταση των μετοχικών συνθέσεων και των οικονομικών καταστάσεων τεκμηριώνεται η ηγεμονία του Ιβάν Σαββίδη στη Βόρεια Ελλάδα. Από τον ΠΑΟΚ στη «Σουρωτή» και από τα ξενοδοχεία Μακεδονία Παλλάς και Πόρτο Καρράς μέχρι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και επενδύσεις στη Χαλκιδική, αποτυπώνεται η κυριαρχία του στη συμπρωτεύουσα.
Τα παράδοξα
Επί 20 χρόνια, οι επιχειρηματίες Μπάκος και Καϋμενάκης εμφανίζονται υπεύθυνοι για την αναμόρφωση της ποδοσφαιρικής ομάδας του Αστέρα Τρίπολης, φτάνοντας από τις ερασιτεχνικές κατηγορίες στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Σήμερα δεν εμφανίζονται στη μετοχική σύνθεσή του. Για τις εταιρείες συμφερόντων Ρέστη (π.χ. τηλεοπτικοί σταθμοί Nickelodeon και RISE), στείλαμε προς σχολιασμό τα ευρήματα της έρευνας στο email του τηλεοπτικού σταθμού Nickelodeon. Μας απάντησε ο Περικλής Γκιόλιας, εκδότης της Sportime, ότι ο Βίκτωρ Ρέστης ουδεμία σχέση έχει με την εφημερίδα Sportime. Οταν ρωτήσαμε με ποια ιδιότητα μας απαντάει, μας είπε ότι είναι υπάλληλος του επιχειρηματία και ότι διαχειρίζεται τους τηλεοπτικούς σταθμούς του.
«Κλειστό» το Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων
Το Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων θα μπορούσε να αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τέτοιου είδους δημοσιογραφικές έρευνες. Πρόκειται για ένα ψηφιακό, κεντρικό μητρώο, όπου καταγράφονται υποχρεωτικά οι πραγματικοί δικαιούχοι των εταιρειών καθώς και σχετικές μεταβολές. Ωστόσο, παρότι το Μητρώο έχει δημιουργηθεί και λειτουργεί, δεν είναι προσβάσιμο στο κοινό.
Το υπουργείο Οικονομικών, παρότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προβλέπει ρητή εξαίρεση των δημοσιογράφων από τον αποκλεισμό πρόσβασης, εξακολουθεί να μη δίνει το ελεύθερο. Στο μητρώο έχουν πρόσβαση οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές και βασικός στόχος του είναι η καταπολέμηση/πρόληψη του οικονομικού εγκλήματος. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, υπολογίζεται ότι στο 70% των περιπτώσεων διαφθοράς γίνεται χρήση ανώνυμων εταιρειών.
Εταιρείες-μπάμπουσκες: Το παράδειγμα του Alpha
Οι μέτοχοι της Motor Oil Investments Limited, η οποία ελέγχει την πλειοψηφία της Motor Oil Holdings Ltd
Πιθανόν οι 762 εταιρείες τις οποίες ερευνήσαμε να ακούγονται πολλές, αλλά το πιθανότερο είναι πως αποτελούν ένα μέρος μόνο της συνολικής επιχειρηματικής δραστηριότητας των προσώπων που εξετάσαμε. Στο πλαίσιο της έρευνας «Who owns the media», αναζητήσαμε πληροφορίες, μεταξύ άλλων, στα μητρώα επιχειρήσεων σε Κύπρο, Νορβηγία, Λουξεμβούργο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρουμανία και αλλού. Κάποια απ’ αυτά τα μητρώα είναι προσβάσιμα (π.χ. Ελλάδα, Κύπρος), κάποια άλλα όχι (π.χ. Λιβερία, Νησιά Μάρσαλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).
Αυτό ήταν και το πιο απαιτητικό κομμάτι της έρευνας, καθώς υπάρχει το εξής -σύνηθες- φαινόμενο:
● ως μέτοχος της εταιρείας Χ εμφανίζεται η εταιρεία Ψ (αντί κάποιου φυσικού προσώπου),
● ως μέτοχος της εταιρείας Ψ εμφανίζεται η εταιρεία Ζ,
● ως μέτοχος της εταιρείας Ζ μια άλλη εταιρεία κ.ο.κ.
Το πιο δύσκολο σημείο της έρευνας ήταν να εντοπίσουμε τη μετοχική σύνθεση των εταιρειών. Ας δούμε το παράδειγμα του τηλεοπτικού σταθμού Alpha.
Ο Alpha ανήκει στην εταιρεία Alpha Δορυφορική Τηλεόραση Ανώνυμος Εταιρία. Μέτοχοι της εταιρείας είναι: η Mediamax Holdings Limited κατά 25%, η Nevine Holdings Limited κατά 50% και η Martikorio Limited κατά 25%. Με τη σειρά τους, η Mediamax Holdings Limited ανήκει κατά 100% στη Μότορ Οϊλ (ΕΛΛΑΣ) Διυλιστήρια Κορίνθου Α.Ε. Μπορεί να είναι γνωστό ότι η Μότορ Οϊλ ανήκει στην οικογένεια Βαρδινογιάννη, αλλά για μας έχει σημασία να μπορούμε να το αποδείξουμε.
Ετσι, λοιπόν, η Μότορ Οϊλ ανήκει στην Petroventure Holdings Limited (40%), στη Motor Oil Holdings Ltd (0,97%) και σε λοιπούς μετόχους (56,77%). Με τη σειρά της η Petroventure Holdings Limited ανήκει στη Motor Oil Holdings Ltd. Τη Motor Oil Holdings Ltd έχουν οι:
MOTOR OIL INVESTMENTS LIMITED 56,2%
MOLPIGHIA LTD 13,8%
ΑΙΑΣ ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗΣ 9,2%
ΝΙΚΟΛΑΣ ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗΣ 9,2%
ΠΑΥΛΟΣ ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗΣ 8%
CHARMPLUS TRADING LIMITED 3,7%
Και για να μη μείνει απορία για το ποιος έχει το μεγαλύτερο μερίδιο (56,2%), η MOTOR OIL INVESTMENTS LIMITED ανήκει στους:
ΓΕΩΡΓΙΟ Β. ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ 32,7%
ΙΩΑΝΝΗ Β. ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ 32,7%
ΝΙΚΟΛΑΟ B. ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ 19,6%
SFAX OIL LTD (Παύλος Ν. Βαρδινογιάννης) 10,3%
ΧΡΙΣΤΙΑΝΝΑ Β. ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ 4,7%.
Με τα παραπάνω αποδείξαμε ότι το 25% της Alpha Δορυφορική Τηλεόραση Α.Ε., που ανήκει στη Mediamax Holdings Limited, έχει όλους τους παραπάνω ως πραγματικούς δικαιούχους.
Συνεχίζοντας, το 50% της Alpha Δορυφορική Τηλεόραση Α.Ε. ανήκει στη Nevine Holdings Limited. Αυτή ανήκει κατά 50% στη Mediamax Holdings Limited (που είπαμε ότι είναι συμφερόντων Βαρδινογιάννη) και 50% στην Primos Media S.a.r.l. (που δημοσιεύματα τη συνδέουν με τον Σέρβο επιχειρηματία Ντράγκαν Σόλακ). Ενδιαφέρον έχει ότι, ενώ υπό κανονικές συνθήκες το ΕΣΡ διαθέτει τη μετοχική σύνθεση των τηλεοπτικών σταθμών, και παρότι οι αλλαγές αυτές έχουν συμβεί από το 2022, ακόμη στο αρχείο του ΕΣΡ η μετοχική σύνθεση του Alpha δεν είναι επικαιροποιημένη.
Τέλος, το υπόλοιπο 25% ανήκει στην κυπριακή εταιρεία Martikorio Limited που σύμφωνα με τα στοιχεία έχει στο Δ.Σ. κοινά πρόσωπα με την Primos Media. Αυτό δείχνει ότι η οικογένεια Βαρδινογιάννη έχει κοινό έλεγχο του Alpha με τους ιδιοκτήτες των Primos Media και Martikorio Limited. Το παραπάνω φαινόμενο μπορεί καταχρηστικά να χαρακτηριστεί ως φαινόμενο «μπάμπουσκα», καθώς θα πρέπει κανείς να πλοηγηθεί διαδοχικά σε μια θάλασσα εταιρειών προκειμένου να φτάσει σε εκείνον που χαρακτηρίζουμε πραγματικό δικαιούχο.
Από την αρχή της έρευνας ήταν σε γνώση μας ότι σε ορισμένες περιπτώσεις θα είναι αδύνατο να φτάσουμε στον πραγματικό δικαιούχο, καθώς πολλές εταιρείες έχουν την έδρα τους σε χώρες όπου τα στοιχεία αυτά δεν είναι προσβάσιμα, όπως για παράδειγμα οι Νήσοι Μάρσαλ, η Λιβερία ή ο Παναμάς.
Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις ξένων δικαιοδοσιών, καταφέραμε να αποκτήσουμε πρόσβαση σε εταιρικές πληροφορίες με τη βοήθεια ξένων συναδέλφων από το διεθνές ερευνητικό δίκτυο OCCRP (Organized Crime and Corruption Reporting Project) και το κυπριακό ερευνητικό δίκτυο Ciren, για τη συμβολή των οποίων είμαστε ευγνώμονες.
ΜΜΕ στην υπηρεσία επιχειρηματικών συμφερόντων
Ενα απόγευμα στα μέσα Απριλίου του 2022 ο τηλεοπτικός σταθμός MEGA παρουσιάζει ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για την «εξαπάτηση πελατών» από τη γνωστή πλατφόρμα διαδικτυακών αγορών Skroutz. «Η εταιρεία Skroutz βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο», αναφέρει το ρεπορτάζ, «καθώς από αυτές τις καταγγελίες καθίσταται πλέον σαφές ότι υπάρχει παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης για την πλατφόρμα».
Την ίδια ημέρα, σχετικό δημοσίευμα φιλοξενεί και η ιστοσελίδα in.gr, η διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας «Τα Νέα» και εκείνη της εφημερίδας «Το Βήμα». Ο μέσος αναγνώστης ή τηλεθεατής πιθανόν να μη γνωρίζει πως τα παραπάνω ΜΜΕ ανήκουν στον επιχειρηματία Βαγγέλη Μαρινάκη. Μπορεί επίσης να μη γνωρίζει πως το Shopflix, η ανταγωνίστρια πλατφόρμα διαδικτυακών αγορών της Skroutz, που είχε λανσαριστεί λίγες μόνο εβδομάδες πριν, διαφημίσεις της οποίας την ίδια μέρα βλέπει στα τηλεοπτικά διαλείμματα του MEGA ή δίπλα στα δημοσιεύματα που βάλλουν κατά της Skroutz, είναι επίσης συμφερόντων Μαρινάκη - και συγκεκριμένα ανήκει κατά 100% στον γιο του, Μιλτιάδη.
Το συγκεκριμένο παράδειγμα είναι ενδεικτικό, αλλά όχι μοναδικό, του τρόπου με τον οποίο Μέσα Ενημέρωσης τίθενται στην υπηρεσία των επιχειρηματικών συμφερόντων των ιδιοκτητών τους. Για παράδειγμα, όταν ένας αναγνώστης, για να πιάσουμε το αντίπαλο αθλητικό δέος, διαβάζει τον Μάρτιο του 2021 στο newsbomb.gr επικριτικό άρθρο κατά των ιδιοκτητών της ΚΑΕ Ολυμπιακός («Χαλυβουργική: Οι Αγγελόπουλοι τη ρίξανε στα βράχια και ζητάνε και τα ρέστα»), είναι σε θέση να γνωρίζει πως την εμπορική εκμετάλλευση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας έχει ο επιχειρηματίας Δημήτρης Γιαννακόπουλος, ιδιοκτήτης της ΚΑΕ Παναθηναϊκός;
* Ολόκληρη η έρευνα στο https://whoownsthemedia.gr/
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου