Το Σάββατο του Λαζάρου είναι που γιορτάζεται η ανάσταση του Λαζάρου από τη Βηθανία, ένα γεγονός το οποίο περιγράφεται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον.
Το Σάββατο του Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων έχουν τη μοναδική θέση στο εκκλησιαστικό έτος ως μέρες χαράς ανάμεσα στη Μεγάλη Σαρακοστή και το θρήνο της Μεγάλης Εβδομάδας.
Οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα «Λαζαράκια»
Σάββατο του Λαζάρου και το έθιμο θέλει τις νοικοκυρές να ετοιμάζουν «Λαζαράκια».
Δεν είναι άλλο από ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου, που συμβολίζουν την ανάσταση. Είναι νηστίσιμα και ελαφρώς γλυκά. Νοστιμίζουν με σταφίδες, κανέλα, γαρύφαλλα αλλά και γλυκάνισο.
Τα «Λαζαράκια», οι αυγοκουλούρες τα καλιτσούνια «το μοιρολόι της Παναγιάς», το «κάψιμο του Ιούδα», το σημαντήρι, το οφτό, το αντικριστό αλλά και το «Πάσχα των νεκρών» είναι μερικά από τα έθιμα των ημερών του Πάσχα, τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν ακόμη ζωντανά σε πολλές περιοχές μιας και έχουν περάσει από γενιά σε γενιά «δένοντας» το χθες με το σήμερα.
Στη Ρόδο τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου και φτιάχνουν κουλουράκια
Στη Ρόδο το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου, συγκεντρώνοντας χρήματα και αυγά. Παλαιότερα, κανένας γεωργός δεν πήγαινε στο χωράφι του να εργαστεί, γιατί όπως πίστευαν ό,τι έπιαναν θα μαραινόταν.
Επιτρεπόταν μόνο η συγκέντρωση ξερών κλαδιών για το άναμμα των φούρνων τη Μεγάλη Εβδομάδα για το ψήσιμο των κουλουριών.
Του Λαζάρου, επίσης, σε όλα τα σπίτια οι νοικοκυρές φτιάχνουν στριφτά κουλουράκια, τα «Λαζαράκια», συμβολίζοντας με τον τρόπο αυτό το σώμα του Λαζάρου που ήταν τυλιγμένο στο σάβανο.
Στη δυτική Μακεδονία οι «Λαζαρίνες» χορεύουν και τραγουδούν χαρμόσυνα
Ο κύκλος των πασχαλιάτικων εθίμων στη δυτική Μακεδονία αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου με τις χρωματιστές παραδοσιακές στολές τους οι «Λαζαρίνες» από την Αιανή, τον Κρόκο, την Λευκοπηγή, την Καισαρειά και την Αγία Παρασκευή Κοζάνης ξεκινούν για να χορέψουν στις πλατείες το χορό «Τσιντσιρό» και να τραγουδήσουν «Λαζαράτικα» τραγούδια στις γειτονιές των χωριών τους.
Οι Λαζαρίνες είναι κορίτσια από τη νηπιακή ηλικία έως και την εφηβεία. Δεν νοείται κορίτσι της οικογένειας να μην υποδυθεί τον ρόλο της Λαζαρίνας. Συγκεντρώνονται συνήθως σε ένα σπίτι – το οποίο και ονομάζουν κονάκι– και κατά ομάδες επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού, και λένε πασχαλιάτικα η αυτοσχέδια τραγούδια που αρμόζουν στις επιθυμίες της οικογένειας.
Οι Λαζαρίνες έλκουν την καταγωγή τους από τα «Παρθένεια», τους χαρακτηριστικούς χορούς των δωρικών πόλεων του βορρά από ομάδες κοριτσιών. Αργότερα, στα χριστιανικά χρόνια συνδέθηκαν με την Ανάσταση του Λαζάρου, την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής.
Στο έθιμο λαμβάνουν μέρος μόνο τα κορίτσια, ενώ σήμερα συμμετέχουν γυναίκες όλων των ηλικιών. Βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ο χορός και το τραγούδι χωρίς καμία συμμετοχή μουσικών οργάνων.
Στον Έβρο μικρά κορίτσια τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου
Στο πέρασμα των χρόνων τα έθιμα της Μ. Εβδομάδας και της Λαμπρής, με ρίζες που χάνονται βαθιά μέσα στην ιστορία, εξακολουθούν να αναβιώνουν στον Έβρο, ίσως διαφοροποιημένα σε σχέση με το παρελθόν και παρουσιάζοντας μία πολυμορφία από τόπο σε τόπο, διατηρώντας όμως αναλλοίωτο το θρησκευτικό τους πυρήνα.
Το Σάββατο του Λαζάρου, από το πρωί τα μικρά κορίτσια ντυμένα με τις παραδοσιακές φορεσιές και κρατώντας καλαθάκια στολισμένα με λουλούδια στα χέρια, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τα κάλαντα του Λαζάρου. «…Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι, ήρθε η μάνα σου από την πόλη, σου φέρε χαρτί και κομπολόι, οι κοτούλες σας αυγά γεννάνε, δώστε μας κι εμείς να τα χαρούμε.». Οι νοικοκυρές προσφέρουν στα παιδιά αυγά και ενίοτε χρήματα.
Πηγή: altsantiri.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου