7 + 1 σταθμοί στις κλοπές έργων τέχνης: Από τη Μόνα Λίζα στον Πικάσο της Εθνικής Πινακοθήκης

 Οι ευφάνταστοι τρόποι των δραστών για να εισβάλουν σε μουσεία. Έμειναν κρυμμένοι σε ντουλάπες, ψέκασαν με οξύ παράθυρα ενώ κάποιοι χρησιμοποίησαν και πιο βίαιες μεθόδους με απειλή όπλων.

Ο 49χρονος δράστης, που συνελήφθη και απολογείται σήμερα στον ανακριτή για του κλεμμένους πίνακες του Πικάσο και του Μοντριάν το 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη μπορεί να καταγράφηκε πως διέπραξε την «κλοπή του αιώνα», ωστόσο δεν είναι ο πρώτος διδάξας.

Το dikastiko.gr καταγράφει άλλους 7 σημαντικούς σταθμούς στην «ιστορία» κλοπών διάσημων πινάκων σε άλλες χώρες. Κάποιοι βρέθηκαν, κάποιοι δυστυχώς καταστράφηκαν ενώ υπάρχουν άλλοι που ακόμη αγνοείται η τύχη τους. Κανείς δεν γνωρίζει εάν και αυτοί συγκαταλέγονται στην κατηγορία των κατεστραμμένων έργων ή αποτελούν μέρος κάποιων ιδιωτικών συλλόγων με τη βοήθεια των δραστών και των εμπόρων τέχνης.

1911: Όταν «χάθηκε» το χαμόγελο της Μόνα Λίζα

Ένας Ιταλός ξυλουργός, που δούλευε στο Λούβρο, ο Βιτσέντζο Περούτζια κρύφτηκε σε μία ντουλάπα του μουσείου και τη νύχτα εξήλθε από την κρυψώνα του, έβγαλε τον πίνακα από την κορνίζα, έκρυψε τον καμβά κάτω από το παλτό του και εξαφανίστηκε.

Μαζί με δύο συμπατριώτες του πήραν το πρώτο τρένο από το Παρίσι και έφτασαν στην Ιταλία. Ωστόσο, ο σάλος που προκλήθηκε από την κλοπή και η κινητοποίηση των αρχών, όπου επικήρυξαν τους δράστες, κατέστησαν αδύνατο την πώληση του διάσημου έργου του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

Ο Περούτζια επέστρεψε στο Παρίσι και έκρυψε τον πίνακα για δύο περίπου χρόνια. Το 1913, έστειλε με το όνομα Λεονάρντο Βιτσέντσο ένα γράμμα στον Ιταλό γκαλερίστα Αλφρέντο Τζέρι, γράφοντας του πως έχει την Μόνα Λίζα και σκοπεύει να τη χαρίσει στην Ιταλία έναντι εύλογης αμοιβής.

Τελικά το ραντεβού κλείστηκε στην γκαλερί του Τζέρι στην Φλωρεντία, παρουσία και του διευθυντή της διάσημης πινακοθήκης «Ουφίτσι». Την επομένη ημέρα ο Ιταλός ξυλουργός τους οδήγησε στο ξενοδοχείο όπου διέμενε και τους έδειξε τον πίνακα. Είχαν ειδοποιηθεί οι καραμπινιέροι, οι οποίοι και συνέλαβαν τον Βιτσέντσο. Στη διάρκεια της ανάκρισης αποκαλύφθηκε το πραγματικό του όνομα.

Η είδηση πως ο ξυλουργός επιχειρούσε να επιστρέψει στην Ιταλία ο πίνακας προκάλεσε κύμα συμπάθειας στο πρόσωπό του με την κοινή γνώμη να θεωρεί πως η πράξη του ήταν πατριωτική. Αλλά και οι δικαστές υπήρξαν ιδιαίτερα επιεικείς μαζί του, καταδικάζοντας τον σε φυλάκιση μόλις 7 μηνών.

1981: Ο τετράκις κλεμμένος πίνακας του Ρέμπραντ

Θεωρείται πως είναι ο πίνακας που έχει κλαπεί περισσότερες φορές από κάθε άλλον. Πρόκειται για ένα έργο του Ρέμπραντ του 1632, που απεικονίζει το πορτραίτο ενός γιου κληρικού στην Ουτρέχτη.

Η αρχή έγινε το 1981, όταν τέσσερις άνδρες έκλεψαν τον πίνακα και διέφυγαν με ταξί. Ο πίνακας βρέθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα, ωστόσο δύο χρόνια αργότερα κλάπηκε εκ νέου από ένα διαρρήκτη που μπήκε από φωταγωγό στο χώρο του μουσείου. Θα περάσουν τρία χρόνια για να βρεθεί ο πίνακας σε χώρο αποσκευών σιδηροδρομικού σταθμού.

Οι περιπέτειές του, όμως, δεν τελείωσαν καθώς θα κλαπεί για άλλες δύο φορές από γκαλερί του Λονδίνου. Την πρώτη φορά βρέθηκε κάτω από ένα παγκάκι και τη δεύτερη σε καλάθι εγκαταλελειμμένου ποδηλάτου.

1985: Υπό την απειλή όπλων πήραν έργα Μονέ, Ρενουάρ και Μοριζό

Μία θρασύτατη ληστεία έγινε στο Paris Musée Marmottan. Οι δράστες μπήκαν στο μουσείο ως επισκέπτες με εισιτήρια. Στη συνέχεια, όμως, απείλησαν με όπλα 9 φύλακες και 40 επισκέπτες την ώρα που αφαιρούσαν από τους τοίχους εννέα πίνακες.

Οι ειδικοί ανέφεραν πως οι πίνακες που εκλάπησαν είχαν αξία 20 εκατομμυρίων δολαρίων, ωστόσο κάποιοι είπαν πως ο πίνακας του Μονέ με τίτλο «Εντύπωση, ανατολή ηλίου» του 1872 – που αποτελεί σήμα κατατεθέν του ιμπρεσιονισμού – είναι ανεκτίμητος. Τα έργα βρέθηκαν πέντε χρόνια αργότερα, το 1990, σε βίλα στην Κορσική.

1990: Η ημέρα του Αγίου Πατρικίου και της μεγάλης κλοπής

Τις πρώτες πρωΐνές ώρες μετά τη μεγάλη γιορτή του Αγίου Πατρικίου στη Βοστόνη ληστές εισέβαλαν στο μουσείο Isabella Stewart Gardner Museum και έκλεψαν πίνακες ανυπολόγιστης αξίας. Το περίφημο έργο «Συναυλία» του Βερμέερ, ένα πίνακα του Ρέμπραντ του 1633 που απεικονίζει μία βάρκα μέσα στην τρικυμία της θάλασσας και έναν πίνακα του Μανέ με έναν μυστηριώδη άνδρα σε ένα καφέ.

Οι ληστές έδρασαν παρά την παρουσία φυλάκων στο χώρο με κάποιες πληροφορίες να αναφέρουν πως μπορεί να είχαν συμμετάσχει στον εορτασμό και να ήταν πιο… χαλαροί και άλλες πως τους ακινητοποίησαν.

Όπως ανέφερε πρόσφατα το FBI, η αξία των έργων που κλάπηκαν αγγίζει τα 500 εκατομμύρια δολάρια. Για την υπόθεση έχουν γίνει διάφορες εικασίες όπως ότι ήταν χτύπημα της μαφίας, ότι ήταν μπλεγμένοι και οι φύλακες ή κάποιοι ισχυρίζονται πως οι πίνακες έχουν καταστραφεί.

Το 2020, η επιμελήτρια Ronni Baer είπε στο κανάλι WBUR, «Μακάρι να μπορούσα να με παρηγορήσω κάπως γνωρίζοντας ότι είναι κάπου, αλλά δεν ξέρω αν εξακολουθούν να υπάρχουν».

1994: Η «Κραυγή» του Μουνκ και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Όσλο

Τον Φεβρουάριο του 1994, την ημέρα της έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Όσλο, δύο άνδρες εισέβαλαν την Εθνική Πινακοθήκη της πόλης για έκλεψαν τον διάσημο πίνακα του Μουνκ αφήνοντας μάλιστα ένα σημείωμα που έγραφε: «Ευχαριστούμε για την ανεπαρκή ασφάλεια».

Η κυβέρνηση και η Πινακοθήκη αρνήθηκαν να καταβάλλουν τα λύτρα ενός εκατομμυρίου δολαρίων που ζητήθηκαν το Μάρτιο του 1994. Τελικά, ο πίνακας βρέθηκε τον Μάιο του ίδιου έτους.

Ωστόσο, το 2004 το έργο κλάπηκε αυτή τη φορά από το Μουσείο Μουνκ, μαζί με την Μαντόνα έναν άλλο πίνακα του ζωγράφου. Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να ανακτηθούν οι πίνακες. Είχαν υποστεί φθορές, αλλά λέγεται ότι ήταν σε κατάσταση καλύτερη της αναμενόμενης. “Είμαστε 100 τοις εκατό βέβαιοι ότι είναι τα πρωτότυπα”, δήλωνε τότε ο αρχηγός της αστυνομίας Ιβερ Στένσρουντ σε συνέντευξη τύπου. «Η ζημιά ήταν πολύ λιγότερο από ό, τι φοβόμασταν.»

2008: Ένοπλη ληστεία στη Ζυρίχη

Τρεις ένοπλοι εισέβαλαν στο Μουσείο της Ζυρίχης με στόχο να κλέψουν έναν πίνακα του Πολ Σεζάν («Το αγόρι με το κόκκινο γιλέκο»), η αξία του οποίου εκτιμάται στα 109 εκατομμύρια δολάρια. Πήραν όμως και άλλα τρία έργα των Μονέ, Βαν Γκογκ και Ντεγκά. Ο πίνακας του Σεζάν βρέθηκε το 2012 στη Σερβία. Τα έργα των Μονέ και Βαν Γκογκ βρέθηκαν λίγο μετά τη ληστεία σε ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο στη Ζυρίχη, ενώ ο πίνακας του Ντεγκά ακόμη αγνοείται.

2010: Με πέντε έργα «έφυγε» ο Spiderman

Τον είχαν παρομοιάσει με τον μυθιστορηματικό ήρωα Αρσέν Λουπέν, λόγω του κομψού τρόπου που έδρασε. Τελικά, του έμεινε το παρατσούκλι Spiderman. Πρόκειται για τον Βιεράν Τόμιτς, ο οποίος το 2010 έκλεψε από το Paris’s Musée d’Art Moderne πέντε αριστουργήματα των Ματίς, Μοντιλιάνι, Πικάσο, Λεζέ και Μπρακ.

Ο ίδιος είχε πάει πολλές φορές στο μουσείο και ψέκαζε με οξύ ένα παράθυρο, από το οποίο τελικά εισέβαλλε ανενόχλητος. Ένα βράδυ στις 3 μετά τα μεσάνυχτα έκλεψε τον πίνακα του Ανρί Ματις «Pastorale». Επειδή οι συναγερμοί δεν λειτούργησαν αφαίρεσε επίσης και τα υπόλοιπα 4 έργα των Μοντιλιάνι, Λεζέ, Πικάσο και Μπρακ.

Ο Τόμιτς φέρεται να συνεργαζόταν με έναν έμπορο τέχνης, στον οποίο θα πουλούσε τα έργα λαμβάνοντας ποσοστό. Συνελήφθη, όμως, και καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια φυλάκισης.

2012: Η κινηματογραφική κλοπή στην Εθνική Πινακοθήκη

Πρόκειται για την ελληνική εκδοχή των διάσημων κλοπών πινάκων, οι οποίοι βρέθηκαν τις προηγούμενες ημέρες και οδήγησαν στη σύλληψη του 49χρονου δράστη.

Έχει χαρακτηριστεί «κλοπή του αιώνα», ενώ οι περιγραφές που έδωσε κατά την προανακριτική του απολογία ο δράστης θύμισαν χολυγουντιανή ταινία. Ο ίδιος θα βρεθεί σήμερα ενώπιον του ανακριτή.

Πηγή: dikastiko.gr