Γράφει ο Πασχάλης Κορωναίος
Η Μαδρίτη «στοιχειώνει» ξανά την Αθήνα, 25 χρόνια μετά. Ο Μπάιντεν πλέκει το εγκώμιο του Ερντογάν, η Τουρκία πήρε επισήμως το «πράσινο φως» για τα αμερικανικά F-16 και η Άγκυρα πανηγυρίζει για τα κέρδη που αποκόμισε στο ΝΑΤΟ μετά τη συμφωνία με Φινλανδία και Σουηδία. Η απόλυτη «ψυχρολουσία» για την κυβέρνηση, που αναζητεί δικαιολογίες και αντιδρά εμφανώς με αμηχανία.
Ακριβώς πριν από 25 χρόνια και πάλι στη Μαδρίτη, είχε γραφτεί η συμφωνία Σημίτη - Ντεμιρέλ. Για την περίφημη Συμφωνία της Μαδρίτης, βέβαια, υπάρχουν δύο αναγνώσεις. Οι μεν που υποστηρίζουν ότι άνοιξε τον δρόμο για την είσοδο της Κύπρου στην Ε.Ε και δε που επισημαίνουν ότι για πρώτη φορά «γκρίζαρε» το Αιγαίο, δίνοντας το «πάτημα» στην Τουρκία να την ερμηνεύει κατά το δοκούν.
Οι ΗΠΑ θα δώσουν στην Τουρκία F-16
Η Μαδρίτη, λοιπόν, ξανά και σήμερα, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου του ΝΑΤΟ, επιφύλαξε την απόλυτη «ψυχρολουσία» για την κυβέρνηση. Ο Τζο Μπάιντεν εξέφρασε επισήμως τη στήριξη στην Τουρκία για την πώληση μαχητικών F-16 και προεξόφλησε ότι το Κογκρέσο θα δώσει την έγκρισή του. Στις δηλώσεις του, ο Αμερικανός Πρόεδρος ανέφερε ότι είπε στον Ερντογάν πως η Ουάσινγκτον πρέπει να πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία. «Δεν είναι προς το συμφέρον μας να μην το κάνουμε αυτό», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Απλώς έπρεπε να πουλήσουμε, αλλά χρειάζομαι την έγκριση του Κογκρέσου για να μπορέσω να το κάνω αυτό. Και νομίζω ότι μπορούμε να το πετύχουμε», όπως είπε.
Άλλωστε, μία ημέρα νωρίτερα, η Celeste Wallander, βοηθός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, παρουσιάστηκε να δηλώνει δημοσίως (on the record) πως «οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πλήρως τα σχέδια εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας». «Αυτά τα σχέδια είναι στα σκαριά και πρέπει να υλοποιηθούν μέσω της διαδικασίας σύναψης συμβάσεων, αλλά οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τον εκσυγχρονισμό του στόλου μαχητικών της Τουρκίας, γιατί αυτό συμβάλλει στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ… Οι ισχυρές αμυντικές δυνατότητες της Τουρκίας συμβάλλουν σε μια ισχυρή άμυνα του ΝΑΤΟ», συνέχισε η Wallander. Κι όμως, και τότε κυβερνητικές πηγές προσπαθούσαν να υποβαθμίσουν το θέμα, προβάλλοντας τη σκόπελο του Κογκρέσου. Μία ημέρα μετά, οι δηλώσεις Μπάιντεν το ξεκαθάρισαν, «αδειάζοντας» τις προσδοκίες της κυβέρνησης Μητοτσάκη.
Σε δηλώσεις του από τη Μαδρίτη, ο Ταγίπ Ερντογάν, θεώρησε το θέμα των F-16 περίπου ως «τελειωμένο»: «Τα κοινοβούλια είναι μέρη όπου λαμβάνουν χώρα προβληματικές διαδικασίες. Και εδώ ο κ. Πρόεδρος (σ.σ. Μπάιντεν) είπε ότι θα κάνει τα βήματα που μπορεί. Δεν αφορά μόνο τους Δημοκρατικούς. Υπάρχουν και οι Ρεπουμπλικάνοι. Μια μεγάλη ομάδα (σ.σ. της Τουρκίας) βρισκόταν στις ΗΠΑ. Πήραν συνεντεύξεις τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από Ρεπουμπλικάνους. Θα στείλουμε ξανά τις αντιπροσωπείες μας εάν χρειαστεί. Οι ειλικρινείς προσπάθειες του Μπάιντεν θα αποτελέσουν σοβαρή υποστήριξη εάν συναντηθούμε με τους Ρεπουμπλικάνους και λάβουμε την υποστήριξή του. Θα στείλουμε αντιπροσωπεία στις ΗΠΑ χωρίς καθυστέρηση».
Ο Ερντογάν αναφέρεται στην προεργασία που έχει γίνει εδώ και μήνες μέσω εταιρείας lobbying στις ΗΠΑ, προετοιμάζοντας το έδαφος με σειρά συναντήσεων προκειμένου να αναστραφεί το κλίμα στο Κογκρέσο, όπως έχει αναφερθεί σε ρεπορτάζ του iEidiseis.
Αλλά ούτε και οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης ότι ο Ερντογάν δεν έθεσε θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών στο ΝΑΤΟ επιβεβαιώθηκε. Γιατί μπορεί η κυβέρνηση να ανακοινώνει ότι δεν τέθηκε στις επίσημες ομιλίες, ωστόσο ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το έθεσε σε διμερείς συναντήσεις με τους ηγέτες. Και είχε συναντήσεις με όλους.
Τσίπρας: Ο Μητσοτάκης γνώριζε
Η εξέλιξη αυτή πυροδότησε την αντίδραση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα. «Το γεγονός ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει ισχυρή βούληση στήριξης στην Τουρκία πρέπει να το κρατήσουμε. Δεν είναι μόνο η πώληση των F-16, είναι η συνολική βούληση», τόνισε και μίλησε για βατερλό στη Μαδρίτη.
«Δεν πρέπει να μας ανησυχεί μόνο η πώληση των F16 στην Τουρκία, αλλά «η συνολική στήριξη». Ήταν ένα σημείο καμπής των σχέσεων της Δύσης με την Τουρκία, ήταν ένα διπλωματικό βατερλό για τις ελληνικές θέσεις», είπε χαρακτηριστικά. Όχι μόνο θα εκσυγχρονιστούν τα F16 της Τουρκίας αλλά και ότι η θέση του είναι πως πρέπει της πουλήσουν νέα, μια άποψη που έχει από τον περασμένο Δεκέμβρη, όπως είπε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αναφερόμενος στις δηλώσεις Μπάιντεν για τα F-16 προς την Τουρκία, τόνισε πως όταν στη Βουλή έθεσε στον πρωθυπουργό το ζήτημα αυτό, «ο κ. Μητσοτάκης είπε πως όλα αυτά είναι ψέματα. Ή ο κ. Μητσοτάκης γνώρισε – ή έμαθε την αμερικανική θέση για τα F-16 στη συνάντηση με τον Μπάιντεν- ή ακόμα χειρότερα, ο κ. Μπάιντεν δεν είπε αλήθεια στον πρωθυπουργό. Έχουμε την Ελλάδα να τα δίνει όλα στις ΗΠΑ, έχουμε την Ελλάδα να δίνει όπλα και από την άλλη έχουμε τις ΗΠΑ να δίνουν όπλα στην Τουρκία για να κάνουν υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά».
Και πρόσθεσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση προχώρησε στην «αναβάθμιση των F-16 το 2017. Και είναι η μόνη κίνηση άμεσης στήριξης των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο κ. Μητσοτάκης προχωρά σε αναβάθμιση σε βάθος δεκαπενταετίας».
Αντιδράσεις από ομογενείς
Οι Ρεπουμπλικανοί ομοσπονδιακοί βουλευτές Γκας Μπιλιράκης και Νικόλ Μαλιωτάκη δημοσίευσαν μια σκληρή ανακοίνωση, μετά το «πράσινο φως» για πώληση F-16 στην Τουρκία. Αναλυτικά αναφέρουν:
«Είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν υποστήριξε την πώληση των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 και των κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, ενώ είχε ακούσει πρόσφατα από πρώτο χέρι τις ανησυχίες για την τουρκική επιθετικότητα από τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.
Ο κ. Μητσοτάκης είχε θέσει το θέμα της συνεχιζόμενης επιθετικότητας και των υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά και είχε προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε πώληση στην Τουρκία θα είχε ως αποτέλεσμα τον περαιτέρω εκφοβισμό χωρών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.
Παραμένουμε σταθερά αντίθετοι σε οποιαδήποτε πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού των ΗΠΑ στην Τουρκία και θα συνεχίσουμε να εκφράζουμε τις ανησυχίες μας στους συναδέλφους μας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.
Ο δεσμός μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών είναι στενότερος από ποτέ και εναπόκειται στο Κογκρέσο να σταθεί στο πλευρό της Ελλάδος ενάντια σε κάθε είδους επιθετικότητα, είτε αυτή προέρχεται από έναν αντίπαλο όπως η Ρωσία είτε από έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ όπως η Τουρκία, που συνεχίζει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο», τονίζουν στην ανακοίνωσή τους οι δύο Ρεπουμπλικανοί βουλευτές.
Προφανώς, οι κυβερνητικοί πανηγυρισμοί μετά τα χειροκροτήματα στην ομιλία στο Κογκρέσο δεν έμελε παρά να είναι εφήμεροι και άνευ διπλωματικού αντικρίσματος. Και η πλέον η κυβέρνηση, έχει μόνο να σταθεί στη μία γραμμή αναφοράς στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου περί της ανάγκης «σταθερότητας στο Αιγαίο».
Αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, στις δηλώσεις του στη Μαδρίτη άλλαξε τροπάρι. Από το μέχρι πρότινος αφήγημα περί απομονωμένου Ερντογάν, τώρα δήλωσε στη Μαδρίτη ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας η Τουρκία να είναι απομονωμένη. Δικαιολόγησε δε, τις «ανησυχίες ασφάλειας» της Τουρκίας, περί τρομοκρατίας στη συμφωνία με Φινλανδία και Σουηδία, όταν στην ίδια τη Σουηδία ήδη προκάλεσε αντιδράσεις. Σε κάθε περίπτωση, μετά τη Μαδρίτη του 2022, ο μόνος που έχει να μετρά κέρδη δεν είναι άλλος από τον Ερντογάν. Κι ας επιμένουν οι κυβερνητικές πηγές ότι ο Ερντογάν «αναγκάστηκε σε αναδίπλωση» για να συμφωνήσει.
Ο Ερντογάν μετράει κέρδη
Ο Ταγίπ Ερντογάν προσήλθε ανυποχώρητος στη Μαδρίτη για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και κατάφερε να αποσπάσει όσα επεδίωκε η Τουρκίας προκειμένου να δώσει το «πράσινο φως» για την ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στη Συμμαχία. Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι προηγήθηκε επικοινωνία Μπάιντεν - Ερντογάν.
Στο μνημόνιο που υπέγραψαν Τουρκία, Φινλανδία και Σουηδία φαίνεται ότι ικανοποιούνται πλήρως οι «ανησυχίες» της Άγκυρας περί τρομοκρατίας, αλλά και πως ανοίγει ο δρόμος για την έκδοση Γκιουλενιστών, που η Άγκυρα χαρακτηρίζει ως τρομοκράτες. Πρόκειται για «θεμιτές ανησυχίας για την ασφάλεια της Τουρκίας», όπως σημείωσε το ΝΑΤΟ στην επίσημη ανακοίνωση.
Χαρακτηριστικά, πηγές της Τουρκικής προεδρίας ανέφεραν ότι η Άγκυρα εξασφάλισε από την Στοκχόλμη και το Ελσίνκι δεσμεύσεις για το σύνολο των αξιώσεων που είχε.
Αναλυτικά, όσα αναφέρουν πηγές της Τουρκικής προεδρίας για όσα εξασφάλισε η Άγκυρα:
- πλήρη συνεργασία με την Τουρκία στον αγώνα κατά του PKK και όσων σχετίζονται με αυτό
- επίδειξη αλληλεγγύης προς την Τουρκία στον αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία
- μη υποστήριξη των PYD/YPG (σ.σ. Κούρδων της Συρίας) και των γκιουλενιστών – FETO
- αποφυγή περιορισμών τύπου εμπάργκο στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας
- τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας και των πρακτικών υπέρ της καταπολέμησης της τρομοκρατίας
- δημιουργία ενός δομημένου μηχανισμού συνεργασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος
- συγκεκριμένα βήματα προς την κατεύθυνση της έκδοσης τρομοκρατών εγκληματιών
- απαγόρευση των δραστηριοτήτων συγκέντρωσης χρημάτων και στρατολόγησης υπέρ του PKK και των παρακλαδιών του
- αποτροπή κάθε τρομοκρατικής προπαγάνδας κατά της Τουρκίας
- δημιουργία ενός μόνιμου κοινού μηχανισμού με τη συμμετοχή φορέων από τους τομείς της Δικαιοσύνης, των Πληροφοριών και της Ασφάλειας για την επίβλεψη της υλοποίησης όλων αυτών των βημάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου