Το «βρώμικο» προεκλογικό σχέδιο της κυβέρνησης με την ιδιωτικοποίηση του νερού και της ΕΥΔΑΠ φέρνει στο φώς έρευνα της Data Journalism.
Όπως αποκαλύπτεται πρόθεση της κυβέρνησης είναι η ιδιωτικοποίηση του νερού του μοναδικού φυσικού αγαθού (...μαζί με τον αέρα) και μάλιστα πρόκειται για την πλέον αμφιλεγόμενη ιδιωτικοποίηση για τις οποίες έχει ολοκληρώσει ή προωθεί.
Και αυτό γιατί υπάρχουν ήδη πέντε αποφάσεις του ΣτΕ σύμφωνα με τις οποίες το νερό έχει κριθεί ότι είναι φυσικό αγαθό και όχι προϊόν και άρα δεν μπορεί να πουληθεί.
Κατά το ΣτΕ, μάλιστα, ακόμη και η είσοδος της ΕΥΔΑΠ στο ΤΑΙΠΕΔ ήταν παράνομη, ενώ με αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις κρίθηκε ότι δεν επιτρέπεται η εμπλοκή ιδιωτών στο νερό.
Για το θέμα μίλησε ο πρόεδρος των Μηχανικών της ΕΥΔΑΠ, ο οποίος ξεκαθάρισε τι ακριβώς συμβαίνει.
Δείτε τις δηλώσεις του Γιώργου Δήμτσα
Από την πλευρά του ο Διδάκτωρ Ολοκληρωμένης Περιβαλλοντικής Διαχείρισης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Βασίλης Λύκος εξηγεί τη μεθόδευση εξηγεί την κυβερνητική μεθόδευση αναλύοντας πως μέσω μιας ρυθμιστικής αρχής θα οδηγηθούμε στην ιδιωτικοποίηση του νερού…
Σημειώνεται ότι στις 7/3 η Μαρία Καραμανώφ Πρόεδρος ΔΣ του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος και Αντιπρόεδρος ΣτΕ ε.τ., έστειλε υπόμνημα στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής των Ελλήνων τονίζοντας ότι «Το νομοσχέδιο αποτελεί το τελευταίο βήμα για την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του νερού που πραγματοποιήθηκε με τον αντισυνταγματικό μεν, αλλά ισχύοντα πλέον νόμο 4964/2022 (άρθρα 114, 115) που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούλιο. Με το νόμο αυτό μεταβιβάστηκαν εκ νέου στο Υπερταμείο οι μετοχές ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ του Ελληνικού Δημοσίου, κατά πρωτοφανή παραβίαση των αποφάσεων 190/2022, 191/2022 της Ολομέλειας του ΣτΕ, με τις οποίες η μεταβίβασή τους είχε κριθεί αντισυνταγματική. Ήδη λοιπόν, έχει επέλθει η ουσιαστική ιδιωτικοποίηση των δύο μεγαλύτερων φορέων παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας, αφού δεν υπάγονται πλέον στον έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου. Τι απέμεινε για να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση αυτή; Να παραδώσει το κράτος, εκτός από τον έλεγχο, ακόμα και την απλή εποπτεία του».
Ολόκληρη η επιστολή της
«Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο οι κρατικές αρμοδιότητες ρύθμισης και ελέγχου όλων των φορέων παροχής των δημοσίων υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας αφαιρούνται από τα αρμόδια Υπουργεία και ανατίθενται στην ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Η όλη λογική και το πνεύμα του νομοσχεδίου καταστρατηγεί ευθέως τα παγίως κριθέντα από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ Ολ. 1904/2014, 190/2022, 191/2022), ανατρέπει το υφιστάμενο καθεστώς λειτουργίας των φορέων αυτών και ενέχει, ως εκ τούτου, σοβαρούς κινδύνους για τη συνέχιση της παροχής των υπηρεσιών τους εκτός περιβάλλοντος αγοράς και ανταγωνισμού και υπό όρους δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή με ασφάλεια, καθολικότητα, υψηλή ποιότητα και προσιτή τιμή.
Το νομοσχέδιο αποτελεί το τελευταίο βήμα για την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του νερού που πραγματοποιήθηκε με τον αντισυνταγματικό μεν, αλλά ισχύοντα πλέον νόμο 4964/2022 (άρθρα 114, 115) που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούλιο.
Με το νόμο αυτό μεταβιβάστηκαν εκ νέου στο Υπερταμείο οι μετοχές ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ του Ελληνικού Δημοσίου, κατά πρωτοφανή παραβίαση των αποφάσεων 190/2022, 191/2022 της Ολομέλειας του ΣτΕ, με τις οποίες η μεταβίβασή τους είχε κριθεί αντισυνταγματική. Ήδη λοιπόν, έχει επέλθει η ουσιαστική ιδιωτικοποίηση των δύο μεγαλύτερων φορέων παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας, αφού δεν υπάγονται πλέον στον έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου. Τι απέμεινε για να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση αυτή; Να παραδώσει το κράτος, εκτός από τον έλεγχο, ακόμα και την απλή εποπτεία του.
Με την υπαγωγή των φορέων υδροδότησης στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, το κράτος παραδίδει σε αυτήν τις αρμοδιότητές του επί των φορέων υδροδότησης (ρυθμιστικές, κανονιστικές, αδειοδοτικές, κυρωτικές, τιμολογιακές), οι οποίες κατά το Σύνταγμα του ανήκουν αποκλειστικά. Είναι γνωστό ότι οι Ρυθμιστικές Αρχές, από τη φύση τους, δεν έχουν καμία αρμοδιότητα σε τομείς δραστηριότητας που δεν ανήκουν στην αγορά. Αποστολή τους είναι να διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την τήρηση των αρχών του ανταγωνισμού σε σχέση με τις υπηρεσίες που έχουν ήδη ιδιωτικοποιηθεί όπως η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι συγκοινωνίες (λεωφορεία, τρένα) κ.λπ.
Η ΡΑΕ (όπως άλλωστε όλες οι ρυθμιστικές αρχές) έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες σε όλους τους ανωτέρω τομείς και οι πράξεις της είναι εκτελεστές χωρίς να υπόκεινται σε κανενός είδους έλεγχο νομιμότητος ή σκοπιμότητος από τον αρμόδιο Υπουργό. Είναι προφανές ότι η ΡΑΕ δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον δημόσιο έλεγχο που απαιτεί η νομολογία του ΣτΕ για τις υπηρεσίες υδροδότησης και αποχέτευσης, δεδομένου ότι είναι εξ ορισμού προορισμένη και οργανωμένη, ώστε να ρυθμίζει τα ζητήματα που ανακύπτουν στο χώρο της αγοράς και του ανταγωνισμού σύμφωνα με το πνεύμα και τους κανόνες που διέπουν τα πεδία αυτά.
Το νερό, όμως, δεν είναι εμπορικό προϊόν και οι υπηρεσίες υδροδότησης και αποχέτευσης δεν μπορούν να ανήκουν στην αγορά. Με απλά λόγια, δεν συντρέχει εν προκειμένω η βασική προϋπόθεση που απαιτείται για την υπαγωγή μιας δραστηριότητας στην αρμοδιότητα μιας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής, δηλ. η λειτουργία της δραστηριότητας αυτής σε περιβάλλον αγοράς. Στον τομέα της υδροδότησης της χώρας δεν νοείται η ύπαρξη αγοράς ούτε δραστηριοποίηση κερδοσκοπικών επιχειρήσεων στο σχετικό πεδίο, ώστε να απαιτείται η ρύθμισή τους από Ανεξάρτητη Αρχή. Δεδομένου ότι, όπως έχει κριθεί από το ΣτΕ, η δημόσια υπηρεσία ύδρευσης και αποχέτευσης, κατ’ αντιδιαστολή προς άλλες υπηρεσίες που έχουν πλέον περιέλθει στον χώρο της αγοράς (ενέργεια, ταχυδρομικές υπηρεσίες, επιβατικές μεταφορές, τηλεπικοινωνίες), δεν επιτρέπεται να ιδιωτικοποιηθεί, η υπαγωγή της στη ρυθμιστική αρμοδιότητα ΡΑΕ είναι ασύμβατη προς την αποστολή αμφοτέρων.
Ακούστηκε κατά τη σημερινή συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου ότι οι υπηρεσίες υδροδότησης νομίμως υπάγονται στη ΡΑΕ γιατί αποτελούν μονοπώλιο. Όπως είναι γνωστό, η ύπαρξη μονοπωλίου προϋποθέτει εμπορικό προϊόν που επιτρέπεται να πωλείται από ένα και μόνο επιχειρηματία. Όμως, το νερό στην Ελλάδα δεν είναι εμπορικό προϊόν και δεν πωλείται, αλλά παρέχεται με μερική ανάκτηση του κόστους του. Επομένως, στη χώρα μας οι υπηρεσίες υδροδότησης δεν αποτελούν μονοπώλιο.
Είναι γεγονός ότι με την εκ νέου μεταβίβαση των μετοχών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο, ένα μεγάλο τμήμα των φορέων υδροδότησης της χώρας έχει ήδη ιδιωτικοποιηθεί. Αντί να επανορθώσει την κατάφωρη καταστρατήγηση των αρχών του κράτους δικαίου που επέφερε ο Νόμος 4964/2022, με το προτεινόμενο νομοσχέδιο το κράτος αποποιείται περαιτέρω τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες του για παροχή ασφαλούς, ποιοτικής και καθολικής υδροδότησης σε προσιτή τιμή.
Σύμφωνα με τη δική του επιχειρηματολογία, το νομοσχέδιο ομολογεί πράγματι την ανικανότητα και την απροθυμία του κράτους να έχει υπό τον έλεγχό του το νερό και παραδίδει τις ευθύνες κάπου αλλού. Ως Επιμελητήριο έχουμε επανειλημμένως αναφερθεί στους κινδύνους που ενέχει η στάση αυτή. Δεν χρειάζεται την κρίσιμη αυτή ώρα να τους υπενθυμίσουμε.
Συμπερασματικά, με την υπαγωγή όλων των φορέων υδροδότησης της χώρας στην αρμοδιότητα της ΡΑΕ συντελείται ένα μεγάλο και αμφίβολης συνταγματικότητος βήμα προς την ουσιαστική ιδιωτικοποίηση της δημόσιας υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης, κατά παράκαμψη, για μία ακόμα φορά, των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας».
Ενωση Διοικητικών Δικαστών: Χάνεται ο χαρακτήρας του κοινωνικού αγαθού
Παράλληλα η Ένωση Διοικητικών Δικαστών με έγγραφο της προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου επισημαίνει ότι η ανάθεση των υδάτων σε ανεξάρτητη αρχή δεν στέκει νομικά ,γιατί «χάνεται ο χαρακτήρας του πόσιμου ύδατος ως κοινωνικού αγαθού, απαραίτητου για τη ζωή και την υγεία των πολιτών και αντί αυτού αντιμετωπίζονται οι σχετικές υπηρεσίες ως ρυθμιζόμενες κατ ΄ αντιστοιχία με αγορές άλλων αγαθών και υπηρεσιών».
Και σαν να μην φτάνουν όλα τα παραπάνω η κυβέρνηση σε χρόνο ρεκόρ μοίρασε πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ σε διαφημιστική δαπάνη ακόμη και σε ανύπαρκτες ιστοσελίδες χωρίς τουλάχιστον να λαμβάνεται υπόψη η δυναμική και η επισκεψιμότητα κάθε site. H δε μέθοδος και τα κριτήρια παραμένουν άγνωστα την ώρα μάλιστα που η ΕΥΔΑΠ έχει το απόλυτο μονοπώλιο στην Αττική.
Υπενθυμίζεται ότι τη Δευτέρα 20.3.2023 η κυβέρνηση, αγνοώντας την απόφαση του ΣτΕ, εισήγαγε για συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής σχέδιο Νόμου όπου παραχωρεί τον έλεγχο του νερού όλης της χώρας σε ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή, αφαιρώντας τη σχετική αρμοδιότητα από το κράτος, ενώ με σημερινή της ανακοίνωση η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχεύτεσης αναφέρει ότι δυστυχώς, η Παγκόσμια Ημέρα Νερού στη χώρα μας, συμπίπτει με την αμφισβήτηση της δημόσιας διαχείρισης του νερού, παρά τις επανειλημμένες αποφάσεις του ΣτΕ και την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία, αφού με τις διατάξεις του νέου νόμου και παρά τις διαβεβαιώσεις του αρμόδιου υπουργού και τις αλλαγές σε κάποιες διατάξεις, δρομολογείται η ιδιωτικοποίηση των λειτουργιών της διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος.
Η Ένωση τονίζει επίσης, πως με το νομοσχέδιο «οι υπηρεσίες παροχής υπηρεσιών ύδατος υπάγονται πλέον στην εποπτεία, την ρύθμιση και τον έλεγχο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ)».
Σημειώνει επίσης, ότι «η ΡΑΕ, η οποία εξ ορισμού ρυθμίζει ανταγωνιστικό πεδίο και αγορά, και η οποία ΡΑΕ μάλιστα, όπως και ο πρόεδρος της και οι εργαζόμενοί της διατείνονται, είναι υποστελεχωμένη και άρα δεν μπορεί να διεκπεραιώσει αποτελεσματικά το νέο αντικείμενο που της ανατίθεται».
Μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωση επισημαίνεται πως η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. κατέθεσε τις απόψεις της ως θεσμικός συνομιλητής της Πολιτείας και θεσμικός εκπρόσωπος 123 Δ.Ε.Υ.Α., τόσο στη διαβούλευση του ψηφισθέντος νομοσχεδίου, όσο και στην ακρόαση φορέων στη Βουλή, αλλά και στο δημόσιο διάλογο με ανακοινώσεις και δελτία Τύπου.
Παράλληλα τονίζεται, ότι σε συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου «χωρίς να εισακουσθεί, τόσο αυτή, όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση γενικότερα, οι εργαζόμενοι αλλά και οι κοινωνικοί, επιστημονικοί και περιβαλλοντικοί φορείς που ζήτησαν την απόσυρση του νομοσχεδίου».
Αποδιοργάνωση αποδυνάμωση
Επίσης, στην ανακοίνωση της Ένωσης παρουσιάζεται και η πρότασή της για την διαχείριση των υδατικών πόρων, σημειώνοντας ότι «πρέπει να αξιοποιηθεί η μελέτη που ανατέθηκε από την DG REGIO, και η οποία αποτύπωσε τα προβλήματα, τις αδυναμίες, αλλά και τις δυνατότητες 35 Δ.Ε.Υ.Α., και αντί της Ρυθμιστικής Αρχής να αναβαθμισθεί η γενική γραμματεία Υδάτων στο υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να συμβάλει αποτελεσματικά στον έλεγχο, την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη διαχείριση των υδατικών πόρων και τη βελτίωση της λειτουργίας των παρόχων ύδατος».
Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι η θεσμική αυτή εξέλιξη που αφορά το νομοσχέδιο «όχι απλώς δεν θα αποτελέσει παράγοντα και συντελεστή βελτίωσης των υπηρεσιών ύδρευσης και της διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας μας, αλλά θα συμβάλει χωρίς αμφιβολία στην αποδιοργάνωση του χώρου και την περαιτέρω αποδυνάμωση των παρόχων ύδρευσης και ιδίως των Δ.Ε.Υ.Α. που δεν έχουν ανάγκη από τον ασφυκτικό έλεγχο μιας Ρυθμιστικής Αρχής που παρακάμπτει το θεσμικό τους πλαίσιο, αλλά από ουσιαστική στήριξη και βοήθεια».
Παράλληλα, η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης αναφέρεται και στην υποστελέχωση που υπάρχει στις ΔΕΥΑ, τονίζοντας πως «οι Δ.Ε.Υ.Α. που παρέχουν νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης στην μισή Ελλάδα, αυτή την στιγμή καταρρέουν με κύρια ευθύνη της Πολιτείας».
«Δυστυχώς, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος που τόσα χρόνια δεν ασχολήθηκε με τα πραγματικά προβλήματα των Δ.Ε.Υ.Α., αρκείται σ' έναν προσχηματικό διάλογο, ενώ δεν γνωρίζει την κατάσταση και την λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α., όπως φάνηκε ξεκάθαρα και από την συζήτηση στη Βουλή κατά τη διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου. Η άγνοια αυτή, μόνο εγγύηση δεν αποτελεί για τη διόρθωση και εξάλειψη των παθογενειών που ισχυρίζεται συνεχώς ότι επιθυμεί», αναφέρει η ανακοίνωση.
Τέλος, επισημαίνεται ότι η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι ο τομέας υδάτων είναι ζωτικής κοινωνικής, περιβαλλοντικής και αναπτυξιακής σημασίας για τη χώρα μας και οι 126 Δ.Ε.Υ.Α., αν ενισχυθούν με την τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχουν αποκτήσει στα παραπάνω από 40 χρόνια της λειτουργίας τους, έχουν σοβαρές προοπτικές να ανταποκριθούν και να διαχειρισθούν τις σύγχρονες προκλήσεις και απειλές, όπως η κυκλική οικονομία, η κλιματική κρίση, η ψηφιακή οικονομία κ.ά..
«Για τον λόγο αυτό, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θα συνεχίσει να συζητά με όλα τα συναρμόδια υπουργεία και φορείς και να προβάλλει και να υπερασπίζεται τις απόψεις της για τη διαχείριση των υδάτων της χώρας μας, η οποία, μόνο μέσα από δημόσιες πολιτικές μπορεί να είναι βιώσιμη και κοινωνικά ωφέλιμη», καταλήγει η Ένωση στην ανακοίνωσή της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου