Εισοδηματικές ανισότητες και η συντεχνία των ζάπλουτων

             Συνεχίζοντας για  8η  φορά φέτος 2014-15  τις πετυχημένες εκδηλώσεις του Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστήμιου η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «ο Φίλιππος»  σε συνεργασία με την ΔΗΚΕΠΑ Πέλλας φιλοξένησε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβούλιου του Δήμου Πέλλας την Τετάρτη 18-2-2015 έναν εξαίρετο ομιλητή.  Εκλεκτός καλεσμένος ετούτη τη φορά ο αναπληρωτής καθηγητής  Πολιτικής Οικονομίας του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. ο Γεώργιος Δουράκης.

Εξαιρετική κρίθηκε από το παρευρισκόμενο κοινό η ομιλία του πανεπιστημιακού καθηγητή που κάλυψε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων μας και αναφέρθηκε σε ένα επίκαιρο και άκρως φλέγον ζήτημα: «Εισοδηματικές ανισότητες και η συντεχνία των ζάπλουτων» .

   Μετά το μεγάλο οικονομικό κράχ του 1929 η αμερικανική αλλά και η παγκόσμια οικονομία ζει την σοβαρότερη κοινωνικοοικονομική της κρίση τα τελευταία 80 χρόνια. Κύριος λόγος οι τεράστιες εισοδηματικές ανισότητες με το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Τα δε αίτια εντοπίζονται σε 3 κυρίως τομείς: α. υπερδιόγκωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, β. οι υπερβολικές εισοδηματικές ανισότητες και γ. οι ανισορροπίες στο διεθνές εμπόριο. Ο νόμος του 1933 με την ουσιαστική παρέμβαση του κράτους στην οικονομία που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση  του πρόεδρου Ρούσβελτ και δημιούργησε κινητικότητα στην αγορά, δημιουργία θέσεων εργασίας, ανάπτυξη, αναδιανομή του πλούτου κ.ά. ουσιαστικά καταργήθηκε από την κυβέρνηση Κλίντον τέλη δεκαετίας του 1990  που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου,αφού χαλάρωσε ο έλεγχος του κράτους. Οι δε τράπεζες   μεταβλήθηκαν σε τεράστια χρηματοπιστωτικά σούπερ μάρκετ  και οι μεταρρυθμίσεις στο όνομα της οικονομικής ανταγωνιστικότητας στόχευαν στη μείωση του εργατικού  και μισθολογικού κόστους. Τα συνδικάτα ονομάστηκαν συντεχνίες και μειώθηκαν οι ανώτεροι φορολογικοί συντελεστές και τα αντίστοιχα όρια. Οι εξτρά αμοιβές, πέραν του μισθού, σε στελέχη αυξήθηκαν δυσανάλογα και  είχαν στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και κατά συνέπεια  η αναδιανομή του εισοδήματος προς όφελος των φτωχότερων στρωμάτων έλαβε την αντίθετη κατεύθυνση.

Η ανεργία, η φτώχεια και η εργασιακή ανασφάλεια έγιναν καθημερινός εφιάλτης και πλέον τα νοικοκυριά δεν έχουν διαθέσιμο εισόδημα επαρκές για να καλύψουν βασικές ανάγκες τους. Οι τράπεζες που ευθύνονται κατά ένα μεγάλος μέρος  για την κρίση που μαστίζει τον κόσμο,  έχουν αποκτήσει και πολιτική δύναμη ενώ σε αρκετές χώρες λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία με τις κυβερνήσεις τους. Τα δάνεια λειτουργούν πλέον ως βραχνάς για τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα και επιτείνουν το πρόβλημα αφού πλέον είναι δύσκολη η αποπληρωμή τους. Μειωμένοι μισθοί και συντάξεις υποβαθμίζουν το βιοτικό επίπεδο  των λαών και το κοινωνικό κράτος της Ευρώπης που κτίσθηκε επί δεκαετίες δέχεται αυστηρή κριτική για τα αδιέξοδα που έφερε. Ενισχύσεις, επιδοτήσεις και διευκολύνσεις προς ορισμένες  κοινωνικές τάξεις αντί να προωθήσουν την αναδιάρθρωση και την ανάπτυξη, απεναντίας συσσώρευσαν χλιδή, απαξίωση και αεργία. Η Ελλάδα η χώρα με το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη μαστίζεται από εγγενείς αδυναμίες όπως  αντιπαραγωγικό-κι όχι μεγάλο-δημόσιο τομέα,  αναποτελεσματική διοίκηση, εκτεταμένη φοροδιαφυγή τμήματος  των ελεύθερων επαγγελματιών, υπερβολικές δαπάνες για συντάξεις, μειωμένη παραγωγική βάση, διεύρυνση του εμπορικού ισοζύγιου με τις  ελάχιστες εξαγωγές και  τις τεράστιες εισαγωγές προϊόντων και αγαθών.Η αστυφιλία, οι σπατάλες, οι κοινωνικές ανισότητες, η επίδειξη πλούτου, οι επισκέψεις σε καζίνο, ο τζόγος, η «νύχτα» κ.ά. δεν φανερώνουν υγιή  κοινωνία και εύρωστη οικονομία.  Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν συρρικνώνεται, η ύφεση γενικεύεται, χάνονται θέσεις εργασίας, μειώνεται ο πληθυσμός της πατρίδας μας, οι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό για σπουδές και εργασία, επιτείνεται το δημογραφικό πρόβλημα, μειώνονται τα φορολογικά έσοδα του κράτους, η ψυχολογία της αγοράς καταρρέει. Η απόγνωση και αβεβαιότητα κυριαρχεί και  το χαμόγελο της αισιοδοξίας χάνεται.

    Με την μείωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, την εσωστρέφεια και την επιφυλακτικότητα στην κοινωνία δεν επέρχεται η ανάπτυξη, γιατί η μικροοικονομία δεν είναι  μακροοικονομία. Υπάρχει σήμερα πρόβλημα εθνικής επιβίωσης και εδαφικής κυριαρχίας. Οι δε Ευρωπαίοι κ.ά. δανειστές δεν νοιάζονται για την ύφεση που μαστίζει την χώρα, αλλά για αυτά που μας δάνεισαν  και θα χρειαστεί να υπενθυμίσουμε στον λαό ότι ο δανειολήπτης απαιτείται να είναι συνετός, αλλά και ο δανειστής να γνωρίζει σε ποιον δανείζει.  Η κοινή γνώμη στην Ευρώπη δεν θέλει  διαγραφή του ελληνικού χρέους, αλλά από την άλλη και εμείς πρέπει να εξοικονομήσουμε πόρους, να χρησιμοποιήσουμε τους τόκους για την ενίσχυση της απασχόλησης, την δημιουργία θέσεων εργασίας και οι τράπεζες  να διαθέσουν ρευστό  που θα διοχετευτεί στην πραγματική οικονομία.

     Η  θλιβερή εικόνα της χώρας μας  με την τεράστια ανεργία, την ένδεια κ.ά. θα ήταν πολύ χειρότερη και ο κοινωνικός ιστός  περισσότερο αποδιοργανωμένος, αν δεν υπήρχαν  ασφαλιστικές δικλείδες όπως  είναι η εκκλησία με το τεράστιο φιλανθρωπικό της έργο, οι δήμοι, οι κοινωνικού φορείς και η οικογένεια που ακόμη λειτουργεί και προσφέρει πολύτιμη αρωγή στους χειμαζόμενους Έλληνες. Παραλλήλως τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας έχουν αμβλυνθεί, κάτι που για το οποίο απορούν οι ατομικιστές, εγωπαθείς και αδιάφοροι   Βορειοευρωπαίοι.

Οι πολλές  και ποικίλες ερωτήσεις που τέθηκαν  από τους ακροατές στον πολλαπλώς καταρτισμένο ομιλητή, φανέρωσαν την ευαισθησία και τον προβληματισμό που διακατέχει το κοινό για τέτοια  ενδιαφέροντα ζητήματα.

Λάζαρος Η. Κενανίδης, θεολόγος

δντής 2ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών, υποψ. διδάκτορας. Α.Π.Θ.

Η επόμενη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015 και ώρα 19.00 στην Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου στα Γιαννιτσά, με θέμα: «Η Ευρωπαϊκή Πολιτική του Ιωάννη Καποδίστρια. Θέσεις και προτάσεις για μία προοδευτικότερη τάξη πραγμάτων στην Ευρώπη από το 1813 ως το 1821» και ομιλητή τον κ. Ανδρέας ΚΟΥΚΟ, Καθηγητή της Σχολής Εθνικής Ασφαλείας, Πρόεδρο της Εταιρείας Μελέτης Έργου του Ιωάννη Καποδίστρια.