Κυριακή 27 Μαρτίου 2022

Πώς χτυπήθηκε μια εφημερίδα

 

 

Στο σκαμνί εφημερίδα για δύο σκίτσα του Αρχέλαου (Αντώναρου) και το άγνωστο παρασκήνιο της δίωξης

«Τόγραψε η εφημερίδα». Μια φράση που ακούγεται όλο και πιο σπάνια σήμερα. Όμως το 1953 και για πολλές δεκαετίες αργότερα, οι εφημερίδες ήταν η βασική πηγή ενημέρωσης. Στα χρόνια που δεν υπήρχαν facebook, twitter, site, δεν υπήρχε καν τηλεόραση και το ραδιόφωνο ήταν αποκλειστικά κρατικό και, λίγο πολύ στον κόσμο του, είδηση ήταν ότι έγραφε η εφημερίδα. Αν κάποια στιγμή όλες οι εφημερίδες συμφωνούσαν να μην γράψουν μια είδηση πολύ απλά… δεν θα υπήρχε!

Η δύναμη του Τύπου ήταν τεράστια και η κάθε λογής κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως κόμματος, προσπαθούσαν να τον ελέγξουν ή έστω να φέρουν εμπόδια σε όσουες εκπροσώπους του, την αντιπολιτεύονταν.

Τον Μάρτιο του 1953 κυβέρνηση ήταν ο Ελληνικός Συναγερμός του Αλέξανδρου Παπάγου. Ο ίδιος δεν εμφανιζόταν. Προτιμούσε να μένει στη σκιά. Πρωταγωνιστής ήταν ο υπουργός Συντονισμού Σπύρος Μαρκεζίνης. Αυτός συγκέντρωνε την κριτική της αντιπολίτευσης.

Στις 26 Μαΐου 1951 είχε κυκλοφορήσει η «Αθηναϊκή» από τον Γιάννη Παπαγεωργίου, ο οποίος εξέδιδε από το καλοκαίρι του 1938 το περιοδικό ποικίλης ύλης «Θησαυρός» που είχε αποκτήσει εξωπραγματικές κυκλοφορίες. Δεν υπήρχε σπίτι που δεν το αγόραζε αν όχι κάθε εβδομάδα αρκετές φορές το χρόνο.

Η «Αθηναϊκή» που κυκλοφορούσε κάθε μεσημέρι, στηρίχτηκε στη… συνταγή του «Θησαυρού». Με πολλές γελοιογραφίες, εντυπωσιακούς τίτλους, καμπάνιες και πολυσέλιδα έφερε την ανατροπή στο χώρο του Τύπου και γρήγορα σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση της κυκλοφορίας.

Λίγο αργότερα απέκτησε και.. αδελφάκι, την πρωινή έκδοση «Ελεύθερος Λόγος» που εμφανίστηκε στα περίπτερα στις 30 Οκτωβρίου 1952.

Ο Παπαγεωργίου, λοιπόν, το 1953 διέθετε το δημοφιλέστερο, μακράν, περιοδικό, τη δημοφιλέστερη εφημερίδα κι απειλούσε με αναδιανομή τις κυκλοφορίες των πρωινών φύλλων.

Έκανε και αντιπολίτευση. Σκληρή. Σε μια επιοχή που η κυρίως αντιπολίτευση τα κόμματα του κέντρου διέρχονταν κρίση η «Αθηναϊκή» κάθε μέρα εξαπέλυε μύδρους κατά της κυβέρνησης και κυρίως κατά του Μαρκεζίνη.

Τότε κάποιοι σκέφθηκαν ότι ήταν ευκαιρία να τον αποδυναμώσουν. Κι επειδή δεν μπορούσαν να χτυπήσουν τις εφημερίδες του χτύπησαν το περιοδικό που έφερνε… ζεστό χρήμα. Πως; Πέρασαν μέσα σε ένα βράδυ τροπολογία (κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια…) σύμφωνα με την οποία καταργούσαν την ατέλεια χάρτου που ίσχυε για τα περιοδικά. Με δεδομένο ότι το περιοδικό είχε τεράστιο τιράζ είχε και μεγάλες ανάγκες σε χαρτί. Αν πλήρωνε τους δασμούς θα υποχρεωνόταν να αυξήσει την τιμή του. Κερδισμένοι θα έβγαιναν οι ανταγωνιστές του.

Και τότε άρχισε ο.. πόλεμος.

Στις 24 Μαρτίου δημοσιεύονται στην πρώτη σελίδα τρία σκίτσα ενώ πρώτο θέμα είναι τροπολογία για την άρση ατέλειας των περιοδικών.

Ας δούμε καλύτερα τα τρία σκίτσα. Το πρώτο θα μπορούσε να είναι και σημερινό. Αφορά τις αδικίες στη φορολογία όπου πληρώνουν οι… μη έχοντες και γλιτώνουν οι έχοντες.

Το δεύτερο παρουσιάζει τον υπουργό Συντονισμού να τον έχει πάρει ο… μπόγιας

Ενώ το τρίτο δείχνει τον πρωθυπουργό να είναι δεμένος σε ένα λαμπατέρ ωςε πρόβα για να μείνει όρθιος στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου. Η «Αθηναϊκή» χαρακτήριζε… τεμπελιά την απουσία του άλλοτε Αρχιστράτηγου από την διοίκηση της χώρας.

Ξέσπασε σάλος. Στις 26 Μαρτίου ασκείται δίωξη στην εφημερίδα για το δεύτερο και το τρίτο σκίτσο.

Ο ιδιοκτήτης και διευθυντής της εφημερίδας Γιάννης Παπαγεωργίου, ο Αρχέλαος Αντώναρος, πατέρας του Ευάγγελου Αντώναρου που υπήρξε εκπρόσωπος τύπου στις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή, αλλά και διευθυντής των τυπογραφικών εγκαταστάσεων οδηγήθηκαν σε δίκη έπειτα από αυτεπάγγελτη δίωξη της εισαγγελίας.

Η πρωινή εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ» είχε αναλάβει την προστασία της κυβέρνησης. Αποκαλούσε «χοντρή» την Αθηναϊκή, επειδή κυκλοφορούσε με πολλές σελίδες και την σατίριζε δια χειρός Σταμάτη Πολενάκη, με τη χοντρή του «Θησαυρού» τη πιο γνώριμη φιγούρα εκείνης της εποχής που είχε εμπνευστεί και υλοποιήσει ο Μιχάλης Γάλλιας.

Κλικλή αποκαλούσε η εφημερίδα τον Σοφοκλή Βενιζέλο, αρχηγό των κομμάτων της κεντρώας αντιπολίτευσης

Με πρωτοσέλιδα σχόλια έκανε ευθεία επίθεση στην «Αθηναϊκή» και τον εκδότη της.

Η δίκη έγινε σε χρόνο… ρεκόρ. Μόλις δύο μήνες μετά τη δημοσίευση των σκίτσων οι τρεις κατηγορούμενοι κάθισαν στο εδώλιο. Γρήγορα πήρε πολιτική χροιά. Εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης εμφανίστηκαν ως μάρτυρες, ένας από τους καλύτερους δικηγόρους της εποχής, ο Ιωάννης Παπακυριακόπουλος, ασνέλαβε την υπεράπιστη των κατηγοριουμένων. Ακόμα και ο Γεώργιος Παπανδρέου κατέθεσε στη δίκη.

Η απόφαση βγήκε μετά από πέντε μέρες ακροαματικής διαδικασίας. Κασι οι τρεις καταδικάστηκαν, αλλά οι ποινές ήταν μικρές. Απλά για να καταδικαστούν. Άλλωστε ο θόρυβος είχε ευνοήσει κυκλοφοριακά την «Αθηναϊκή» που συνέχισε με μεγαλύτερη ένταση την πολεμική της.

Τι δικαστήριο δέχτηκε ότι και οι τρεις κατηγορούμενοι ήταν ένοχοι για τα αδικήματα «του χλευασμού, της περιϋβρίσεως και καταφρονήσεως της δημοσίας Αρχής».

Ο Γιάννης Παπαγεωργίου τιμωρήθηκε με τρεις μήνες φυλάκιση εξαγοράσιμη προς 1.000 μεταλλικές δραχμές την ημέρα.

Ο Αρχέλος (Αντώναρος) με ένα μήνα φυλάκιση εξαγοράσιμη προς 200 μεταλλικές δραχμές την ημέρα, και

Ο προϊστάμενος του τυπογραφείου με 10 μέρες φυλάκιση εξαγοράσιμη προς 100 μεταλλικές δραχμές την ημέρα.

Η επιτυχία της «Αθηναϊκής» έφερε την «Απογευματινή» που εξέδωσαν οι αδελφοί Μπότση ενάμιση χρόνο μετά (20 Οκτωβρίου 1952) με την ίδια, περίπου φιλοσοφία, αλλά δεξιά γραμμή με διευθυντή τον Σάββα Κωνσταντόπουλο.

Την ίδια περίοδο που επιβαλλόταν η άρση της ατέλειας χάρου στον «Θησαυρό» διαφημιζόταν ένα περιοδικό που υποσχόταν να αλλάξει την ιστορία του περιοδικού τύπου στην Ελλάδα. Ήταν η «Οικογένεια» που τυπωνόταν όπως δείχνει και διαφήμιση σε Αιγυπτιακά πιεστήρια κι ερχόταν «έτοιμο» ατμοπλοϊκώς στην Ελλάδα.

Διευθυντής του ήταν ο Κώστας Τριανταφυλλίδης. Σε αυτό εγάζονταν κυρίως συντάκτες του συγκροτήματος Μπότση. Εκεί άρχισε να δημοσιεύεται το μυθιστόρημα σταθμός της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας «Έγκλημα στο Κολωνάκι». Έμεινε ημιτελές καθώς το περιοδικό εξέδωσε 14 μόνο τεύχη.

Το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους του περιοδικού «Οικογένεια»

Δεν «έπιασε» τις κυκλοφορίες που επιθυμούσε ο εκδότης του και ήταν ζημιογόνο. Πολλοί λένε ότι παράγοντες της τότε κυβέρνησης προώθησαν την κυκλοφορία του για να πλήξει τον «Θησαυρό».

Το περιοδικό αυτό, τελικά το έπληξε ένας άλλος δαιμόνιος εκδότης, ο Νίκος Θεοφανίδης με το δικό του δημιούργημα το «Ρομάντσο» κι ένα κόλπο που έμεινε στην ιστορία του περιοδικού τύπου για το οποίο θα μιλήσουμε κάποια άλλη στιγμή.

Πηγή: newsbreak.gr

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

(3)