Politico: Επεισόδια και ναζιστικοί χαιρετισμοί

Η Ελλάδα αντιμέτωπη με την αναζωπύρωση της ακροδεξιάς…

Τον Οκτώβριο του 2020, τα μέλη της ηγεσίας του νεοναζιστικού κόμματος της Χρυσής Αυγής καταδικάστηκαν σε πολυετείς καθείξεις, απόφαση που συνέβαλε στην εξάλειψη της πολυετούς ανόδου του ριζοσπαστικού και βίαιου υπερ-εθνικισμού.

Ωστόσο μόλις ένα χρόνο αργότερα, η βιαιότητα - και οι εξτρεμιστικές απόψεις - επανακάμπτουν.

Στη Θεσσαλονίκη, μια πόλη στη βόρεια Ελλάδα, μαυροφορεμένοι νεαροί τις τελευταίες εβδομάδες έχουν οργανώσει αρκετές επιθέσεις εναντίον φοιτητών και ακτιβιστών, στέλνοντας δύο άτομα στο νοσοκομείο και κρατώντας δεκάδες μαθητές εγκλωβισμένους στις τάξεις την ώρα που πραγματοποιούνταν επειθέσεις. Τα βίντεο μάλιστα έδειχναν αρκετούς από τους επιτιθέμενους να χαιρετούν ναζιστικά.

Στην Αθήνα, μέλη αντιφασιστικής ομάδας δέχθηκαν, επίθεση νωρίτερα αυτό το μήνα, με σιδερένια γκλοπς και μαχαίρια, τραυματίζοντας  τουλάχιστον τρία άτομα. Ένας ύποπτος συνελήφθη όταν αναγνωρίστηκε από τατουάζ με τη σβάστικα.

Και σε όλη τη χώρα, υπερ-εθνικιστικές και συναφείς θρησκευτικές ομάδες έχουν ενταχθεί στις αντιεμβολιαστηκές διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις, οι οποίες αυξάνονται, προκαλώντας συχνά σε συγκρούσεις με την αστυνομία.

Η βία στους δρόμους καιη ανοικτή υποστήριξη των Ναζί - είναι μια εντεινόμενη τάση που ανησυχεί τόσο τις αρχές και αριστερούς ερευνητές οι οποίοι προειδοποιούν ότι ενώ το ρεύμα των ριζοσπαστικών, ακροδεξιών απόψεων στην Ελλάδα μπορεί να έχει αδρανήσει για λίγο, δεν έφυγε ποτέ.

Οι ηγέτες της Χρυσής Αυγής εξακολουθούν να συγκροτούν το κοινό τους μέσα από τη φυλακή, ενώ νέα ακροδεξιά κόμματα κερδίζουν έδαφος. Παρατηρητές επισημαίνουν ότι οι μετριοπαθείς παραλλαγές αυτών των εξτρεμιστικών απόψεων διεισδύουν στον καθημερινό δημόσιο λόγο, φέρνοντας ως παράδειγμα την πρόσφατη ανοιχτή επιστολή νομικών, ακαδημαϊκών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων οι οποίοι μίλησαν για τη διάβρωση της εθνικής ταυτότητας στην Ελλάδα κατηγορόντας γι αυτό, εν μέρει, την εστίαση στην ισότητα των LGBTQ+.

Εν τω μεταξύ, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επικρίνεται ότι κάνει τα στραβά μάτια με την ελπίδα να συγκρατήσει στο κομματικό στρατόπεδο τους δεξιόστροφους ψηφοφόρους του.

«Υφίσταται μια υπερ-συντηρητική δεξιά στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στη Κεντρική Μακεδονία η οποία υποστηρίζεται ιδεολογικά και αρδεύεται από την εκκλησία και εμπλέκεται σε όλα τα ζητήματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής» σημείωσε ο Νίκος Μαραντζίδης, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας, αναφερόμενος στη περιοχή της Βορείου Ελλάδος.

Ο Μαραντζίδης χαρακτήρισε αυτές τις δυνάμεις «τροχοπέδη σε κάθε μεταρρύθμιση προς μια σύγχρονη ευρωπαϊκή φιλελεύθερη δημοκρατία που είναι σύμφωνη με τις αξίες του διαφωτισμού».

Ακόμα επιδραστική

Η Χρυσή Αυγή ιδρύθηκε το 1993 και προέκυψε από μία μικρή ομάδα οπαδών του αδόλφου Χίτλερ τα μέλη της οποίας ήταν γνωστά για τις βίαιες ενέργειες τους εναντίον μειονοτήτων μεταναστών και αριστερών.

Για χρόνια το κόμμα αυτό είχε ισχνή εκλογική επιρροή. Έπειτα χτύπησε την Ελλάδα η οικονομική κρίση του 2008. Μέχρι το 2012 η Χρυσή Αυγή έγινε το τρίτο κόμμα στο κοινοβούλιο.

Ωστόσο η επιτυχία του κόμματος ήταν βραχύβια. Στις εκλογές του 2019 η Χρυσή Αυγή απέτυχε να συγκεντρώσει το απαιτούμενο 3% για να περάσει το όριο εισόδου στη Βουλή. Εν τω μεταξύ η ηγεσία του κόμματος ήταν αντιμέτωπη με ένα ξεκαθάρισμα, καθώς τον Οκτώβριο μετά από πέντε χρόνια δίκης οι ηγέτες της Χρυσής Αυγής κρίθηκαν ένοχοι για τη συγκρότηση και τη διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης και τους επιβλήθηκαν ποινές μέχρι και 13 ετών κάθειρξης.

Και ενώ το κόμμα ήταν σχετικά σιωπηλό στο δημόσιο διάλογο κάποια από τα μέλη της ηγεσίας του έβρισκαν τρόπους να μεταδίδουν τα μηνύματα τους από τη φυλακή.

Ο πρώην βουλευτής Ηλίας Κασιδιάρης, δημιούργησε ένα νέο πολιτικό κόμμα με την ονομασία «Έλληνες για την Πατρίδα» και κατάφερε να οργανώσει συγκεντρώσεις του κόμματος και διαδηλώσεις. Χρησιμοποίησε μάλιστα συνδυαστικά το κανάλι του στο YouTube και κάποιο καρτοτηλέφωνο της φυλακής προκειμένου να είναι «παρών» μερικές από τις συγκεντρώσεις του. Η δράση του κέντρισε, κάποια στιγμή, το ενδιαφέρον της γενικής γραμματέως αντεγκληματικής πολιτικής Σοφίας Νικολάου η οποία διέταξε τη διεύθυνση της φυλακής να μην επιτρέπει στον Κασιδιάρη να χρησιμοποιεί τα τηλέφωνα του ιδρύματος για να κάνει πολιτικές δηλώσεις που «φτάνουν μέχρι και την υποκίνηση μίσους».

Τέτοιου είδους μίσος, άλλωστε, είδαμε να εκδηλώνεται σε αρκετά σημεία σε όλη τη χώρα, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, όπου η μίξη ακραίων εθνικιστικών, θρησκευτικών και ακροδεξιών ομάδων παραδοσιακά είναι δημοφιλής.

Μετά τις επιθέσεις σε μαθητές και ακτιβιστές στη Θεσσαλονίκη η νεολαία της Χρυσής Αυγής δημοσίευσε δήλωση στην οποία έδινε συγχαρητήρια στους οργανωτές των επιθέσεων εκφράζοντας τη συμπαράστασή της. Ενώ οι επιθέσεις στην Αθήνα έφεραν στο μυαλό μας αντίστοιχα περιστατικά από οπαδούς της Χρυσής Αυγής.

Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος δένδιας σε πρόσφατη συνέντευξη του υποστήριξε ότι η κυβέρνηση αναγνωρίζει πως «η χώρα αντιμετωπίζει την επανάκαμψη της παράνομης δραστηριότητας της ακροδεξιάς από μιμητές ή παρακλάδια της Χρυσής Αυγής που προφανώς θέλουν να εκμεταλλευτούν την ανασφάλεια που προκύπτει από την πανδημία αλλά και την διάδοση που γνωρίζουν οι θεωρίες Συνωμοσίας».

Η εισαγγελία του Αρείου Πάγου διέταξε εισαγγελείς στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη να διενεργήσουν έρευνα σε βάθος, ειδικά σε ακροδεξιές «τσέπες», προκειμένου να εντοπίσουν τις νεοσύστατες οργανώσεις με νεοναζιστική και ρατσιστική ιδεολογία.

Έτσι την ίδια στιγμή που αντιφασιστικές οργανώσεις διαδήλωναν για να γιορτάσουν την επέτειο ενός χρόνου από την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, διαμαρτύρονταν και για την πιθανή επανάκαμψη της.

Νέες προσωπικότητες στην ακροδεξιά

Με την επιρροή της Χρυσής Αυγής μειωμένη εμφανίστηκε μία νέα σοδειά φιλόδοξων ηγετών της ακροδεξιάς οι οποίοι συχνά χρησιμοποιούσαν ρατσιστική, ξενοφοβική, μισογυνική και ομοφοβική ρητορική.

Στην ελληνική βουλή η Ελληνική λύση αντικατέστησε τη Χρυσή Αυγή ως το προνομιακό ακροδεξιό κόμμα, προωθώντας μία σκληρή αντιμεταναστευτική ατζέντα αλλά και την εθνικιστική ρητορική.

Γενικότερα στην Ελληνική κοινωνία μία ομάδα σχετικά γνωστών προσώπων συγκεντρώθηκε για να εκφράσει την αγωνία της για την κατάσταση της Ελληνικής οικογένειας, την υπογεννητικότητα, την πρόσφατη εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία αλλά και την προώθηση πολιτικών της ισότητας για τη LGBTQ+ κοινότητα. Η ανοιχτή επιστολή τους δημοσιευθεί το Σεπτέμβριο και έφερε τις υπογραφές 160 ακαδημαϊκών δικαστικών και στρατιωτικών.

Πολλοί αναλυτές είδαν αυτή τη δημόσια επιστολή ως το πρώτο βήμα σχηματισμού ενός νέου ακροδεξιού κόμματος.

«Είναι μια ένωση ακραίων υπερ-εθνικιστών, υπερσυντηρητικών», δήλωσε ο Γιώργος Παγουλάτος, επικεφαλής του think tank του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (Eliamep), και καθηγητής στην Αθήνα και τη Μπριζ.

Η ομάδα, πρόσθεσε, θαυμάζει ηγέτες όπως ο Ούγγρος Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος προωθεί τη «χριστιανική» ταυτότητα της Ουγγαρίας και τα βάζει με Ευρωπαίους ηγέτες για τους ισχυρισμούς τους περί δημοκρατικής οπισθοδρόμησης της χώρας ή για τις επικρίσεις σχετικά με μέτρα που έχει λάβει με στόχο τους μετανάστες και τα δικαιώματα των LGBTQ+.

Τέλος, επισημαίνει ο Παγουλάτος, αυτοί οι ακροδεξιοί «έχουν έναν σαφή εχθρό: τη Φιλελεύθερη Ευρώπη».

Μέχρι στιγμής, ωστόσο, ο χώρος είναι κατακερματισμένος, είπε ο Παγουλάτος, με «πολλές προσωπικότητες που βλέπουν τον εαυτό τους ως μικρούς Φύρερ γύρω από τους οποίους οι υπόλοιποι μπορούν να ενωθούν».

Επιεικείς με την ακροδεξιά

Οι αριστεροί πολιτικοί στην Ελλάδα κατηγορούν τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη υποστηρίζοντας ότι αδυνατεί να αντιμετωπίσει ριζικά τον εξτρεμισμό καθώς δεν θέλει να διακινδυνεύσει τις ψήφους δεξιόστροφων ψηφοφόρων.

Ο φόβος του Μητσοτάκη, λένε, είναι ότι ένας ακροδεξιός πόλος θα μπορούσε να τραβήξει κρίσιμες ψήφους από το κυβερνών κόμμα, τη Νέα Δημοκρατία.

«Μας κυβερνά ένας πρωθυπουργός που ανησυχεί συνεχώς για το πώς να διατηρήσει το ακροδεξιό ακροατήριο, από το οποίο ψαρεύει ψήφους», δήλωσε πρόσφατα στο κοινοβούλιο ο αρχηγός της Αξιματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας.

Ο Μητσοτάκης, ο οποίος ήταν επίσης παρών, απάντησε: «Όποιος υπερβεί τα όρια θα ξέρει ότι δεν έχει θέση στην κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας».

Περιστασιακά, η Νέα Δημοκρατία έχει λάβει μέτρα για να αστυνομεύσει τις τάξεις της.

Πρόσφατα άλλωστε απομάκρυνε από την κοινοβουλευτική της ομάδα τον βουλευτή Κωνσταντίνο Μπογδάνο, πρώην τηλεπαρουσιαστή που ήταν γνωστός για την σκληρή αντιμεταναστευτική ρητορική, όταν επιτέθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα κατά τη διάρκεια συζήτησης στο κοινοβούλιο για άσχετο θέμα. Σε άλλο πρόσφατο παράδειγμα, ο Μπογδάνος πρότεινε στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ντέιβιντ Σασόλι να πάρει Αφγανούς πρόσφυγες στο σπίτι του, όταν ο ηγέτης της ΕΕ κάλεσε τις χώρες να προσφέρουν άσυλο σε διωκόμενους Αφγανούς.

Πολλοί υποστήριξαν ότι η τιμωρία ήρθε πολύ αργά ακόμα και ότι ο Μπογδάνος δεν έπρεπε να είχε συμπεριληφθεί στα ψηφοδέλτια του κόμματος, καθώς οι απόψεις του ήταν πολύ γνωστές στη χώρα. Μάλιστα λίγο μετά την απομάκρυνση Μπογδάνου, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, στενός συνεργάτης του Μητσοτάκη, διευκρίνισε ότι ο βουλευτής δεν είχε αποβληθεί από το ίδιο το κόμμα, αφήνοντας ανοιχτό το δρόμο επανόδου του στη κοινοβουλευτική ομάδα.

Άλλοι επικριτές επισημαίνουν ότι τρεις από τους κορυφαίους υπουργούς στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο Μητσοτάκη προέρχονται επίσης από το πρώην υπερ-εθνικιστικό κόμμα ΛΑΟΣ, επιλογές που θεωρούνται ως τρόπος να συγκρατεί ο πρωθυπουργός την ακροδεξιά πτέρυγα της παράταξης του.

"Το θέμα δεν είναι να αντικατασταθεί μια εγκληματική Χρυσή Αυγή με μια νομοταγή Χρυσή Αυγή", δήλωσε ο Μαραντζίδης, καθηγητής πολιτικών επιστημών.

«Στο όνομα της ένταξης της ακροδεξιάς στη Νέα Δημοκρατία, κινδυνεύουμε να κάνουμε κυρίαρχη την ακροδεξιά ατζέντα», υποστήριξε. «Σε μια τέτοια περίπτωση θα έχουμε φάει τις βασικές αξίες μιας σύγχρονης φιλελεύθερης δημοκρατίας και κινδυνεύουμε να ανοίξουμε την πίσω πόρτα σε κάθε είδους δεξιό λαϊκισμό και εξτρεμισμό»…

politico.eu