Επιμέλεια Ελένη Μπορμπόλη
Αν και τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ που κάθε χρόνο προβάλλονται ανήμερα της 25ης Μαρτίου θα μας έκαναν να πιστεύουμε ότι ελάχιστοι από εμάς γνωρίζουμε τι γιορτάζουμε αυτή την ημέρα, στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των Ελλήνων μαθαίνει από πολύ μικρή ηλικία πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη εθνική μας εορτή, την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Ποια, όμως, είναι τα γεγονότα που προηγήθηκαν αυτής και πώς άρχισε ο ελληνικός απελευθερωτικός αγώνας; Μέσα από μια ιστορική αναδρομή, παρακάτω θα βρείτε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Η κατάκτηση του ελλαδικού χώρου από τους Τούρκους
Οι απαρχές της «ελληνικής βυζαντινής-ρωμαϊκής αυτοκρατορίας», εντοπίζονται ήδη από τις 11 Μαΐου 330, όταν εγκαινιάστηκε η Κωνσταντινούπολη, η οποία σύντομα έγινε το μεγαλύτερο και πλουσιότερο αστικό κέντρο σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.
Επρόκειτο για μια καινούρια φάση τόσο της ελληνικής όσο και της ρωμαϊκής ιστορίας, με την αυτοκρατορία αυτή να διαμορφώνεται μέσω της κυρίαρχης επιρροής του ελληνικού πολιτισμού και γλώσσας. Ήδη, κατά τη διάρκεια της Δυναστείας του Ηρακλείου (610-717 μ.Χ.), όταν κάποιος αναφερόταν στο Βυζάντιο, μιλούσε για την στην «εξελληνισμένη αυτοκρατορία της χριστιανικής Ανατολής».
Οι Έλληνες την εποχή της Τουρκοκρατίας
Αν και επισήμως το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τοποθετείται στο 1453, οπότε και πραγματοποιήθηκε η τελική πτώση της Κωνσταντινούπολης, η αλήθεια είναι πως οι Οθωμανοί κατακτητές βρήκαν το Βυζάντιο σημαντικά αποδυναμωμένο από τις συνεχείς σταυροφορίες, καθώς και την προηγούμενη άλωση της Πόλης από τους Φράγκους, που επέφερε και προσωρινή κατάλυση της υπόστασης της αυτοκρατορίας το 1204.
Όπως και να ‘χει, η υποδούλωση του ελλαδικού χώρου βρήκε τους Έλληνες σε μεγάλο βαθμό οικονομικά εξαθλιωμένους, με ελάχιστη ή και καθόλου μόρφωση, χωρίς όμως ο τουρκικός ζυγός να πετύχει την εξάλειψη της εθνικής τους συνείδησης.
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης όπως φιλοτεχνήθηκε από τον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ, στον πίνακα «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος», το 1928:
Μολονότι η πλειοψηφία των Ελλήνων δίαγε μια φτωχική, αγροτική ζωή, υπήρχαν ορισμένοι που κατείχαν σημαντικές θέσεις τόσο στον διοικητικό όσο και στον τομέα του εμπορίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός να διαθέτουν μια αίγλη, καθότι είχαν συνδεθεί με την υψηλή κοινωνία, κάτι το οποίο οδήγησε στον εξελληνισμό των ανώτερων αστικών στρωμάτων.
Λίγο πριν ξεκινήσει η επανάσταση, οι Έλληνες ζούσαν σε μικρές κοινότητες, πολλές εκ των οποίων ήταν σε κάποιο βαθμό αυτόνομες, με τους κατοίκους να ψηφίζουν οι ίδιοι τους επικεφαλής τους.
Το αίτημα για ένα ανεξάρτητο ελληνικό έθνος
Η εθνική συνείδηση των Ελλήνων φαίνεται να είχε αφυπνιστεί ήδη πριν ακόμα λάβει χώρα η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, ωστόσο οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος εντοπίζονται κατά την ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού, προς τα τέλη του 18ου αιώνα.
Η αλήθεια είναι ότι ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός προετοίμασε το έδαφος για την Ελληνική Επανάσταση, καθώς μέσα από το πνευματικό αυτό κίνημα αναβίωσε η αγάπη για την κλασική αρχαιότητα, με την αρχαιοελληνική τέχνη και φιλοσοφία να αποτελούν βασικούς πυλώνες του.
Η Ελλάδα -και κατ’ επέκταση ο ελλαδικός χώρος- ήταν για τους Διαφωτιστές η γενέτειρα ολόκληρου του Δυτικού πολιτισμού και το αίτημα για την ανάγκη ίδρυσης ενός ελεύθερου και ευνομούμενου κατά τα δυτικά πρότυπα ελληνικού έθνους άρχισε να εξαπλώνεται ταχύτατα μεταξύ των Ευρωπαίων. Μάλιστα, επίδραση των ιδεών που γέννησε η Γαλλική Επανάσταση ήταν τόσο μεγάλη, που αρκετοί ιστορικοί έχουν χαρακτηρίσει τον ξεσηκωμό των Ελλήνων περισσότερο ως μια έκφραση ενός γενικότερου φιλελεύθερου αναβρασμού παρά ως μια πατριωτική εξέγερση.
Η στροφή στον κλασικισμό αποτελούσε έντονο στοιχείο του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, όπως φαίνεται και μέσα από την τέχνη της εποχής (Πίνακας του Γερμανού Theobald von Oer, 1860):
Δεν άργησε, λοιπόν, ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός να φτάσει και στον ελλαδικό χώρο. Κατά τη χρονική περίοδο αυτή (τέλη 18ου με αρχές 19ου αιώνα), η διάδοση της παιδείας -και του Διαφωτισμού εν γένει- συνοδεύεται με την ιδέα της ύπαρξης ενός ελληνικού, αυτόνομου έθνους που θα ενσάρκωνε τα αρχαιοελληνικά ιδεώδη.
Οι αποτυχημένες απόπειρες που προηγήθηκαν της Επανάστασης του 1821
Στην πραγματικότητα, ο απελευθερωτικός αγώνας είχε ξεκινήσει πολύ πριν την Ελληνική Επανάσταση του 1821, με διάφορες τοπικές εξεγέρσεις να λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
Η πρώτη σημειώθηκε το 1457, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, στη Μάνη όπου πολλοί Έλληνες βρήκαν τραγικό θάνατο στην προσπάθειά τους να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό.
Μονάχα μεταξύ 1479 και 1565 καταγράφηκαν εννέα σημαντικές επαναστατικές απόπειρες, ενώ το 1583 Θεόδωρος Μπούας - Γρίβας με τους άνδρες του έσφαξε τους Τούρκους στο Ξηρόμερο και τη Βόνιτσα, μέσα σε μια νύχτα. Η εξέγερση εξαπλώθηκε σε μεγάλο μέρος της Ηπείρου, ωστόσο τελικά καταπνίγηκε από τους Οθωμανούς.
Η πιο σημαντική επαναστατική απόπειρα που έγινε πριν από εκείνη της 25ης Μαρτίου ήταν τα λεγόμενα Ορλωφικά του 1770, ένα κίνημα ανεξαρτησίας που υποκινήθηκε από τους Ρώσους κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου.
Ο Ρώσος αξιωματούχος, Αλέξιος Ορλώφ, καθώς και ο αδελφός του, αποτέλεσαν σημαντικούς υποκινητές της επανάστασης του 1770:
Κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών, έγιναν πολυάριθμες εξεγέρσεις σε διάφορα σημεία ολόκληρης της Ελλάδας και ιδίως στην Πελοπόννησο, οι οποίες ωστόσο απέτυχαν και είχαν καταστροφικές συνέπειες για τους εξεγερθέντες.
Η Φιλική Εταιρεία
Η Φιλική Εταιρεία, ήταν μια μυστική οργάνωση με στόχο την προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης, που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδυσσό από τους τρεις Έλληνες εμπόρους: Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ και Εμμανουήλ Ξάνθος.
Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των μέχρι τότε εξεγέρσεων που είχαν οργανωθεί, η επανάσταση που σχεδίαζε η Φιλική Εταιρεία θα ήταν αυτοδύναμη και όχι εξαρτώμενη από τα σχέδια των δυνάμεων της Ευρώπης.
Στόχος των Φιλικών, λοιπόν, ήταν η συγκέντρωση πόρων προκειμένου να κηρυχθεί η επανάσταση για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Αρχικά, η επιτυχία τους ήταν περιορισμένη, εντούτοις τελικά κατάφεραν να προωθήσουν την ανάπτυξη ενός απελευθερωτικού ήθος ανάμεσα στα παραδοσιακά ορθόδοξα στρώματα, που υιοθέτησαν την αντίληψη περί άμεσης καταγωγής τους από τους αρχαίους Έλληνες, η οποία, μάλιστα, επικρατεί στους πληθυσμούς αυτούς ακόμα και σήμερα.
Αυτό το κατόρθωσαν εκμεταλλευόμενοι μια μακραίωνη παράδοση ορθόδοξων προφητειών σχετικά με την ανασύσταση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και αφήνοντας να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι είχαν τη στήριξη της Ρωσίας.
Το σύμβολο της Φιλικής Εταιρείας:
Έτσι, οι προεστοί της Πελοποννήσου, ο Μπέης της Μάνης και οι κλεφταρματολοί στα Επτάνησα ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στη Φιλική Εταιρεία, όταν τους προσέγγισε ζητώντας τους βοήθεια για την προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης.
Το 1818, οι Φιλικοί προσέγγισαν τον Ιωάννη Καποδίστρια -ο οποίος ήταν τότε υπουργός Εξωτερικών του ρώσου Τσάρου Αλεξάνδρου-, ζητώντας του να αναλάβει την αρχηγία της οργάνωσης, ο ίδιος όμως αρνήθηκε. Έτσι, αποφάσισαν να απευθυνθούν στο Φαναριώτη πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη, ανώτατο αξιωματικό του ρωσικού στρατού, ο οποίος και αποδέχθηκε την πρόταση τον Απρίλιο του 1820.
Τι έγινε το 1821
Ο Υψηλάντης αποφάσισε να αρχίσει την επανάσταση από τις παραδουνάβιες περιοχές της Μολδοβλαχίας, που απολάμβαναν μεγαλύτερη ανεξαρτησία και στις οποίες απαγορευόταν η παραμονή του οθωμανικού στρατού.
Μάλιστα, στην περιοχή αυτή, μεγάλο μέρος των ηγεμονιών συνίστατο από μέλη της φαναριώτικης αριστοκρατίας, με τα οποία είχε ήδη έρθει σε επαφή η Φιλική Εταιρεία.
Έτσι, τον Φεβρουάριο του 1821, μια μικρή ομάδα ανδρών επιτέθηκε στο Γαλάτι, όπου και υπερίσχυσαν των λίγων μουσουλμάνων του χωριού. Την επόμενη μέρα, οι Έλληνες πέρασαν στο Ιάσιο όπου ο Υψηλάντης κάλεσε σε επανάσταση τους Έλληνες της Μολδοβλαχίας και μαζί με τον ηγεμόνα της περιοχής, Μιχαήλ Σούτσο, συντόνισε την επίθεση, κατά την οποία οι Τούρκοι παρέδωσαν τα όπλα και στην συνέχεια θανατώθηκαν. Μέσα σε μια εβδομάδα, ο Υψηλάντης κατόρθωσε να συγκεντρώσει ένα σώμα 7.000 στρατιωτών.
Μέσα στον επόμενο μήνα, η Φιλική Εταιρεία είχε δημιουργήσει πολλαπλές επαναστατικές εστίες σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Τελικά, η εκστρατεία του Υψηλάντη απέτυχε στην Ήπειρο, ωστόσο οι επαναστάτες υπερίσχυσαν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλαδα, καθώς και σε πολλά νησιά του Αιγαίου, με τη βοήθεια του ισχυρού τους στόλου.
Αν και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αφόρισε τους επαναστάτες, οι οθωμανικές αρχές δεν δίστασαν να σφαγιάσουν μεγάλο αριθμό αμάχων, μεταξύ των οποίων βρισκόταν και ο Πατριάρχης Γρηγόριος.
Οι σημαντικότερες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης
Τον πρώτο καιρό της Επανάστασης, οι Οθωμανοί είχαν πολλά ανοιχτά μέτωπα πέρα από αυτό στην Ελλάδα και έτσι οι Έλληνες κατάφεραν να επωφεληθούν από την αδυναμία τους να επικεντρωθούν στην Ελληνική Επανάσταση.
Έτσι, μέσα στα δύο πρώτα χρόνια από την έναρξη της επανάστασης, οι ελληνικές δυνάμεις κατάφεραν να νικήσουν τα στρατεύματα του Σουλτάνου και να οργανωθούν πολιτικά.
Καθοριστική ήταν η μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, το Μάιο του 1821, όπου ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κατάφερε να νικήσει τον στρατό του Ομέρ Βρυώνη (ο οποίος είχε μόλις ανασκολοπήσει τον Αθανάσιο Διάκο), με μόλις 120 άνδρες. Στο τέλος της σύγκρουσης, οι Τούρκοι μετρούσαν περισσότερους από 300 νεκρούς και 600 τραυματίες, ενώ οι Έλληνες μόνο 6 νεκρούς.
Λίγες μέρες έγινε και η μάχη στο χωριό Βαλτέτσι της Μαντινείας υπό την ηγεσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, η οποία έχει μείνει στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες νίκες των Ελλήνων. Εκεί, έπειτα από 23 ώρες αντίστασης, οι Έλληνες (με μόλις 4 νεκρούς και 17 τραυματίες) τελικά κατάφεραν να τρέψουν τους Τούρκους (οι οποίοι μετρούσαν πάνω από 500 νεκρούς και 600 τραυματίες) σε φυγή.
Πιο αναλυτικά τα γεγονότα της Μάχης του Βαλτετσίου:
Μια από τις πιο πολυτραγουδισμένες νίκες των Ελλήνων επαναστατών ήταν φυσικά και η άλωση της Τριπολιτσάς, που έλαβε χώρα στις 23 Σεπτεμβρίου 1821. Ο Ελληνικός στρατός πολιορκούσε για μήνες την πόλη από τέσσερα μέτωπα, σχηματίζοντας έναν κλοιό από 15.000 άνδρες.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Χαριλάου Τρικούπη, το πρωί εκείνης της ημέρες 50 άνδρες ανέβηκαν με δική τους πρωτοβουλία στο τείχος, πατώντας ο ένας πάνω στους ώμους του άλλου, και άνοιξαν την πύλη, υψώνοντας την ελληνική σημαία. Αμέσως, οι Οθωμανοί σήμαναν συναγερμό, όμως οι επαναστάτες άνοιξαν κι άλλες πύλες, ορμώντας μέσα στην Τριπολιτσά. Η σφαγή που ακολούθησε περιεγράφηκε από τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη με τα εξής λόγια: «Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη… Το ασκέρι όπου ήτον μέσα, το ελληνικό, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άντρες, τριάνταδύο χιλιάδες».
Ο οπλαρχηγός Παναγιώτης Κεφάλας σηκώνει τη σημαία της ελευθερίας στα τείχη της Τριπολιτσάς:
Γνωστή και ως Σφαγή του Δράμαλη, η Μάχη στα Δερβενάκια τον Ιούλιο του 1822 ήταν και εκείνη που ανέδειξε τον Κολοκοτρώνη ως «Αρχιστράτηγο της Πελοποννήσου» και τον Νικηταρά ως «Τουρκοφάγο». Οι Έλληνες οπλαρχηγοί αναμετρήθηκαν με το τεράστιο στρατό (25.00 άνδρες) του Μαχμούτ Πασά Δράμαλη, ο οποίος είχε στρατοπεδεύσει στην Κόρινθο με στόχο να καταλάβει ξανά τη Τριπολιτσά και να καταπνίξει την επανάσταση στην Πελοπόννησο. Στα στενά των Δερβενακίων έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 3.000 άνδρες.
Φυσικά, εκτός από τις ένδοξες νίκες, οι Έλληνες ήρθαν και αντιμέτωποι με μια σειρά από αιματηρές ήττες, όπως ήταν η καταστροφή των Ψαρών, που σημειώθηκε στη Χίο τον Ιούνιο του 1824, με περισσότερους από τους μισούς Ψαριανούς να βρίσκουν τραγικό θάνατο. Αν και επρόκειτο για ένα μικρό χωριό, τα Ψαρά αποτελούσαν μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις της Ελλάδας και ανέδειξαν ξακουστούς καπεταναίους όπως ο Κανάρης και ο Παπανικολής.
Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Σουλτάνος αποφάσισε να σβήσει το νησί από το χάρτη, στέλνοντας έναν τεράστιο στόλο, 200 σχεδόν πλοίων με 10.000 περίπου άνδρες. Οι Τούρκοι επιβιβάστηκαν στο νησί και άρχισαν ανελέητα να σφάζουν τους κατοίκους, οι οποίοι κατόρθωσαν να αντισταθούν περίπου για δύο ημέρες. Τελικά, όταν ο οθωμανικός στρατός έκανε έφοδο στο κάστρο του νησιού, οι Έλληνες με γενναιότητα έβαλαν φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχθηκαν, παίρνοντας μαζί τους και όμως και αρκετούς κατακτητές.
Η καταστροφή των Ψαρών, όπως αποτυπώθηκε από τον Νικόλαο Γκύζη, μεταξύ 1896-1898:
Μια ακόμα οδυνηρή ήττα για την ελληνική πλευρά ήταν και εκείνη στο χωριό Πέττα, κοντά στην Άρτα, όπου περίπου το ένα δεύτερο του επτανησιακού στρατού σκοτώθηκε, με τον τραγικό απολογισμό της μάχης να οδηγεί στην αναγκαστική συνθηκολόγηση των Σουλιωτών.
Η Έξοδος του Μεσολογγίου
Δε μπορούμε να παραλείψουμε την ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου, τον Απρίλιο του 1826, που ενέπνευσε καλλιτέχνες και ποιητές από ολόκληρη την υφήλιο, καθώς και την υποστήριξη των δυτικών δυνάμεων. Το Μεσολόγγι ήταν μια καλά οχυρωμένη πόλη με πολλά φυσικά πλεονεκτήματα και, έτσι, η πολιορκία του κράτησε σχεδόν έναν χρόνο. Μέσα στο Μεσολόγγι βρίσκονταν περίπου 10.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 4.000 πολεμιστών, αλλά και χιλιάδων αμάχων.
Ο οθωμανικός στρατός ήταν τεράστιος, αλλά τα τρόφιμα είχαν εκλείψει από την πόλη και έτσι οι πολυορκημένοι αποφάσισαν να καταστρώσουν το σχέδιο της εξόδου τους, προτιμώντας να πεθάνουν πολεμώντας, παρά από την πείνα. Το ρίσκο βέβαια ήταν τεράστιο, καθώς τα γυναικόπαιδα ήταν πολλά και οι ένοπλοι δε θα μπορούσαν να τους προστατεύσουν όλους, όμως δεν υπήρχε άλλη επιλογή.
Ιστορική αναδρομή της Εξόδου του Μεσολογγίου:
Έτσι, οι Έλληνες αποφάσισαν να επιχειρήσουν την έξοδό τους τη νύχτα της 10ης Απριλίου προς την 11η, Κυριακή των Βαΐων, χωρίζοντας τον πληθυσμό σε τρεις φάλαγγες: οι δύο θα σχηματίζοντας αποκλειστικά από αγωνιστές και η τρίτη θα περιλάμβανε τον άμαχο πληθυσμό, που θα έβγαινε από τις τάπες του Μονταλαμπέρ και του Στουρνάρη, όπου οι Τούρκοι δεν είχαν κάνει οχυρωματικά έργα. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ωστόσο, το σχέδιο των επαναστατών φαίνεται να προδόθηκε και σύντομα άρχισαν οι συνεχείς βομβαρδισμοί της πόλης.
Οι μάχες που ακολούθησαν ήταν τρομακτικές, με την έξοδο του Μεσολογγίου να συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα γεγονότα της παγκόσμιας στρατιωτικής ιστορίας. Σύμφωνα με την καταγραφή του Τζορτζ Φίνλεϊ, οι πεσόντες έφτασαν τους 4.000, ενώ φαίνεται να αιχμαλωτίστηκαν γύρω στους 3.000 Έλληνες. Οι διασωθέντες υπολογίζονται στους 2.000.
Όπως και να ‘χει, μέχρι τα ξημερώματα της 12ης Απριλίου, μοναδική εστία αντίστασης στο Μεσολόγγι ήταν ο Ανεμόμυλος, μέσα στον οποίο οι αγωνιστές κλείστηκαν και πολέμησαν για δύο μερόνυχτα. Όταν τα πολεμοφόδια και οι υπόλοιπες προμήθειες σώθηκαν, τότε οι ίδιοι έβαλαν φωτιά σε ένα βαρέλι με μπαρούτι και ανατινάχθηκαν. Το Μεσολόγγι είχε πέσει…
Εμφύλιοι πόλεμοι
Ήδη από τους πρώτους μήνες της Επανάστασης του 1821, το χάσμα μεταξύ της δημοκρατικής παράταξης (Φιλικοί) και της ολιγαρχικής παράταξης (Κοτζαμπάσηδες του Μοριά) είχε γίνει εμφανές.
Έτσι, οι Έλληνες χωρίστηκαν: από τη μια πλευρά είχαμε τους μεγάλους οπλαρχηγούς της Πελοποννήσου, τους λεγόμενους «Αντικυβερνητικούς», ή αλλιώς «Δημοκρατικούς» και από την άλλη τους «Κυβερνητικούς» ή Κοτζαμπάσηδες, οι οποίοι συνίστατο από τους σημαντικούς πολιτικούς του Μοριά και των νησιών. Βέβαια, υπήρχαν και οι Υδραίοι καραβοκύρηδες που συνεργάζονταν με τους Ρουμελιώτες και αποφάσισαν να συμμαχήσουν με την ολιγαρχική παράταξη.
Οι μεν «Αντικυβερνητικοί» κατηγορούσαν τους Κοτζαμπάσηδες πως ήθελαν να παραδώσουν τη χώρα στους Άγγλους και οι δε «Κυβερνητικοί» έψεγαν τους στρατιωτικούς -που αποτελούσαν τη ραχοκοκκαλιά των πρώτων- για δικτατορικές τάσεις.
Καθοριστικό ρόλο στην κλιμάκωση της κατάστασης διαδραμάτισε η Εθνοσυνέλευση του Άστρους Κυνουρίας τον Απρίλιο του 1823, οπότε και με ευκολία επικράτησαν οι «Κυβερνητικοί», οι οποίοι κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου. Ο Κολοκοτρώνης μπορεί να ήταν η ψυχή των «Αντικυβερνητικών» (και της επανάστασης), αλλά οι δυνάμεις που των υποστήριζαν ήταν περιορισμένες.
Ο εμφύλιος πόλεμος, που τελικά οδήγησε στη δολοφονία του Οδυσσέα Ανδρούτσου και τη φυλάκιση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, βρισκόταν πια προ των πυλών.
Η ανεξαρτησία της Ελλάδας
Μέχρι και την τελευταία μεγάλη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης στην Πέτρα της Βοιωτίας (Σεπτέμβριος 1829), οι αγωνιστές συνέχισαν τις ηρωικές τους εξεγέρσεις απτόητοι.
Η τελική ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους αναγνωρίστηκε το 1830, με το πρωτόκολλο του Λονδίνου, με τα σύνορα να οριστικοποιούνται το 1832, στη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού Κόλπου.
Βέβαια, η οικοδόμηση του ελληνικού κράτους είχε ήδη ξεκινήσει με την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια στις αρχές του 1828, ο οποίος και ανακηρύχθηκε σε Κυβερνήτη της Ελλάδας από την εθνοσυνέλευση. Ο ίδιος, μέχρι τη δολοφονία του, το 1831, ασχολήθηκε με την αναδιοργάνωση του νεοσύστατου κράτους και την προώθηση των ελληνικών θέσεων στο εξωτερικό.
Προσωπογραφία Ιωάννη Καποδίστρια από τον Διονύσιο Τσόκο (1820 -1862):
Τελικά, ως επίσημο πολίτευμα στην Ελλάδα θεσπίστηκε η μοναρχία, με τον Βαυαρό πρίγκιπα Όθωνα να φτάνει στην Ελλάδα το 1833.
Γιατί γιορτάζουμε την Ελληνική Επανάσταση στις 25 Μαρτίου
Μολονότι οι περισσότεροι συμφωνούν πως η Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησε στις 21 Φεβρουαρίου του 1821, ως εθνική ημέρα εορτασμού της έναρξης του απελευθερωτικού αγώνα καθιερώθηκε η 25η Μαρτίου.
Η ημερομηνία αυτή θεσπίστηκε από το βασιλιά Όθωνα, το 1838, και υποστηρίχθηκε από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και την Φιλική Εταιρεία.
Ο σκοπός πίσω από αυτή την απόφαση οφείλεται στο γεγονός ότι η 25η Μαρτίου συνέπιπτε με τη μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, με τον οποίο θεωρήθηκε καλή ιδέα να συνδεθεί η Ελληνική Επανάσταση, προκειμένου να τονωθεί το εθνικό φρόνημα του μέχρι πρότινος υποδουλωμένου ελληνικού λαού.
Οι σημαντικότερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης:
Πηγή:ieidiseis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου