Σαν άλλη... τρόικα πουλάει η Pfizer τα εμβόλιά της

Στην προσπάθεια να αποφύγει τις ευθύνες του για τη φονική διαχείριση της πανδημίας, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο δημοσιοποίησε το άκρως εμπιστευτικό συμβόλαιο της χώρας του με την Pfizer για προμήθεια εμβολίων, αποκαλύπτοντας ανατριχιαστικούς όρους που θυμίζουν μνημόνιο δανεισμού, όπως... εκχώρηση δημόσιας περιουσίας της χώρας!

Πιστεύεται πως είναι πρώτη φορά στα χρονικά που βγαίνει στη δημοσιότητα ένα απόρρητο συμβόλαιο μεταξύ ενός κράτους και μιας φαρμακευτικής εταιρείας. Αυτό από μόνο του θα αρκούσε για να προκληθεί πάταγος. Στην προκειμένη περίπτωση ωστόσο αυτό που εξοργίζει είναι οι… μνημονιακοί όροι που αξίωσε ο φαρμακευτικός κολοσσός της Pfizer από την κυβέρνηση της Βραζιλίας (και πιθανότατα άλλων χωρών) για να της πουλήσει τα εμβόλιά του κατά του νέου κορονοϊού.

Πέρα από σκάνδαλα διαφθοράς στην προμήθεια κινεζικού εμβολίου και -πάνω απ’ όλα- τις εγκληματικές ευθύνες του για την εθνική τραγωδία με τους 575.000 και πλέον νεκρούς από Covid-19, ο ακροδεξιός Βραζιλιάνος πρόεδρος, Ζαΐρ Μπολσονάρο, κατηγορείται πως συνέβαλε καθοριστικά στο αργόσυρτο εμβολιαστικό πρόγραμμα της χώρας, κωλυσιεργώντας να παραγγείλει τα σωτήρια σκευάσματα και καθυστερώντας ειδικά να ολοκληρώσει τις σκληρές διαπραγματεύσεις με την Pfizer.

Περνώντας τώρα στην αντεπίθεση εν μέσω έρευνας σε βάρος του στο Κογκρέσο, ο Μπολσονάρο πασχίζει να βγει λάδι και να επιρρίψει την ευθύνη στη φαρμακευτική εταιρεία, με το βραζιλιάνικο υπουργείο Υγείας να αφήνει να διαρρεύσει -κατά παράβαση μάλιστα της ρήτρας εμπιστευτικότητας που εμπεριέχει- το συμβόλαιο με την Pfizer που υπογράφτηκε τον περασμένο Μάρτιο για την προμήθεια 100 εκατομμυρίων δόσεων.

Από αυτό προκύπτει ότι κάθε δόση αγοράστηκε για 10 δολάρια, σε τιμή δηλαδή 2,3 φορές χαμηλότερη από όσα φέρεται να πληρώνει η Ε.Ε. για το ίδιο σκεύασμα (23,15 δολάρια). Οπως δήλωσε μάλιστα στην Guardian ο επιφανής δικηγόρος (συνήγορος του ιδρυτή των WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ) και πολιτικός ακτιβιστής, Χουάν Μπράνκο, που πόσταρε το επίμαχο συμβόλαιο στο twitter, το Imperial College του Λονδίνου έχει υπολογίσει την τιμή παραγωγής της δόσης του εμβολίου των Pfizer/BioNTech σε λιγότερο από ένα δολάριο. Ακόμα κι αν φτάνει με τους φόρους και άλλα κόστη σε λιγότερο από δύο δολάρια, είναι προφανές πως εγείρονται αμείλικτα ερωτήματα τόσο για την αισχροκέρδεια των φαρμακευτικών όσο και για «την ικανότητα των διαπραγματευτών της Ε.Ε. να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των πολιτών της».

Αξιωματούχοι του ευρωπαϊκού μπλοκ έχουν αποδώσει την ακριβότερη τιμή στους σκληρότερους όρους της νέας συμφωνίας-μαμούθ («του μεγαλύτερου συμβολαίου προμήθειας στην ιστορία της φαρμακοβιομηχανίας», σύμφωνα με την BioNTech) που κλείστηκε με τις δύο εταιρείες για την αγορά έως και 1,8 δισεκατομμυρίου δόσεων στο πλαίσιο του αμφιλεγόμενου ενισχυτικού εμβολιασμού. Πόσο χοντρό είναι το «παιχνίδι» με τα εμβόλια καταδεικνύεται πάντως και από την «επιτυχία» της κυβέρνησης Μπολσονάρο να ρίξει την τιμή, δίνοντας όμως σε αντάλλαγμα νομική ασυλία στις εταιρείες για τυχόν δικαστικές προσφυγές πολιτών λόγω ενδεχόμενων σοβαρών παρενεργειών του εμβολίου.

Ηδη από τον Ιανουάριο το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας είχε βγάλει ανακοίνωση για το θέμα, συνοδευόμενη από αποσπάσματα του -υπό συζήτηση τότε- συμβολαίου. Οι «άδικες και καταχρηστικές ρήτρες» που προτείνονταν από την Pfizer -υποστήριζε το υπουργείο- «δημιουργούν εμπόδιο στη διαπραγμάτευση και την αγορά». Παρέθετε λοιπόν συγκεκριμένα παραδείγματα απαιτήσεων, αποκαλύπτοντας όρους που θυμίζουν… μνημόνιο και αποικιοκρατία.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

● «Η Βραζιλία να αποκηρύξει την κυριαρχία περιουσιακών της στοιχείων στο εξωτερικό προς όφελος της Pfizer ως εγγύηση πληρωμής, καθώς και να θεσπίσει ένα ταμείο εγγυήσεων με ποσά κατατεθειμένα σε λογαριασμό του εξωτερικού».

● «Αν προκύψει καθυστέρηση στην παράδοση, δεν υπάρχει πρόστιμο».

● «Να αφαιρεθεί η βραζιλιάνικη δικαιοδοσία και νομοθεσία με τη σύσταση μιας συμφωνίας διαιτησίας υπό τη νομοθεσία της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ».

● «Να υπογραφεί εξαίρεση νομικής ευθύνης για κάθε πιθανή παρενέργεια του εμβολίου, απαλλάσσοντας την Pfizer από οποιαδήποτε αστική ευθύνη για σοβαρές παρενέργειες που εγείρονται από τη χρήση του εμβολίου, επ’ αόριστον»!

Απ’ ό,τι φαίνεται, οι δύο πρώτοι όροι μετριάστηκαν εν τέλει, αλλά οι δύο τελευταίοι έγιναν δεκτοί προκειμένου να αγοραστούν φθηνότερα οι δόσεις. Οπως ανέφερε τον Φλεβάρη το Bureau of Investigative Journalism, αξιωματούχος που ήταν παρών στις διαπραγματεύσεις αδιευκρίνιστης χώρας της Νότιας Αμερικής είχε περιγράψει τις απαιτήσεις της Pfizer ως «μπούλινγκ υψηλού επιπέδου», λέγοντας χαρακτηριστικά πως η κυβέρνηση εκείνης της χώρας ένιωθε πως «την κρατούσαν [όμηρο] για λύτρα» στην προσπάθειά της να αποκτήσει πρόσβαση σε φαρμακευτικά σκευάσματα που σώζουν ζωές...

Βίκυ Καπετανοπούλου

Εφημερίδα των Συντακτών