Τα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που ξεσκεπάζουν τις ευθύνες του Κίσινγκερ για την τραγωδία της Κύπρου
Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών ο Χένρι Κίσινγκερ, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί των ημερών του Ρίτσαρντ Νίξον και του Τζέραλντ Φορντ στην προεδρία.
Τον θάνατό του ανακοίνωσε το ίδρυμα που ίδρυσε ο ίδιος και φέρει το όνομά του.
Βασικός διαμορφωτής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τα χρόνια του ψυχρού πολέμου, ο Χένρι Κίσινγκερ, γόνος οικογένειας Γερμανοεβραίων, «πέθανε στο σπίτι του στο Κονέτικατ», διευκρίνισε η ίδια πηγή.
Πιστώθηκε την προσέγγιση με τη Μόσχα και με το Πεκίνο, όμως η εικόνα του αμαυρώθηκε εξαιτίας της εμπλοκής του σε τραγικά γεγονότα, πάνω απ’ όλα στο πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 στη Χιλή.
Ένδειξη της αύρας και της επιρροής του: παρά την πολύ προχωρημένη του ηλικία, τον συμβουλευόταν συχνά μεγάλο μέρος της πολιτικής ελίτ των ΗΠΑ, κι όχι μόνο, ενώ όχι σπάνια τον υποδέχονταν στο εξωτερικό αρχηγοί κρατών.
Στο τελευταίο του μείζον ταξίδι, τον Ιούλιο επισκέφθηκε το Πεκίνο, για να συναντηθεί με τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Ο τελευταίος εξήρε τον «θρυλικό διπλωμάτη» ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην προσέγγιση της Κίνας και των ΗΠΑ τα χρόνια του 1970.
Ουδείς άλλος σημάδεψε όσο αυτός την αμερικανική εξωτερική πολιτική το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Φημισμένος για τις απαράμιλλες διαπραγματευτικές του ικανότητες, ο Χένρι Κίσιντζερ ταυτόχρονα συχνά επεδείκνυε ροπή στον αυταρχισμό.
Η πορεία της ζωής του
Ο πραγματιστής πολιτικός που πιστώνεται την «αμερικανική Realpolitik» ήταν πάντα αληθινό «γεράκι» της Ουάσιγκτον — υπήρξε περίπλοκη προσωπικότητα, που γεννούσε τόσο θαυμασμό όσο και μίσος.
Ο ναζισμός σημάδεψε ανεξίτηλα τον νεαρό Γερμανοεβραίο Χάιντς Άλφρεντ Κίσιντζερ, που γεννήθηκε την 27η Μαΐου 1923 στη Φουρτ (Βαυαρία): στα 15 του, μετατρεπόταν σε πρόσφυγα στις ΗΠΑ μαζί με την οικογένειά του. Αφού απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα στα 20 του χρόνια, θα κατατασσόταν στον στρατό και θα υπηρετούσε στην Ευρώπη, κυρίως στη στρατιωτική αντικατασκοπεία, λόγω των άπταιστων γερμανικών του. Παρασημοφορήθηκε για τη δράση του.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιθυμώντας διακαώς να συνεχίσει τις σπουδές του, μπήκε στο Χάρβαρντ — από όπου βγήκε με πτυχίο στις διεθνείς σχέσεις, προτού γίνει μέλος του διδακτικού προσωπικού και της διεύθυνσης του πασίγνωστου πανεπιστημίου. Εκείνη την περίοδο, οι Δημοκρατικοί πρόεδροι Τζον Κένεντι και Λίντον Τζόνσον άρχιζαν να συμβουλεύονται ολοένα συχνότερα τον λαμπρό —και ιδιαίτερα φιλόδοξο— καθηγητή.
Όμως ο διοπτροφόρος πανεπιστημιακός δεν θα μετατρεπόταν σε παγκόσμια μορφή της διπλωματίας παρά την περίοδο του Ρίτσαρντ Νίξον, όταν αρχικά έγινε σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου και κατόπιν υπουργός Εξωτερικών — κατείχε και τις δύο θέσεις από το 1973 ως το 1975, ενώ παρέμεινε ΥΠΕΞ υπό τον Τζέραλντ Φορντ, ως το 1977.
Έθεσε σε εφαρμογή την αμερικανική Realpolitik, επιδιώκοντας την αποκλιμάκωση των εντάσεων με τη σοβιετική ένωση και την προσέγγιση με την Κίνα του Μάο, όπου πήγε επανειλημμένα —με άκρα μυστικότητα— για να προετοιμάσει την ιστορική επίσκεψη του προέδρου Νίξον στο Πεκίνο το 1972.
Διεξήγαγε εξάλλου, επίσης με άκρα μυστικότητα, ενώ βομβαρδιζόταν ανηλεώς το Ανόι, διαπραγματεύσεις για να τερματιστεί ο πόλεμος του Βιετνάμ.
Τα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ξεσκεπάζουν τις ευθύνες του Κίσινγκερ για την τραγωδία της Κύπρου
Για την Ελλάδα και την Κύπρο όμως το όνομα του Κίσινγκερ συνδέθηκε με την τουρκική εισβολή το 1974 για τη χαρακτηριστική αδράνειά του ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Επίσημα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που πλέον έχουν αποδεσμευθεί αποδεικνύουν τον σκοτεινό ρόλο που διατήρησε ως την τραγωδία της Κύπρου.
Σε δημοσίευμα του propago.gr που υπογράφει ο πανεπιστημιακός Θεόδωρος Χαραλάμπους, παρατίθενται αντιπροσωπευτικά τηλεγραφήματα που επιβεβαιώνουν την έγκαιρη γνώση που είχε ο Χένρι Κίσινγκερ
για την εισβολή, την αδράνεια και αδιαφορία των ΗΠΑ να παρέμβουν προς
την Τουρκία, για αποτροπή της εισβολής, την παραπλάνηση με την επιβολή
της «αυτοσυγκράτησης» προς τη Χούντα και αύτη προς την Εθνική Φρουρά, με
προφορική διαταγή! Ακόμη μερίμνησαν όπως μηδενιστή η πιθανότητα
εμπλοκής της Ελλάδας στις πολεμικές επιχειρήσεις, με τον εκβιασμό της
διακοπής στρατιωτικής βοήθειας (από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα), ενώ δεν έπραξαν το ίδιο προς την Τουρκία που εισέβαλε στην Κύπρο. Ακόμη και για την κατάπαυση του πυρός έγινε συμφωνία, παρασκηνιακά, από τον Κίσινγκερ και τον Ετζεβιτ, αφού είχαν επιτευχθεί οι στόχοι του Τουρκικού Επιτελείου με την εδραίωση του προγεφυρώματος στο πέντε μίλι.
Τηλεγράφημα 19.7.1974, ώρα 06.53 (Παρασκευή): Από τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Άγκυρα προς τον Χένρι Κίσινγκερ, τον Τζο Σίσκο και αρκετούς άλλους αποδέκτες αναφορικά με τις πρώτες δηλώσεις του Πρωθυπουργού της Τουρκίας, με την επιστροφή του από το Λονδίνο. Ο πρέσβης αναφέρει σχετικά: «Η αναφορά του Ετσεβίτ για τις «24 ώρες» ίσως συνδέεται εν μέρει με τη συνεδρίαση του Κοινοβουλίου που έχει προγραμματιστεί για το απόγευμα της 20ης Ιουλίου. Ωστόσο, πολλοί άλλοι παράγοντες αναμφίβολα παίζουν επίσης ρόλο: 1. Οι στρατιωτικές προετοιμασίες για επέμβαση βρίσκονται τώρα στο αποκορύφωμα και δεν μπορεί να διατηρηθεί για πολύ αυτή η κατάσταση χωρίς επιδείνωση. 2. Η πάροδος του χρόνου θα αποδυνάμωνε την πιθανότητα παρέμβασης και αυτό θα μείωνε την πίεση που μπορούν να ασκήσουν οι Τούρκοι για ευνοϊκή λύση για αυτούς. 3.Η καθυστέρηση θα έδινε περισσότερο χρόνο στην Ελληνική πλευρά να προετοιμαστεί για να αντιταχθεί στην παρέμβαση».
Τηλεγράφημα 20.7.1974, ώρα 003.30 (Σάββατο): Από τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Λευκωσία Ρότζερ Ντέιβις προς τον Χένρι Κίσινγκερ και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και αναφέρει: «Η Ύπατη Αρμοστεία του Ηνωμένου Βασιλείου στην Λευκωσία μόλις ενημερώθηκε από τον Τούρκο Πρέσβη ότι η Κυβέρνηση της Τουρκίας αποφάσισε την στρατιωτική επέμβαση. Μεγάλη Τουρκική Δύναμη βρίσκεται στα ανοιχτά της ακτής και Τουρκικά αεροπλάνα καθ’ οδόν. Αμερικανοί στον Γερόλακκο έχουν δει αεροπλάνα». Και ακολουθεί στις 03.55 νέο τηλεγράφημα που ανέφερε: «Πέφτουν πλέον βόμβες σε Λευκωσία και Κερύνεια».
Τηλεγράφημα 20.7.1974, ώρα 04.10 (Σάββατο): Από το AMEMDZSSY-NICOSIA προς τον Κίσινγκερ όπου αναφέρει: «O Υπουργός Εξωτερικών Δημητρίου μόλις μας ενημέρωσε ότι μίλησε με τον Διοικητή της Εθνικής Φρουράς Γεωργίτση που λέει ότι η Εθνοφρουρά δεν θα πυροβολήσει εάν οι Τούρκοι δεν εισβάλουν ή ανοίξουν πυρ. Εάν ωστόσο επιχειρήσουν να εισβάλουν ή να ανοίξουν πυρ, η Εθνική Φρουρά θα αντεπιτεθεί».
Τηλεγράφημα 20.7.1974, ώρα 04.22 (Σάββατο): Από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προς την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα και τον Λευκό Οίκο όπου βρισκόταν ο Κίσινγκερ λόγω του σκανδάλου Watergate. Αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο του τηλεγραφήματος: «Ο Σίσκο μόλις ανέφερε ότι η Κυβέρνηση της Τουρκίας έχει λάβει οριστική απόφαση να αποβιβάσει δυνάμεις στην Κύπρο, οι πληροφορίες μας είναι οι ίδιες. Θα πρέπει να έρθετε αμέσως σε επαφή με τον Πρωθυπουργό και τον Ιωαννίδη και να τους περάσετε το μήνυμα, από την Τουρκική Κυβέρνηση, ότι τα τουρκικά στρατεύματα δεν θα ανοίξουν πυρ αν δεν το κάνουν οι Έλληνες. Καλούμε τους Έλληνες να επιδείξουν βαθμό αυτοσυγκράτησης».
Τηλεγράφημα 20.7.1974, ώρα 06.34 (Σάββατο): Από το τον Ρόμπερτ Ινγκερσολ, Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, προς το ΝΑΤΟ και αριθμό στρατιωτικών αξιωματούχων όπου ανακοινώνεται η έναρξη της Τουρκικής εισβολής. Αναφέρει στην πρώτη παράγραφο: «Πληροφορούμαστε ότι περίπου στις 22.30, 19 Ιουλίου αναφέρθηκε ότι Τουρκική αμφίβια δύναμη προσέγγισε την Κύπρο βόρεια της περιοχής Κερύνειας. Στις 20 Ιουλίου 02.25, ενημερωθήκαμε για την απόφαση της Τουρκίας να αποβιβάσει δυνάμεις στην Κύπρο. Περίπου 2.000 άνδρες αναφέρεται ότι επιβιβάστηκαν σε σκάφη αποβίβασης και αρκετές εκατοντάδες αερομεταφερόμενες δυνάμεις έχουν αναφερθεί ότι έχουν ριχθεί στη Λευκωσία».
Τηλεγράφημα 20.7.1974, ώρα 08.54 (Σάββατο): Από το τον Ρόμπερτ Ινγκερσολ, (Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ) προς τις Πρεσβείες των ΗΠΑ στην Αθήνα και Άγκυρα και ζητεί από τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Άγκυρα: «Θα πρέπει να ενημερώσετε τους Τούρκους ότι στην Αθήνα είπαν στον Τζο Σίσκο, ότι αν οι Τούρκοι δεν αποσυρθούν αμέσως από το νησί, οι Έλληνες θα κηρύξουν την Ένωση και θα κηρύξουν πόλεμο. Είπαμε στους Έλληνες ότι αν κηρύξουν πόλεμο θα τους κόψουμε κάθε στρατιωτική βοήθεια. Θα πρέπει περαιτέρω να δηλώσετε στους Τούρκους ότι τους ζητάμε επίσημα κατάπαυση του πυρός και ότι ο Σίσκο θα έρθει στην Άγκυρα».
Τηλεγράφημα 20.7.1974, ώρα 13.01 (Σάββατο): Από τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Λευκωσία Ρότζερ Ντέιβις προς τον Κίσινγκερ, το ΝΑΤΟ και άλλους αποδέχτες όπου αναφέρει: «Ο Δημητρίου έδωσε την πληροφορία από την Εθνοφρουρά ότι δεν θα συμφωνούσαν σε κατάπαυση του πυρός στο νησί μέχρι να απομακρυνθούν όλες οι Τουρκικές δυνάμεις».
Τηλεγράφημα (ανακοίνωση) 22.7.1974, ώρα 03.00 (Δευτέρα): Από Χένρι Κίσινγκερ σχετικά με την κατάπαυση του πυρός στην Κύπρο όπου αναφέρει: «Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοινώνει ότι η Κυβέρνηση της Ελλάδας και της Τουρκίας συμφωνούν για την κατάπαυση του πυρός, όπως προβλέπεται από το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας της 20ης Ιουλίου 1974, στις 14.00 GMT στις 22 Ιουλίου. Αυτή η ανακοίνωση θα επιβεβαιωθεί από την Ελληνική και την Τουρκική κυβέρνηση στις 3.00 π.μ. EDT, 9.00 π.μ. ώρα Αθήνας και 10.00 π.μ. ώρα Άγκυρας».
Προηγήθηκε τηλεφωνική συνομιλία του Κίσινγκερ με τον Μπουλεντ Ετζεβιτ, πρωθυπουργό της Τουρκίας την 21.7.1974 στις 11.26 π.μ. και στις 1.25 μ.μ. της ίδιας μέρας. Στο πρώτο τηλεφώνημα ο Ετζεβιτ ζήτησε μικρή ανάπαυλα για να συνεννοηθεί με τον Αρχηγό των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, για την κατάπαυση του πυρός και ανάφερε: «Our Chief of General Staff is here. I will speak with him. We will leave the other subjects and then telephone you say within half an hour».
Το αμφιλεγόμενο Νόμπελ
Η υπογραφή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ήταν αυτό που επικαλέστηκε η επιτροπή όταν το απένειμε το Νόμπελ ειρήνης το 1973 — όμως ο βιετναμέζος ηγέτης Λε Ντικ Το αρνήθηκε να το παραλάβει. Η βράβευση πιθανόν θα παραμείνει η πιο αμφιλεγόμενη στην ιστορία.
Επικριτές του Χένρι Κίσινγκερ για χρόνια απαιτούσαν να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.
Κατήγγειλαν τον σκοτεινό, όχι σπάνια απροκάλυπτο ρόλο του σε αποφάσεις όπως οι μαζικοί βομβαρδισμοί των ΗΠΑ στην Καμπότζη, ή η αμερικανική υποστήριξη στον ινδονήσιο δικτάτορα Σουχάρτο, η εισβολή των δυνάμεων του οποίου στο Ανατολικό Τιμόρ στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 200.000 ανθρώπους το 1975.
Όμως ήταν πάνω απ’ όλα η δράση της CIA στη Λατινική Αμερική, συχνά με προσωπικές του εντολές, αυτή που αμαύρωσε περισσότερο από καθετί άλλο την εικόνα του: ειδικά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1973 στη Χιλή, η κατάληψη της εξουσίας από τον Αουγούστο Πινοτσέτ και ο θάνατος του σοσιαλιστή προέδρου Σαλβαδόρ Αγιέντε.
Στην πορεία των ετών, ήρθαν στο φως απόρρητα έγγραφα που αποκάλυπταν το περίγραμμα και το εύρος αυτού που θα γινόταν γνωστό με την ονομασία «Σχέδιο Κόνδωρ»: σκοπός του ήταν η εξάλειψη των αντιπάλων των στρατιωτικών δικτατοριών στη Λατινική Αμερική τα χρόνια του 1970 και του 1980.
Μολαταύτα, ο συγγραφέας των βιβλίων Διπλωματία (1994) και Παγκόσμια Τάξη (2014), πατέρας δυο παιδιών, παντρεμένος από το 1974 με τη φιλάνθρωπο Νάνσι Μαγκίνες, διατηρούσε ως τον θάνατό του τεράστια επιρροή. Και —φυσικά— παρέμενε γεράκι: τον Ιανουάριο, τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της υποστήριξης στην Ουκρανία, που έπρεπε, κατ’ αυτόν, να γίνει κράτος μέλος του NATO.
Με πληροφορίες από: news247.gr & ieidiseis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου