Η παράδοση μέσα από τους ήχους της γκάιντας θα αναβιώσει και φέτος στο 3ο Φεστιβάλ Γκάιντας, που διοργανώνει ο πολιτιστικός σύλλογος “Ανατολική Ρωμυλία” στα Τρίκαλα Ημαθίας, στις 20 και 21 Αυγούστου, στο προαύλιο του γυμνασίου.
.Η γκάιντα, ένα από τα αρχαιότερα μουσικά όργανα, χρησιμοποιείται κυρίως σε πανηγύρια και διασκεδάσεις, δίνοντας με τον χαρακτηριστικό της ήχο έναν ιδιαίτερο τόνο στα τραγούδια και τους χορούς. Οι γκαϊντατζήδες είναι λίγοι σήμερα στη χώρα μας και, κατά κανόνα, μεγάλης ηλικίας. Η παράδοση όμως δεν φαίνεται να σβήνει, καθώς τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι μαθαίνουν την τέχνη του συγκεκριμένου μουσικού οργάνου.
“Η γκάιντα είναι ένα ελεύθερο πουλί. Δεν φυλακίζεται η μουσική της σε cd και συναυλίες”, σημειώνει ο διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Χάρης Σαρρής, ο οποίος θα είναι παρών στις διήμερες εκδηλώσεις.
Ο μουσικολόγος εκπόνησε το 1995 σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών διδακτορική διατριβή πάνω στην γκάιντα. Όπως αναφέρει, εκείνο το διάστημα το συγκεκριμένο όργανο ήταν στα χέρια μιας χούφτας γερόντων, από τους οποίους ο πιο μικρός ήταν... 70 χρονών.
“Ενδιαφέρον μού προξένησε το γεγονός ότι ενώ οι γκάιντες ήταν παντού, εγώ έβλεπα στη Θράκη να παίζουν περίπου 20 γέροντες. Η γκάιντα ήταν στα φόρτε της μέχρι τη δεκαετία του ’60. Στη συνέχεια την απαξιώσαμε, διότι ήταν το σύμβολο ενός κόσμου από τον οποίο οι περισσότεροι ήθελαν να ξεφύγουν: τη φτώχεια. Πριν από δυο τρία χρόνια που βρήκα και πάλι τους γέροντες, είδα δίπλα τους και μια ομάδα νεαρών ατόμων, ηλικίας από 20 έως 30 ετών”, κατέληξε ο κ. Σαρρής.
Οι επισκέπτες που θα βρεθούν στις 20 και 21 Αυγούστου στα Τρίκαλα του νομού Ημαθίας θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν παραδοσιακές μελωδίες, χορευτικά συγκροτήματα αλλά και το σεμινάριο παραδοσιακών χορών από την περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας με τον επίκουρο καθηγητή ΤΕΦΑΑ του ΑΠΘ Ιωάννη Πραντσίδη. Επιπλέον, τα παιδιά θα μπορούν να κατασκευάσουν παλιά παραδοσιακά παιχνίδια.
Τι είναι η γκάιντα
Η γκάιντα είναι ένα είδος άσκαυλου, δηλαδή ένα είδος μουσικού πνευστού οργάνου, αποτελούμενο από τον ασκό, το επιστόμιο και το τμήμα παραγωγής ήχου. Το τελευταίο απαρτίζεται από δύο ξεχωριστούς αυλούς: ο ένας παράγει τη μελωδία και ο άλλος παράγει έναν φθόγγο που κρατάει το ίσο.
Ο ασκός παρέχει στον αυλό αέρα. Πρόκειται για έναν αεροστεγή σάκο από δέρμα προβάτου ή κατσίκας. Όταν ο ασκός συμπιέζεται από το χέρι του οργανοπαίκτη, ο αέρας αναγκάζεται να περάσει μέσα από τον αυλό για να δημιουργήσει ήχο.
Το επιστόμιο είναι ένας ξύλινος κωνικός σωλήνας, από όπου ο γκαϊντατζής φυσάει και γεμίζει τον ασκό με αέρα. Τα υλικά κατασκευής του επιστόμιου και των αυλών είναι από ξύλο δαμασκηνιάς, κρανιάς ή αμυγδαλιάς.
Ο αυλός για τη μελωδία έχει συνήθως επτά οπές μπροστά και μία πίσω. Είναι κυλινδρικός και μοιάζει με φλογέρα. Το δεύτερο τμήμα παραγωγής ήχου είναι ένας μακρύς σωλήνας χωρίς τρύπες και παράγει ένα μονότονο ήχο.
Οι Μακεδόνες και οι Θρακιώτες τη λένε γκάιντα, οι Νησιώτες τσαμπούνα, οι Κρητικοί ασκομαντούρα και οι Πόντιοι τουλούμι.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου