Τα πάντα για τους έμμισθους και άμισθους Αντιδημάρχους

Το πλήθος και τις κατηγορίες των Αντιδημάρχων, καθώς και το ρόλο τους στο σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων, αναλύει Εγκύκλιος του Υφυπουργού Εσωτερικών, που εκδόθηκε την 7η Απριλίου.

Να σημειωθεί πως στο Παράρτημά της μπορείτε να δείτε Πίνακες με τον αριθμό Αντιδημάρχων – άμισθων και έμμισθων - ανά Δήμο, για ολόκληρη τη Χώρα.

Υπενθυμίζεται ότι με την αριθμ.82/20.8.2019 Εγκύκλιο  με τίτλο “Ορισμός Αντιδημάρχων”, είχε επιχειρηθεί η αποτύπωση και ανάλυση των βασικών παραμέτρων που διέπουν το αξίωμα του Αντιδημάρχου, όπως αυτές οριοθετούνται στο αρ.59 του ν.3852/2010 ως ισχύει. Κατόπιν της θέσης σε ισχύ του ν.4674/2020 , ο Θ.Λιβάνιος έκρινε απαραίτητη την επικαιροποίηση μέρους του περιεχομένου της, με την εκ νέου ενημέρωση της Αυτοδιοίκησης.

Ειδικότερα:

ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΩΝ

Ι] Με τις διατάξεις της παρ.1α του αρ. 177 του ν.4635/2019, προστέθηκε εδάφιο στο τέλος της παρ.2 του αρ. 59 του ν.3852/2010, στο οποίο ορίζεται ότι: «Ειδικά για τη δημοτική περίοδο των Αρχών που εγκαταστάθηκαν την 1.9.2019, ο αριθμός των Αντιδημάρχων δεν μπορεί να είναι μικρότερος από τον αριθμό των Αντιδημάρχων που είχαν ορισθεί κατά την προηγούμενη δημοτική περίοδο και σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 3».  Ως εκ τούτου, για την τρέχουσα και μόνο δημοτική περίοδο (από 1η Σεπτεμβρίου 2019 έως και 31η Δεκεμβρίου 2023), ο αριθμός των ΕΜΜΙΣΘΩΝ Αντιδημάρχων (όπως αυτός έχει υπολογιστεί, σύμφωνα με τα 6 πρώτα εδάφια της παρ.2 του αρ.59 του ν.3852/2010 ως ισχύει), που μπορεί να ορίζονται από τον οικείο Δήμαρχο, προσδιορίζεται εκ νέου ως ακολούθως:

(α) δεν μπορεί να είναι μικρότερος από τον ανώτατο αριθμό των Αντιδημάρχων που αντιστοιχούσε στο Δήμο κατά την προηγούμενη δημοτική περίοδο και

(β) δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 3.

ΙΙ] Επιπλέον της ανωτέρω κατηγορίας έμμισθων Αντιδημάρχων, με τις διατάξεις του αρ.47 του ν.4647/2019, προστέθηκε παρ.7 στο τέλος του αρ.59 του ν.3852/2010, με την οποία δίνεται η δυνατότητα στο Δήμαρχο ορισμού και ΑΜΙΣΘΩΝ Αντιδημάρχων.

Πρόκειται για μια νέα κατηγορία Αντιδημάρχων, των οποίων το αξίωμα είναι τιμητικό και άμισθο, και η οποία θεσπίστηκε για λόγους ενδυνάμωσης της εύρυθμης λειτουργίας των Δήμων και της αποτελεσματικότερης άσκησης των αρμοδιοτήτων του Δημάρχου.  Οι Αντιδήμαρχοι της παρ.7 του αρ. 59 του ν.3852/2010 ως ισχύει, δεν δικαιούνται αντιμισθίας ή οποιασδήποτε άλλης οικονομικής απολαβής (όπως π.χ. εξόδων κίνησης, κ.ά.), και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του αρ.93, παρ.1 του ν.3852/2010 ως ισχύει, περί υποχρεωτικής χορήγησης ειδικής άδειας άνευ αποδοχών για όλο το διάστημα της θητείας τους.  Επομένως, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι που ορίζονται στη θέση των άμισθων Αντιδημάρχων ούτε δικαιούνται ούτε υποχρεούνται να λαμβάνουν ειδική άδεια άνευ αποδοχών από την Υπηρεσία τους και, επομένως, μπορεί να λαμβάνουν το μισθό της Υπηρεσίας τους.

Εύλογο είναι ότι για τον ορισμό τους, αφενός θα πρέπει να τηρούνται οι προϋποθέσεις των παρ.1 (Αντιδήμαρχος δεν μπορεί να οριστεί Σύμβουλος που ανήκει σε διαφορετική Δημοτική Παράταξη από αυτή του Δημάρχου, εάν ο ορισμός δεν εγκριθεί από την πλειοψηφία των Συμβούλων της Παράταξης στην οποία ανήκει ο Σύμβουλος αυτός) και 4 (Η θητεία των Αντιδημάρχων δεν μπορεί να είναι μικρότερη του 1 έτους. Κατά τη διάρκεια της θητείας τους, οι Αντιδήμαρχοι δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι μέλη του Προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου. Η ανάκληση του Αντιδημάρχου είναι δυνατή μετά την πάροδο 6 μηνών από τον ορισμό του, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του Δημάρχου) του αρ.59 του ν.3852/2010, αφετέρου η Απόφαση ορισμού τους, προκειμένου να αποκτήσει νόμιμη υπόσταση, θα πρέπει να δημοσιευθεί κατά τα προβλεπόμενα στην παρ.5 του αρ.59 του ν.3852/2010.

Κατά τα λοιπά, ισχύουν και για την κατηγορία αυτή τα αναφερόμενα στο Κεφ.3 “Θητεία Αντιδημάρχων” της αριθμ. 82/2019 Εγκυκλίου.

Επισημαίνεται, τέλος, ότι ο αριθμός των άμισθων Αντιδημάρχων σε κάθε Δήμο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/3 του ανώτατου αριθμού των έμμισθων Αντιδημάρχων που μπορεί να οριστούν σε κάθε Δήμο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ.2 του αρ.59 του ν.3852/2010 ως ισχύει, ενώ ο αριθμός τους δεν προσμετράται για τον υπολογισμό των θέσεων Ειδικών Συμβούλων - Συνεργατών, κατά την παρ.1 του αρ.163 του ν.3584/2007 ως ισχύει (τελευταίο εδάφιο παρ.7 αρ.59 ν.3852/2010 ως ισχύει).

ΙΙΙ]  Στο Παράρτημα Ι της Εγκυκλίου παρατίθεται επικαιροποιημένος Πίνακας με τον ανώτατο αριθμό Αντιδημάρχων που μπορεί να οριστούν ανά Δήμο καθώς και τον ανώτατο αριθμό έμμισθων και άμισθων Αντιδημάρχων, όπως αυτοί διαμορφώνονται σύμφωνα με τα ανωτέρω.

ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΩΝ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του α’ εδαφίου της παρ.1 του αρ.59 του ν.3852/2010 ως ισχύει, οι Αντιδήμαρχοι επικουρούν τον Δήμαρχο. Επομένως, ο Δήμαρχος δεν υποχρεούται να ορίσει άμισθους και έμμισθους Αντιδημάρχους ίσους με τον ανώτατο αριθμό που αναλογεί στο Δήμο, όπως αυτός αποτυπώνεται στον Πίνακα του Παραρτήματος, καθόσον ο ορισμός τους αποτελεί θέμα κυριαρχικής του επιλογής, με τον νομοθέτη να καθορίζει τον ανώτατο δυνάμενο αριθμό Αντιδημάρχων του Δήμου από κάθε κατηγορία, είτε έμμισθων είτε άμισθων.

Συνεπώς, ο Δήμαρχος ΔΕΝ είναι υποχρεωμένος: 

(i) να εξαντλήσει τον ανώτατο αριθμό έμμισθων Αντιδημάρχων, προκειμένου στη συνέχεια να ορίσει άμισθους Αντιδημάρχους, (ii) να εξαντλήσει τον ανώτατο αριθμό έμμισθων Αντιδημάρχων που δικαιούται, (iii) να εξαντλήσει τον ανώτατο αριθμό άμισθων Αντιδημάρχων που δικαιούται.

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η ως άνω αναφερόμενη ευχέρεια του Δημάρχου κάμπτεται, στις κάτωθι περιπτώσεις:

(α) στην περίπτωση του υποχρεωτικού από τις διατάξεις της παρ.1 («Η Οικονομική Επιτροπή και η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής αποτελούνται από τον Δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν Αντιδήμαρχο ως Πρόεδρο, από 2 ακόμη Αντιδημάρχους ως μέλη οριζόμενα από τον Δήμαρχο…») του αρ.74 του ν.3852/2010 ως ισχύει, ορισμού Αντιδημάρχων για τη νόμιμη συγκρότηση και λειτουργία της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, και

(β) στην περίπτωση των νησιωτικών Δήμων, όπου υφίστανται Κοινότητες οι οποίες εκτείνονται στην εδαφική περιφέρεια ενός νησιού [ Σημειώνεται ότι οι Δήμοι που έχουν νησιωτικές Κοινότητες είναι 5: Δήμος Θήρας (Κοινότητα Θηρασίας), Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων (Κοινότητες Ερεικούσσης, Μαθρακίου, Ωθωνών), Δήμος Κυθήρων (Κοινότητα Αντικυθήρων), Δήμος Λευκάδας (Κοινότητα Καλάμου και Καστού) και Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων (Κοινότητες Δονούσης, Ηρακλείας, Κουφονησίων και Σχοινούσσης.) ] 

Ειδικότερα, από τις διατάξεις της παρ.1 («Στη Δημοτική Κοινότητα που εκτείνεται στην εδαφική περιφέρεια ενός νησιού, ο Δήμαρχος ορίζει Αντιδήμαρχο Σύμβουλο της πλειοψηφίας, ο οποίος έχει εκλεγεί στην εκλογική περιφέρεια όπου ανήκει η νησιωτική Δημοτική Κοινότητα και σε περίπτωση που δεν υπάρχει στην πλησιέστερη εκλογική περιφέρεια…») του αρ.207 του ν.3852/2010 ως ισχύει, προκύπτει ευθέως ότι σε όλους τους ανωτέρω νησιωτικούς Δήμους υποχρεωτικά θα πρέπει να οριστούν Αντιδήμαρχοι στις νησιωτικές κοινότητες για την άσκηση των ρητά οριζόμενων στην ανωτέρω παράγραφο αρμοδιοτήτων (δύνανται να ασκούν και κάθε άλλη αρμοδιότητα που μπορεί να τους μεταβιβάζει με Απόφασή του ο Δήμαρχος, σύμφωνα με το αρ.59 παρ.5 ν.3852/ 2010) και σε περίπτωση που δεν υπάρχει στην πλησιέστερη εκλογική περιφέρεια.