Καύσωνας στην Ευρώπη: Γιατί έχουμε ακραίες θερμοκρασίες - Το φαινόμενο «double jets»

 

 

Ο ακραίος καύσωνας που λαμβάνει χώρα κατά τον Ιούλιο του 2022 στη Δυτική Ευρώπη χαρακτηρίζεται από double jets στην ανώτερη τροπόσφαιρα.

Σε «hot spot» για καύσωνες έχει μετατραπεί η Δυτική Ευρώπη κατά τα τελευταία 42 χρόνια, με τα φαινόμενα να αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση με ρυθμό 3-4 φορές πιο γρήγορο σε σχέση με άλλες περιοχές των μέσων γεωγραφικών πλατών του πλανήτη, σύμφωνα με νέα επιστημονική εργασία που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, με τίτλο «Accelerated western European heatwave trends linked to more-persistent double jets over Eurasia».

Οι συγγραφείς του άρθρου, το οποίο αναδημοσίευσε το Climatebook, μελέτησαν αλλαγές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία ως πιθανό αίτιο των αυξημένων καυσώνων στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, ανέλυσαν δεδομένα για τον αεροχείμαρρο (jet stream), μια ζώνη ισχυρών ανέμων στην ανώτερη τροπόσφαιρα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο αεροχείμαρρος κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο των τελευταίων 42 ετών, διαχωρίζεται πιο συχνά σε δύο ρεύματα αέρα, που πνέουν σε δύο ζώνες στα βόρεια και στα νότια της Ευρώπης (double jets). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, η περιοχή κυρίως της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης να παραμένει για μεγαλύτερα διαστήματα σε μία κατάσταση μειωμένων ανέμων, οι οποίοι ευνοούν την ανάπτυξη ακραία υψηλών θερμοκρασιών.

«Double jets» πίσω από τον ακραίο καύσωνα στην Ευρώπη

Η περιοχή αυτή βρίσκεται κανονικά υπό την επίδραση ενός πιο ισχυρού αεροχειμάρρου που πνέει από τον Βόρειο Ατλαντικό προς την ηπειρωτική Ευρώπη, ευννοώντας την πιο γρήγορη εναλλαγή καιρικών συστημάτων και κρατώντας την περιοχή πιο δροσερή. Με την επικράτηση των double jets η κατάσταση αυτή αλλάζει και γι’ αυτό έχουμε περισσότερους καύσωνες.

Βασισμένοι σε αυτά τα αποτελέσματα, οι ερευνητές βρήκαν πως η αύξηση των παρατεταμένων επεισοδίων double jets μπορεί να εξηγήσει έως και 30% της επιπλέον (αφού αφαιρεθεί η μέση αύξητική τάση των μέσων γεωγραφικών πλατών) αυξητικής τάσης των ακραίων θερμοκρασιών στην Ευρώπη και έως 100% αυτής στη δυτική Ευρώπη. Ο ακραίος καύσωνας που λαμβάνει χώρα κατά τον Ιούλιο του 2022 στη Δυτική Ευρώπη χαρακτηρίζεται από double jets στην ανώτερη τροπόσφαιρα, που πιθανότατα συμβάλουν στην έκταση και την ένταση του καύσωνα.

Η αιτία πίσω από την αύξηση στη συχνότητα και διάρκεια των double jets πιθανότατα σχετίζεται με την ανθρωπογενή υπερθέρμανση του πλανήτη, καθώς αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την πιο γρήγορη θέρμανση των περιοχών που βρίσκονται γύρω από τον Αρκτικό Κύκλο.

Σε εκείνες τις περιοχές η γη θερμαίνεται με πολύ γρήγορο ρυθμό, αλλά ο ωκεανός με χαμηλότερο (λόγω της μεγάλης θερμοχωρητικότητάς του αλλά και επειδή η επιπλέον ενέργεια χρησιμοποιείται για το λιώσιμο των πάγων). Σαν αποτέλεσμα ευνοείται ο σχηματισμός και η αυξημένη διάρκεια του πολικού αεροχειμάρρου στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη που είναι το αποτέλεσμα των μεγάλων θερμοκρασιακών διαφορών που παρατηρούνται εκεί.

_{Τάσεις στη συχνότητα και την ένταση των ημερών καύσωνα στα μέσα γεωγραφικά πλάτη του βορείου ημισφαιρίου.
Οι κατανομές των τάσεων στα πάνελ (b) και (d) αναδεικνύουν την Ευρώπη σα hot spot καυσώνων σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές των μέσων γεωγραφικών πλατών.
Πηγή εικόνας: Nature}

Πώς μπορεί η υπερβολική ζέστη να γίνει θανατηφόρα

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, οι πιο άμεσοι κίνδυνοι είναι η θερμοπληξία και η θερμική εξάντληση, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες - ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων και των ατόμων που ασκούνται ή εργάζονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Καθώς η ζέστη αυξάνεται, η εφίδρωση αυξάνεται ώστε να δροσίσει το σώμα με εξάτμιση. Επίσης, τα αιμοφόρα αγγεία κοντά στο δέρμα διαστέλλονται επιτρέποντας στο αίμα να μετακινηθεί από τον πυρήνα του σώματος προς τα άκρα του.

Χωρίς επανυδάτωση αυτό μπορεί να επιβαρύνει επιπλέον την καρδιά και να σημαίνει ότι η αρτηριακή πίεση πέφτει επικίνδυνα χαμηλά - οδηγώντας σε ανεπάρκεια οργάνων σε ακραίες περιπτώσεις. Επίσης, όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος υπερβαίνει τους 37,5 C του σώματος, η ίδια η εφίδρωση γίνεται λιγότερο αποτελεσματική.

«Ο ιδρώτας εξατμίζεται από τη θερμότητα του αέρα, όχι από το σώμα. Επομένως, η εφίδρωση δεν είναι τόσο αποτελεσματική για να μας δροσίσει», δήλωσε ο Δρ Simon Cork, ανώτερος λέκτορας φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin. Η θερμοπληξία συμβαίνει όταν το σώμα δεν μπορεί πλέον να διατηρήσει τη θερμοκρασία του και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του εγκεφάλου και των οργάνων, χωρίς να επιδέχεται ταχεία θεραπεία.

Όμως ο πραγματικός αριθμός των νεκρών εν μέσω ενός κύματος καύσωνα τείνει να είναι πολύ μεγαλύτερος από ό,τι αναφέρεται.

Επειδή η θερμότητα θέτει τα κύτταρα και τα όργανα του σώματος υπό πίεση, τείνει να επιδεινώσει τις υπάρχουσες συνθήκες και ευπάθειες. Ιδιαίτερα μεταξύ των ασθενών, των ηλικιωμένων και των πολύ νέων, η πίεση της αντιμετώπισης των υψηλών θερμοκρασιών μπορεί να επιβαρύνει σοβαρά αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες αργότερα.

Οι υψηλές θερμοκρασίες μειώνουν επίσης την κυκλοφορία του αέρα και οδηγούν σε αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, επιδεινώνοντας αναπνευστικά προβλήματα όπως το άσθμα, με δυνητικά θανατηφόρες συνέπειες.

 Πηγή: ieidiseis.gr