ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΕΙΣ

Ενημερωτική επιστολή και προτάσεις για την ανάπτυξη των ελληνικών λουτροπόλεων

 Προς  το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουριστικής Ανάπτυξης,με

Κοινοποίηση:

Προς Περιφερειάρχες και Δημάρχους όλης της χωράς που στα όρια τους υπάρχουν φυσικοί ιαματικοί πόροι. Μ.Μ.Ε., απέστειλε ο Πανελλήνιος Σύλλογος φίλων Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων , στη οποία αναφέρει τα εξής
:

Αγαπητές κύριες αγαπητοί κύριοι

Κύριε Υπουργέ,

Το  Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων Ελλάδας στην τελευταία συνεδρίαση του 24/11/2010 συζήτησε την κατάσταση στο χώρο των ιαματικών φυσικών πόρων και τις εξελίξεις στη διοικητική του λειτουργία με βάση και τις αλλαγές που θα λάβουν χώρα από την 1^η Ιανουαρίου με την εφαρμογή του «Καλλικράτη».

Αποφασίστηκε ότι κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η ενημέρωση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουριστικής Ανάπτυξης των διαθέσεων του για το ζήτημα καθώς και της ενημέρωσης όλων των περιφερειαρχών και των τοπικών αρχόντων που εκλέχτηκαν πρόσφατα για τα θέματα του θεραπευτικού Τουρισμού, (ιδιαίτερα αυτών που εξελέγησαν και στο παρελθόν δε είχαν ασχοληθεί καθόλου με το ζήτημα).

Δυστυχώς μετά από 25 χρόνια αγώνων και προσπαθειών δεν έχουμε ακόμη καταφέρει να απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα που τίθεται για το τι «είδους ανάπτυξη θέλουμε». Πριν 25 χρόνια το σύνθημα  από όλους τους φορείς ήταν: «Τα λουτρά στην τοπική αυτοδιοίκηση». Σήμερα, με την κατάσταση όπως έχει εξελιχθεί στον ελλαδικό χώρο, για τις ιαματικές πήγες υπάρχουν τρεις φορείς ανάπτυξης, οι ιδιώτες, τα Ε.Τ.Α. Α.Ε., και οι ΟΤΑ.

Κύριε Υπουργέ,

Με την εμπειρία μας και τη διάθεση μας για προσφορά, αλλά και σε συνάρτηση με το φημολογούμενο προς κατάρτιση νέο νομοσχέδιο περί Ιαματικού Τουρισμού από το Υπουργείο Τουρισμού, επιθυμούμε να γνωστοποιήσουμε και τις δικές μας προτάσεις προκειμένου να συμβάλουμε στην κατάρτιση ενός νομοσχέδιου που  θα δώσει τέλος στην σημερινή στασιμότητα (είναι γνωστό ότι ο τελευταίος νόμος της κ. Πετραλιά του 2006 είναι ανεφάρμοστος). Τις προτάσεις μας μπορούμε να σας τις αναπτύξουμε και προφορικά αν φυσικά το επιθυμείτε.

Ποια είναι σήμερα η κατάσταση:

Δημοτικές Επιχειρήσεις

Πανελλαδικά, πολλές από τις Δημοτικές Επιχειρήσεις αυτές τα πήγαν μάλλον καλά μέχρι σήμερα, και άλλες όχι και τόσο καλά γιατί από τα έσοδα των λουτροπόλεων αρκετοί δήμαρχοι έκαναν πολιτικά παιχνίδια, όπως προσλήψεις επιπλέον προσωπικού ή έργα κ.λπ. με αποτέλεσμα η λουτρόπολη να υποβαθμίζετε από έργα υποδομής και στο τέλος πολλές να κινδυνεύουν και με χρεοκοπία

Σήμερα λειτουργούν δημοτικές επιχειρήσεις στα λουτρά Αριδαίας, Σιδηροκάστρου, Αγκίστρου, Απολλωνίας (που σήμερα η  δημοτική επιχείρηση τα έχει μετατρέψει σε Α.Ε. με μοναδικό μέτοχο το δήμο), Αγίας Παρασκευής, Τραϊανούπολης στην Αλεξανδρούπολη,  δήμου Μυτιλήνης, δήμου Αετού Φλώρινας, Σαμοθράκης,  Κρηνίδων, Ελευθερών ( που διοικούνται από τη Νομαρχίας Καβάλας). Λαγκαδά, Νισύρου, Λουτρακίου Περαχώρας Κορίνθου, κ.α.

Όλες αυτές οι λουτροπόλεις λειτουργούν σήμερα μέσα στο πλαίσιο στο οποίο αναφέρθηκε ποιο πάνω, δηλ. ως  δημοτικές  επιχειρήσεις.

Απαξίωση

Σημειώνουμε ότι οι νέες εγκαταστάσεις των λουτρών του δήμου Απολλωνίας,  παραμένουν κλειστά εξαιτίας της διένεξης του δήμου με την Τράπεζα Πειραιώς. Οι νέες εγκαταστάσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν  πρότυπο ανάπτυξης και για τις υπόλοιπες λουτροπόλεις. Είναι γνωστό ότι το κόστος κατασκευής ξεπέρασε τα 8 δις. δραχμές. Δυστυχώς συνεχίζουν εδώ και 8 χρόνια να παραμένουν θεόκλειστα λόγω των μικροσυμφερόντων κατοίκων της περιοχής που μπλοκάρουν την επίλυση του προβλήματος.

Υπάρχουν και άλλες λουτροπόλεις όπως π.χ. τα  λουτρά Θέρμης του δήμου Θεσσαλονίκης, που εδώ και δυο χρόνια είναι κλειστά.

Εμείς επαναφέρουμε την πρόταση μας για την αξιοποίηση του οικοπέδου των 500 στρεμμάτων της λουτρόπολης για την μεταφορά της Δ.Ε.Θ. και την ανάδειξη του θεραπευτικού τουρισμού με μία μόνιμη έκθεση στο χώρο των λουτρών. Η μετεγκατάσταση αυτή της Δ.Ε.Θ. θα βοηθήσει τον τουρισμό, αλλά και το εμπόριο, καθώς σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το αεροδρόμιο.

Εταιρίες Α.Ε.

Άλλος τρόπος ανάπτυξης εκτός από τις δημοτικές επιχειρήσεις, ήταν να σχηματιστούν εταιρίες Α.Ε., και αυτό άρχισε να εφαρμόζεται σε αρκετές λουτροπόλεις, δίχως καμία όμως χρηματοδότηση από κάποιο αναπτυξιακό νόμο. Παρά την έλλειψη της χρηματοδότησης αρκετές τα κατάφεραν  αρκετά καλά.

Ε.Τ.Α. Α.Ε.

Υπάρχουν και οι λουτροπόλεις που διοικητικά ανήκουν στα Ε.Τ.Α. Α.Ε. (Εταιρία Τουριστικής Ανάπτυξης), που είναι ίσως και οι πιο γνωστές από ιστορικής πλευράς. Δυστυχώς εκτός από τα Λουτρά Αιδηψού όλες οι άλλες φυτοζωούν, όπως τα λουτρά Θερμοπυλών του δήμου Λαμιέων, τα λουτρά της Κύθνου, τα λουτρά Καϊάφα, τα λουτρά Ύπατης (παρά τις νέες επενδύσεις  που έχουν γίνει), τα λουτρά Νιγρίτας, τα λουτρά Μεθάνων και τα λουτρά Καϊάφα.

Σήμερα για να γίνουν ανταγωνιστικές οι παραπάνω λουτροπόλεις χρειάζονται επενδύσεις και η αξιοποίηση των κατά καιρούς προτάσεων που έγιναν από τα Ε.Τ.Α. Α.Ε. και οι οποίες δυστυχώς μείνανε στα συρτάρια κάποιων  υπηρεσιών του ελληνικού κράτους.

Ιδιωτική πρωτοβουλία

Διπλά στους δύο αυτούς πυλώνες αναπτύσσεται και η ιδιωτική πρωτοβουλία. Ο τελευταίος νόμος του 2006 του Υπουργείου  Τουρισμού ευνοούσε αυτήν την μορφή ανάπτυξης. Ο μηχανισμός όμως του Ε.Ο.Τ. και των Ε.Τ.Α. Α.Ε. δεν τα κατάφεραν  μέχρι σήμερα να προχωρήσουν στην πολιτική που χάραζε  το νομοσχέδιο.

Παράδειγμα ανάπτυξης αυτής της μορφής αποτελούν τα λουτρά Πλατυστόμου, τα λουτρά Άργους Ορεστικού, που τα λειτουργούν ιδιώτες και ξενοδοχειακές μονάδες, όπως  π.χ. στην Αιδηψό το Silla, το ξενοδοχείο Γαλήνη στα λουτρά των Καμένων Βούρλων όπου το υψηλό κόστος των παρεχομένων υπηρεσιών αποθαρρύνει τη χρήση από πολλούς ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.

Μεταλλικά νερά

Ένα άλλο κεφάλαιο των ιαματικών φυσικών πόρων είναι τα μεταλλικά νερά που πηγάζουν πολλές λουτροπόλεις, όπως αυτές της Σουρωτής, τα Δουμπιά και  στο Λουτράκι Κορινθίας. Η εκμετάλλευση και η ανάπτυξής τους ξεκίνησε από παλιά και σήμερα λειτουργούν ως εμπορικές επιχειρήσεις.

Ευρώπη

Στην Ευρώπη, και κυρίως στην Ιταλία όπου ο θεραπευτικός τουρισμός είναι πολύ αναπτυγμένος, έχει αναπτυχθεί η εξής φιλοσοφία, τα λουτρά, με το χώρο και την υποδομή τους, ανήκουν αποκλειστικά στο δήμο ή στην περιφέρεια του δήμου. Ο κάθε δήμος έχει  τη δική του «σημαία» και είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση και την ανάπτυξη της λουτρόπολης.

Σημειωτέων ότι υπάρχει τρομερός ανταγωνισμός  μεταξύ των δήμων επειδή στην Ιταλία ο θεραπευτικός τουρισμός είναι ένα από τα μεγάλα κεφάλαια του εθνικού τουρισμού, κάτι που στην Ελλάδα υποτιμήθηκε σε μεγάλο βαθμό.

Παράλληλα ο άλλος μηχανισμός αναφορικά με την ανάπτυξη μιας λουτρόπολης (ξενοδοχεία, διάφορες εγκαταστάσεις κλπ.) είναι υπόθεση των ιδιωτών και όχι των δήμων.

Προτάσεις

Σήμερα ο όποιος τρόπος ανάπτυξης των ελληνικών λουτροπόλεων ξεκινάει από την αλαλαγή του νόμου του 2006 περί ανάπτυξης του Ιαματικού Τουρισμού, βάση του οποίου (άρθρα 6, 16 και 19 του νόμου),  μεταφέρουν όλες τις λουτροπόλεις στην αρμοδιότητα ενός όχι και τόσο καλού μηχανισμού, όπως είναι ο σημερινός Ε.Ο.Τ. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να μπλοκάρει και να μην καρποφορεί κάθε νέα πρωτοβουλία. Παράλληλα δεν έχει προχωρήσει καθόλου και η διαδικασία  αναγνώρισης των ιαματικών πηγών με ευθύνη του Οργανισμού.

Πρόταση μας είναι η αλλαγή του νόμου του 2006 και η παραχώρηση των ιαματικών πηγών στους δήμους, με την παράλληλη προαιρετική μετατροπή των δημοτικών επιχειρήσεων σε εταιρίες Α.Ε. με αποκλειστικό δικαίωμα την ανάπτυξη των λουτρικών εγκαταστάσεων.

Προτείνουμε επίσης την άμεση ενεργοποίηση των διατάξεων του νόμου (που ήδη υπάρχει) για τους ιδιώτες  επενδυτές. Προκειμένου να γίνουν επενδύσεις μετά από  χωροταξικές μελέτες για τις λουτροπόλεις (όπως ισχύει στα ευρωπαϊκά θεραπευτικά κέντρα) και την εξάλειψη του φαινομένου των ελληνικών λουτροπόλεων με την  άναρχη δόμηση κ.α.

Παράλληλα θεωρούμε κρίσιμο στοιχείο την χρηματοδότηση από τον αναπτυξιακό νόμο των λουτρικών εγκαταστάσεων αποκλειστικά για την ανάπτυξη νέων ή και την αναβάθμιση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων. Καθώς και την άμεση αναγνώριση των ιαματικών πηγών και την αδειοδότηση των λουτροπόλεων, γιατί σήμερα σχεδόν όλες  λειτουργούν δίχως άδειες.

Κανονισμός

Σήμερα στο γραφείο του Υπουργού υπάρχει ο Κανονισμός λειτουργίας των λουτροπόλεων. Ως προς αυτόν, εμείς ως Σύλλογος ήμασταν οι πρώτοι που κάναμε προτάσεις για το πως ρέπει να λειτουργήσει, παράλληλα με τις άλλες προτάσεις που κατατέθηκαν.

Σήμερα αυτός ο κανονισμός, αν εφαρμοστεί θα πρέπει να εφαρμοστεί σταδιακά μέσα σε μια τριετία, προκειμένου οι λουτροπόλεις να προσαρμοστούν, καθώς αρκετές λουτροπόλεις, με τις σημερινές υποδομές που διαθέτουν δε θα μπορέσουν να τον εφαρμόσουν.

Για το Δ.Σ. του Συλλόγου

        Ο Πρόεδρος                                               Ο Γραμματέας

Ανέστης Αναστασιάδης                                   Αχιλλέας Μεταλούλης